Речник на Патриарх Евтимий
ꙁемлꙗ  
ꙁемлꙗ -ѧ ж (132) 1. Земната твърд, сушата, земята, светът. параскев. сцевы бѡрбы д͠хѡвныѫ мт͠ре. ꙗже вь малѡ врѣмѧ на ꙁемл подвгшⷭ,  ꙁлострⷣавш, велкѫ на н͠бсехъ вьспрїѧть славѫ Петк 78v.9 ꙗко г͠ь вышнї, страшьнь ц͠рь по въсе ꙁемл, ꙗко въц͠р се б͠ь наⷣ єꙁыкы Конст 433r.36 Растте се  множте се  спльнте ꙁемлю  обладейте ею Антим 247.29 Същото значение и в Петк 74r.14 77v.13 79r.20 81r.19 81v.8 81v.10 ЙР 10.16 16.24 20.28 21.5 ИМ 164v.15 164v.24 164v.30 165r.4 165r.5 165r.18 167v.12 174v.4 Филот 90.24 90.25 91.3 98.27 Конст 424r.10 424r.21 433r.32 438v.24 439r.6 Нед 603v.39 604r.1 604r.2 604r.11 605v.14 607r.11 607r.29 607v.5 607v.22 607v.35 610v.40 611r.30 Мих 170.16 171.26 174.14 ЙП 181.12 181.14 183.1 184.22 184.23 184.25 (2) 186.14 189.2 189.5 190.11 192.17 193.1 193.8 200.32 I Никод 208.20 210.33 212.8 215.34 II Никод 224.16 Кипр 236.26 237.6 Теоф 255.7 257.27 268.8 270.8 272.5 272.25 275.8 275.10 ЛЙЗ 286.9 304.17 СЙЗ 360.8 ЛОглаш 378.32 380.19 382.6 383.25 Яков 308.10 311.5 321.23 325.33 331.31 МИнд.1-2 347.32 МИнд.1-2 348.27. 2. Земна повърхност. аплкⷭомꙋ ꙋсръдно въꙁревнова жтїꙋ. постѫⷨ  бдѣнїеⷨ ꙁнꙋрѣѫ тѣло. ꙁлѡстраⷣнї же  на ꙁемл лѣганї Петк 76v.19 въ болѣꙁнь въпаде лютѹ. съгнвшемꙿ бо се въсѣмь ѹдѡмь его  ѹтробѣ такожⷣе, нць на ꙁемл валꙗе се ѡбомь ꙫесеⷨ его сковшмь Конст 427v.35 ꙗко да не въ ꙁабꙿвенїе прїдемь нашмь съгрѣшенїѡмь. естаа поклоннїа на ꙁемлю твормь Кипр 230.27 Същото значение и в Петк 79r.14 82r.13 ЙР 14.20 15.3 21.3 Филот 81.30 82.6 85.28 99.6 Конст 438r.35 Нед 603v.42 605v.17 607r.1 ЙП 182.15 196.19. // Горният пласт на земята, почва, пръст. дѡⷨ ѻц͠а твоегѡ тлѣнное тѣлѡ  ѿ ꙁемлѧ съꙁданное Петк 82v.2 Мы же ѡт ꙁемл быхѡмь,  о нась рее се къ сынѹ  дѹхѹ ѡт ѡтца: „Сътвормь ловѣка по ѡбраꙁѹ нашемѹ  подобїю“ I Никод 206.26 Съꙁдавь бо ловѣка, пръсть въꙁемь ѡт ꙁемѧ,  ѡбраꙁомь свомь, боже, поьть ЛОглаш 379.28 Същото значение и в Петк 78v.28 ЙР 9.8 13.6 Филот 82.1 Филот 82.3 ЛОглаш 380.4 Яков 322.8 327.22 МЕп 341.3 342.11 МС 352.3. 3. Страна, област, територия. рекы  Авраамѹ нѡгда: „ꙁыд ѡт ꙁемлѧ твоѫ  ѡт рѡда твоего  прїд въ ꙁемлѧ, въ нѧже т аꙁь покажѫ“ ЙР 8.14, 8.15 пр благоьствѣм цар Калоїѡаннѣ Блъгарскый въꙁвел сѧ рѡгꙿ,  въсѣ Гръьскаа ꙁемлѣ под того рѫкоѫ покорена быст(ь) ЙП 197.9 Се бѡѕ тво, Іꙁралю, ꙁведꙿше те оть ꙁемл Егѵпетꙿскые I Никод 206.19 Същото значение и в ЙР 21.26 22.29 ИМ 174r.4 Филот 96.22 ЙП 197.25 197.26 I Никод 210.26.