Речник на Патриарх Евтимий
дрьжат
дрьжат
-дрьжѫ
-дрьжш
несв
(55)
1. Държа в ръце.
бѣ бо тогда вдѣт поꙁорь гроꙁьнь ѹжаса спльннь • стоахѹ мⷱтл ѻрганы дръжеще мѹтелные • слѹгы тьщаахѹ се • бѣс подвѕаахѹ се
Нед
603v.25
Кто бо, ꙁрѧ господа нашего Ісѹса Хрста, на кѡнѣ напсанна, сѣдѧща на прѣстѡлѣ мнѡжьства аг͠гелъ окръсть єго стѡѫща, л прѣстѫѧ єго матере, того на рѫкѹ дръжѫщѫ, не ѹмлт сѧ прослъꙁть
ЙП
194.17
Таже прѣкланѣет сѧ дїакѡнъ къ свѧщеннїкѹ, дръжѫ въ рѫцѣ своей стїхарь съ ꙋраремь, глаголеть
ЛЙЗ
284.11
Същото значение и в
ЙР
17.3
Филот
95.20
Конст
425v.23
Мих
171.32
177.26
ЙП
188.24
Кипр
229.24
235.3
235.28
236.8
Теоф
272.19
ЛЙЗ
286.4
289.8
291.12
291.16
292.2
293.16
296.8
296.11
296.26
302.14
302.22
303.12
303.13
303.17
303.27
304.12
305.9.
2. Държа против волята, принудително.
ꙗко плⷮь х͠ва въ врѣме стрⷭт съєднвш се х͠вѹ єстьствꙋ, нераꙁлꙋна бѣ ѿ ѻ͠ца. како стражⷣаше долѣ дръжма ранма пробадаема
ИМ
169r.12
Ѡн же, тамо дръжм, недоѹмѣваахѫ сѧ ѡтнѫд, то сътворт л то ѹмыслт
Филот
93.21
ѡвые же ꙁакалае, ные же свеꙁаны дръже
I Никод
213.21
Същото значение и в
Конст
425r.40
Нед
608r.35.
3. Държа под своя власт, управлявам, владея.
самы тъ цртⷭвꙋѫщї грⷣа повѡюва же покор. же тамо дръжѫщѫѧ фрѫгы поⷣ данїѧ ꙋстрѡ
Петк
80r.10
влⷣка поьст дръже вѣнавааше • въведь тѹ въ ложнцѹ по пѣнїѡⷯ, провѣщавааше
Нед
611r.17
4. Обхванат съм, обзет съм.
обрѣтаеть его пеалїѫ дръжма
ЙР
10.23
лѹꙿшее мнѣ сце недѹгѡⷨ дрьжмѹ быт рекь, нежел толкыхь д͠шь погыбѣл вновьⷩ быт
Конст
427r.25
ѡщь водоѫ ѡсвѧщь дѹхѡм свѧтымь, даст(ь) себе ꙁмѣнѫ съмрьт, еѧже дръжм бѣхомь продан под грѣхѡмь
ЛОглаш
380.33
Същото значение и в
Нед
608r.12
609v.2.
5. Придържам се; спазвам, съблюдавам.
Ѹаше же епⷭкѡпы мрь єдномыслїе дръжат, распре же любопрѣнїа ѹдалꙗт се
Конст
431v.21
Елма бож(ь)ствных псанїй свѣдѣтелствомь послѣдоват намь реклъ єс тѣх ѹставы крѣпко дръжат, ѕѣлѡ въ сласть прємлѧ
ЙП
190.7
Мы ѹбѡ, послѣдѹюще же въ Новѣй Ксарї седмомѹ правлѹ, тако дръжмь шъствѹем
Антим
241.28
Същото значение и в
ИМ
168v.10
168v.17 (2)
Филот
90.1
91.12
Конст
431v.36
Антим
242.25
243.6.
~сѧ
// несв. (22)
1. Държа се.
л ꙗкⷪ ꙗкоже етыре крае крⷭтѹ срѣднѣго рад сложенїа дръжет се сътщꙋⷮ се, сце рад б͠жїее слы. высѡта ѹбѡ глъбна. длъгота же шрѻта
ИМ
166v.12
въста въ третїй д(ь)нь, пѫть сътворвь въсѣкой плът еже ꙁь мрьтвых въскръсенїемь, понеже невоꙁможно бѣ дръжат сѧ тлеѫ наѧлнкѹ жꙁн
ЛОглаш
381.4
2. Придържам се, следвам.
въсацѣ прлежат слѹжбѣ, прѣданнааго крѣпцѣ дръжат се правла
ИМ
173r.18
тако пръвааго пакы дръжааше сѧ правла
Филот
81.14
Ꙁахарїа пръвыхь дръжаше сѧ глаголъ, къ отроковц Марї вѣщаѧ
Мих
172.7
Същото значение и в
ЙР
13.2
16.23
ИМ
172v.20
172v.28
Конст
431v.37
432r.13
432v.4
ЙП
190.8
190.22
190.33
191.20
195.20.
вѣрꙑ дрьжат сѧ
Вж.
ИМ
164r.3
164v.3
Филот
90.15
Конст
437v.7
Мих
178.11
ЙП
186.8.