Речник на Патриарх Евтимий
ѹдрьжат
ѹдрьжат
-ѹдрьжѫ
-ѹдрьжш
св
несв
(17)
1. Удържа/удържам, запазя/запазвам, спазя/спазвам.
Въ тѡ же врѣмѧ бл͠гѡьстїе свѣтлѣ ꙗвленїѣ крѣпцѣ ꙋдръжавшꙋ блг͠ѡьствѡмꙋ ц͠рю блъгарскомꙋ і̇ѡ͠аннꙋ асѣню с͠нꙋ стараагѡ ц͠рѣ асѣнѣ
Петк
79v.25
2. Задържа/задържам, удържа/удържам, държа.
аꙁь г͠ь б͠ь прꙁвах те правдою, ѹдрьжꙋ рѹкꙋ твою ѹкрѣплю те
ИМ
163v.23
Оꙁанꙿ же. вдѣвь кївѡть господнь хотещь паст. прострѣ рѹкꙋ ѹдръжат кївѡть
Кипр
233.10.
ꙗкоже ѹслышаль ес ѹгоднка своего, лїѧ пророка, ꙋдръжавшаго лѣта трї мѣсѧць ѕ꙯ не одъждт небꙋ
МС
352.1
Същото значение и в
ИМ
168v.22
МЕ1-3
337.29.
3. Завладея/завладявам.
гръьскагѡ цртⷭва скїптрꙋ ꙁнемогшⷹ. попꙋщенїем же б͠жїмь не вѣмь какѡ, рмлѣне тѡ ꙋдръжашѫ
Петк
79v.12
въсѧ грады тѣх поплѣн же расыпа, въсѧ тѣх ѹдръжа ꙁемлѧ даже до Драа
ЙП
197.25
не тъїѫ ѧже же брать єго по плът, стары̆ Асѣнь, ѹдръжа ꙁемлѧ, нѫ мнѡжӑшӑшѫѧ ѡт него
ЙП
197.26
Същото значение и в
Петк
79v.14.
слово дѣло ѹдрьжат
Вж.
Нед
610v.34
37.
ѹдрьжанꙑ
1. Като прил. Възпрян, който е под запрещение.
Како же престт се прещенїю, же ꙁа се самое ѹдръжаны̆ ѡт прещенїа
Антим
248.10
2. Като прил. Обездвижен, парализиран.
овь ѹбо ѡт нх ома ослъпе, дрѹгы̆ же деснцѫ ѹдръжанѫ покаꙁовааше, н же лце къ хръбтꙋ обращенно мѣаше
ЙП
196.16
~сѧ
Запазя се/запазвам се; бивам запазван, спазван.
Ѿ тол ѹбѡ ѹдръжа се єднь раꙁѹмь ѿ въсѣⷯ, раꙁдѣлшее се на мнѡгы ест цр͠кѡвное тѣло, х͠вою блⷣгтїꙋ въ єдно съета се быт
Конст
432r.16
Аще бо даже до нынѣ въ нѣкых обыӑ ѹдръжа сѧ съходт нѣкым дѹховнкѡм, млованїемь пѡдвжмѡм, къ свомъ хъ ѧдѡмꙿ
II Никод
221.15
прност се слово ѡт д(ь)нї̆ благоьстваго Кѡнꙿстанꙿтїна ѹдръжат се обыаю двоебраныхъ вѣнꙿават ѡт же на нмь трбраїа
Антим
246.14