Старобългарски речник
отъкрꙑт
отъкрꙑт
-отъкрꙑѭ
-отъкрꙑш
св
1. Открия нещо, което не се вижда [скрито от погледа]
ньтоже бо естъ покръвено еже не окръвено бѫдетъ
З
Мт 10.26
авішѩ сѩ істоъніці водъні. отъкръішѩ сѩ основанъѣ ѹселенꙑѩ
СП
17.16
даудъ пророкъ подъ псанмъ съкрꙑ раꙁѹмъ. а дѣт обьдо отъкрвьше. на ѩꙁꙑцѣ богатъство ꙁнесошꙙ
С
327.5
Отмахна, отворя.
не могѫште прстѫпт къ немѹ ꙁа народъ. отъкрꙑшѧ покровъ деже бѣ. ꙇ прокопавъше съвѣсшѧ одръ на немьже ослабленꙑ сълежааше
М
Мк 2.4
З
А
Оголя.
гласъ гнь съвръшаѭштаго елені. отъкръіетъ дѫбровꙑ
СП
28.9
которꙑмъ бо страхомъ. бж пльт то съвлаш лент ... отъкрꙑт тѣло бога сьмѣрьшааго сꙙ вол҄еѭ
С
456.21
2. Покажа, разкрия
аꙁъ сво вьсе сьтворхъ. мошть своѭ отъкрꙑхъ покаꙁахъ. ꙗко немоштьна нанате дѣлеса
С
413.21
Образно.
да събѫдетъ сѧ слово саѩ прка еже рее. г кто вѣрѫ ѩ слѹхѹ нашемѹ. ꙇ мꙑшъца гнѣ комѹ отъкрꙑ сѧ
М
Йо 12.38
З
А
СК
3. Разкрия, направя явно [нещо скрито, тайно]
отъвръꙁѫ въ пртъахъ ѹста моѣ. отъкрꙑѭ съкръвенаа. отъ съложенѣ вьсего мра
М
Мт 13.35
З
г ... ѹталъ ес се отъ прѣмѫдръ раꙁѹменъ. ꙇ отъкрꙑ с младеньцемъ
М
Лк 10.21
З
А
СК
оць. беꙁнаѧльное рождьство. снѹ своемѹ ѡтъкрꙑ. ꙇ стааго дха съшестве. троьское съвъкѹплене съвѣстьствова
СЕ
53а 12
не могѫ ѹтат. ѣже отъкрꙑт ꙇматъ. съвѣстьнаа моѣ не съвѣстьнаа
СЕ
68b 14
тажде прем(...)е дѣла беꙁбожьнꙑхъ странъ щюд трѣбованьѣ словеса. еже срамъ естъ ѿкрът на срѣдѣ ꙁвест
Р
II 4.11
4.
прич
мин
страд
a)
Като прил.
отъкръвенъ
a) ἀνακεκαλυμμένος
Открит, неприкрит
мльа же тѹ лѣтъ шестъ ... жтꙗ ловѣьска отълѫвъ сꙙ. глаголат къ богѹ любꙙ въ мльан ... ꙗкоже отъкръвеномъ лцемъ славѫ господьн҄ѫ вдоват
С
289.3—4
b)
b)
Като прил.
отъкръвенъ
a) αἴϑριος
Бездомен
прен
сьмѣренааго їсѹса. ѫꙁьнка їсѹса. окръвенааго страннааго. въ страньнꙑхꙿ неꙁнама
С
454.20
b)
c)
Като същ.
отъкръвенаꙗ
ср
мн
Откровения, видения
добро стъ вънѫ молт сꙙ ѹгаждат богѹ. н дного бо отъ отъкръвенꙑхъ. овъторт хотѣаше
С
570.1—2
5.
Прен. Насоча, отправя
ѡтъкрꙑ къ гю пѫть твої. ѹпъваі на нь
СП
36.5
отъкрꙑт о
ἀποκαλύπτω τοὺς ὀφϑαλμούς
Направя някого да прогледне
отъкрꙑ пркръвенѣ о его. ꙇ подажд емѹ ꙁракъ. ꙇ съподоб слѹжъбѣ твое
СЕ
34b 14
Прен.Отворя очите на някого, дам му възможност да види, да разбере нещо.
ѡтъкръї о мо ї раꙁѹмѣѭ. юдеса отъ ꙁакона твоего
СП
118.18
отъкрꙑт
сѧ
М
З
А
СК
СП
СЕ
С
Р
Гр
ἀποκαλύπτω
ἀνακαλύπτω
ἀποστεγάζω
ἀνοίγνυμι
ἐκκαλύπτω
ἐρεύγομαι
отъкрт
ѡтъкрът
ѡтъкрꙑт
ѿкрът
отъкрът
оⷮкрꙑт
окрꙑт
ѡкрꙑт
Вж. при
отъкрꙑват
Нвб