Речник на Патриарх Евтимий
ловѣкъ
ловѣкъ
-а
м
(100)
Човек, човешко същество, представител на човешкия род.
не мѫгѫ бѡ на мноѕѣ ꙁлѡсмрадїе тѣлесе ѻногѡ тръпѣт. бѡ аꙁь л͠къ есмъ ꙁ матернїхъ лѡжеснъ прѡшеⷣ, ѿ͠ьствѡ же мое се єпвате ꙁовомое
Петк
79r.24
ꙁемлю же въсаьскым ѹпъстр цвѣты. мор҄скые л͠кѹ покор кѵ̈товы. л͠кѹ пѹнѹ простьрь ꙗкоже по сѹш прѣплават повелѣ
Нед
607v.36 (2)
Да въꙁвеселѧт сѧ небеса радѹет сѧ ꙁемлѣ, – небеса ѹбо аг͠гелы нарекь, ꙁемлѧ же ѧже на нӗ жвѫщѫѧ ловѣкы
ЙП
184.26
Същото значение и в
Петк
81r.21
82r.30
ЙР
14.28
16.29
20.15
22.4
ИМ
164r.8
164v.30
165v.12
165v.28
170r.21
170r.22
170v.4
170v.22
175r.1
Филот
79.4
79.19 (2)
83.29
90.19
98.30
98.31
Конст
426v.32
435v.8
436v.13
436v.16
438v.36
439r.22
Нед
603v.9
607v.4
607v.39
608r.3
608r.20
610r.36
610v.8
Мих
170.6
175.26
176.2
176.20
177.24
177.27
ЙП
184.14
186.4
186.14
189.2
192.17
193.23
193.24
194.8
I Никод
206.28
206.30
210.22
212.6
212.9
212.11
217.15
II Никод
223.19
224.7
Антим
240.18
241.13
243.14
247.27
248.28
Теоф
269.5
272.6
274.14
275.12
ЛЙЗ
285.19
СЙЗ
360.26
364.15
СВВ
391.21
ЛОглаш
376.5
379.27
380.19
380.23
Яков
308.10
314.9
317.1
322.8
322.17
323.21
334.19
МЕп
341.3
МЕ1-3
335.8
339.6
339.16
339.30
МИнд.1-2
347.2
348.2.
// Мъж.
Сце ѹбо томѹ помолвшѹ сѧ, абїе бѣсъ ꙁыде ѡт ловѣка, ꙁдравь быст[ь] весь, славлѣаше хвалѣше бога
ЙР
15.16
распета же л͠ка крⷭтѹ ѻсѹжⷣенна, вы б͠а твореще, въсѹ въселнⷩѹю сметосте, вна бывающе мнѡгыхь кръвемь
Нед
607r.40
ловѣкъ бож
Праведник.
Полѕѫ ѹбо немалѫ ѡт слѡвесь божїа ловѣка прємша, въꙁвратшѧ сѧ въ полатѫ
ЙП
194.35
вънѫтрьн ловѣкъ
Вътрешният човек – духовното начало в човека.
вѣм бѻ ꙗко ꙁакѻнь д͠ховꙿнь ⷭ. , съслажⷣае се ꙁакѻнꙋ б͠жїю по вънѹтрьнмꙋ л͠кѹ
ИМ
166r.11
вънѣшьн ловѣкъ
Външният човек – физическата страна на човека; човешкото тяло, плътта.
Егда ꙁнемагаю тогда сльнь єсмь • пакы, Елко вънѣшны нашь л͠кь растлѣвает се, толко вънѹтрьнї ѻбнавлꙗет се д͠нь д͠не
Нед
609v.26
вѣрьн ловѣц
Вярващите християни.
ѧдо Тмѡѳее, ꙗже слыша ѡт мене, сїа прѣдаждь вѣрным ловѣкѡмь, же довѡлн бѫдѫть ных наꙋт
Филот
90.13
къ ꙗꙁвамꙿ же се, л͠вц ѹбѻ ꙁреⷮ вѣрнї, бѣсѡве же протвѹ въꙁрѣт не смѣють
Нед
610v.8