Речник на Патриарх Евтимий
божьствьнъ
божьствьнъ
-ꙑ
прил
(236)
1. Който принадлежи на Бога, идва от Бога, божествен.
не тъїѫ же, нѫ по бож(ь)стъвнѣ꙼ страст по въстанї пръвыѧ спасова сподѡбшѧ сѧ вдѣнїа пръвыѧ: „радꙋйте сѧ!“ ѡт спаса слышашѧ
Филот
79.29
Мѡстѹ ꙋбо бжⷭтвною слою раꙁсѣдшѹ се, ть̏ трьѡкааны съ вьсѣмь вонꙿствѡⷨ въ рѣцѣ ѹдав се ꙗкоже ногда грьды ѻнь фараѡнь
Конст
426v.11
Ѥст(ь) бо се добродѣтѣл ꙁнаменїе, єже спытоват псанїа по бож(ь)ствномѹ гласѹ , елко по слѣ, подаат тъщанїе
I Никод
205.9
Същото значение и в
Петк
75v.20
75v.21
77v.11
77v.15
79v.13
81v.15
ЙР
8.1
8.24
ИМ
163v.28
166r.8
166r.30
172v.10
Филот
81.4
81.8
81.12
81.15
82.15
87.5
87.12
87.20
87.23
91.9
Конст
426r.22
427r.38
427v.32
433r.16
433v.28
435v.1
437r.13
438v.18
438v.20
439r.30
Нед
603v.39
603v.42
604r.4
604r.36
604r.41
604v.31
607r.13
607r.38
608r.31
Мих
175.5
ЙП
181.11
181.14
182.6
183.27
184.20
184.33
189.32
190.1
190.5
190.15
190.26
193.25
196.14
200.16
201.1
201.2
201.5
I Никод
205.11
206.23
207.16
208.12
211.1
211.14
211.17
211.27
212.2
216.14
218.30
219.28
220.1
II Никод
221.17
222.1
Кипр
225.11
226.5
227.19
228.18
229.7
233.1
233.20
233.26
234.20
234.25
238.12
Антим
240.19
241.19
242.4
242.23
243.8
244.3
244.7
245.2
245.7
245.9
246.19
248.19
Теоф
255.12
256.15
258.9
259.7
261.9
261.16
262.27
264.3
264.13
265.7
265.17
266.3
267.16
267.18
267.22
269.16
269.18
269.22
269.26
270.5
270.18
271.11
272.26
ЛЙЗ
304.28
СЙЗ
357.11
359.8
373.3
373.19
СВВ
401.13
ЛОглаш
388.21
389.5
МЕ1-3
335.12
336.9
338.1
МЕп
341.4
МБлаг
344.7.
2. Който е свързан с култа към Бога, посветен на Бога, насочен към Бога; божествен, божи.
Ꙗко ѹбѡ въ сво прїде градь. въ събѻрнꙋю въшьⷣ цркⷪвь, бжⷭьвные ѹсрⷣьно ѡблѻбыꙁа кѡны
ИМ
163v.31
Он же ѹтѣштелным слѡвесы въсѧ въ бож(ь)ствънѫѧ подвѕааше ревность ср(ъ)денѫѧ тѣх ѹталѣаше пеаль
ЙП
189.26
Страхь бѡ велей съдръжть наше дѹше по пръвомꙋ правлѹ бож(ь)ствнаго свещеннаго седмаго събора
Антим
242.6
Същото значение и в
Петк
74v.17
76r.7
76v.20
ЙР
6.21
15.30
17.25
21.16
ИМ
174r.7
Филот
80.23
85.20
93.29
95.8
96.12
97.31
Конст
426r.12
427r.1
427v.15
431v.5
432v.25
435v.29
437r.6
437r.7
437r.29
437r.36
439r.3
Нед
604v.16
605r.8
608v.34
Мих
176.23
ЙП
181.4
187.17
192.15
201.13
202.7
I Никод
217.10
Кипр
227.22
237.17
Теоф
255.15
259.10
267.9
ЛЙЗ
283.1
283.3
СЙЗ
357.1
СВВ
390.1
399.9
ЛОглаш
374.1
Яков
312.24
МЕ1-3
337.29
338.8.
3. Като прозвище на светец, апостол и др.
Къ нмже бжⷭтвны ѿвѣща іларіѡнь. послѹшате х͠а въ єѵⷢлїхь гл͠юща
ИМ
164v.18
праведно въмѣнх въспомѣнѫт вамь ꙗже о православнѣй вѣрѣ, ѡт свѧтыхь апостолъ же бож(ь)ствных ѡт(ь)цъ прѣданнаа ѹтвръжденнаа
Филот
89.24
беꙁ вѣст въсѣко дѡлское слѹженїе же покланѣнїе быст(ь), ꙗкоже рее бож(ь)ствнѣйшїй въ прорѡцѣх Ꙁахарїа
ЙП
189.4
Същото значение и в
ЙР
7.1
24.8
ИМ
166v.6
170v.23
172v.24
Конст
426r.11
426r.14
426v.8
426v.21
428r.39
429r.31
429r.35
430v.35
431r.31
431v.10
431v.15
Нед
607v.1
Мих
174.17
175.4
ЙП
189.20
190.30
202.4
I Никод
207.27
219.10
II Никод
224.5
Кипр
230.2
233.22
Антим
242.18
243.5
245.6
246.26
247.2
Теоф
256.18
256.22
273.4
МЕ1-3
340.16.
божьствьное, божьствьнаꙗ
Като същ. ср. ед. мн. Божественото; божествените дела.
мѹжїе словоⷨ дѣлѡмь нарѡт, въсакого ѹенїа словеснаго спльнн, мꙿже наелствꙋе бѣше мнѡгы въ бжⷭтвныхь велкы аѳанасїе
Конст
436v.34
Таковꙋ нѣкако твою н(ы)нꙗ дѹшꙋ ѹсръднꙋ вждѹ въ бож(ь)ствнаа ѕѣлѡ тъщещѹ се не нако нѣкако, нъ ꙁвѣстнѹю навыкнꙋт стнꙋ
I Никод
205.16
Сїа же нтоже но сѹть, раꙁвѣ єже въ самомь боѕѣ быт прѣбыват. благое же, єже быше слꙋха оесь ср(ъ)дца, самое ст(ь) бож(ь)ствное
I Никод
220.30
Същата употреба и в
Конст
432r.27
437v.19
I Никод
215.15
216.24
219.31
220.12.