Речник на Патриарх Евтимий
мат  
мат -матере ж (58) 1. Майка. прїмет бѡ вьсѣкѡ прїмеⷮꙗко любоѧднаа мат  дѣтскаа наша нѣмотованїа Петк 74r.22 Въ схь ѹбо добрѣ мѣ,  матерь свою с͠тѣшѹю єленѹ стеѱа ц͠рь.  въса то върꙋ црⷭкаа самовластно владат Конст 433r.40 Кто бо, ꙁрѧ господа нашего Ісѹса Хрста, на кѡнѣ напсанна, сѣдѧща на прѣстѡлѣ  мнѡжьства аг͠гелъ окръсть єго стѡѫща, л прѣстѫѧ єго матере, того на рѫкѹ дръжѫщѫ, не ѹмлт сѧ  прослъꙁть ЙП 194.16 Същото значение и в Петк 77v.30 78v.9 80v.20 81r.7 ЙР 9.30 ИМ 162v.10 162v.29 165r.24 165r.28 172v.21 Филот 98.16 Конст 424v.12 426v.26 427r.24 429r.24 432v.37 433r.40 433v.9 435r.6 Нед 604v.38 609r.23 Мих 170.7 170.10 ЙП 187.14 188.22 194.7 Теоф 259.1 263.16 263.17 273.20 275.6 ЛЙЗ 306.2 ЛОглаш 384.23 Яков 308.3 326.31 333.21 МЕ1-3 340.6 340.20. // За светица. жтїе  жꙁнь прпⷣбныѫ матере нашѧ параскев Петк 74r.1 Ей, прѣподобнаа мат. не прѣꙁр нас лютѣ бѣдꙋѫщїх въ горцѣмь семь  бѣдномь ѧꙁылщ Филот 94.10 Сей добрѣй матер  вы, нѡкынѧ, подражайте  же въ пꙋстынѣх жвѫще, младыѧ кꙋпно  срѣдовѣныѧ  старыѧ, прнесѣте  вы дѣвьство сто  несквърнно Филот 99.14 Същото значение и в Петк 75r.12 81r.6 82r.16 82v.14 Филот 78.1 95.4 98.20. //За църквата. Валѣ сѧ под нѡгама матере твоеѫ цръкве ЙР 20.11 2. Основание, източник, начало.  къ мрѹ грѧдѣше, къ мрѹ сквръннѣ блѫднц, къ нестоты  сквръны въсѣкоѧ матер ЙР 11.18 Пѹстын беꙁмлъвїю мат. пѹстын постꙋ ѹтелнца Кипр 226.11. мат градомъ Главен град, майка на градовете. мнѡѕ же ѿ наротыхь рмꙿскыхь молнїа къ велкомѹ послаахꙋ кѡнстантінѹ, єже не на мнѡѕѣ прѣꙁрѣт м͠тере градѡⷨ рмь Конст 425v.38 Сьтецѣм се кь Вѳлеемꙋ, матер градомь, юдо ꙋꙁрѣт Теоф 273.7  свѧтый храмь сей во свѧтѣмь  славнѣмь Сїѡнѣ, матер всѣхъ цр(ъ)квей, ꙋтверд его даже до сконанїа вѣка Яков 325.20 Същото съчетание и в Теоф 274.22.