Старобългарски речник
цѣсарьствоват
цѣсарьствоват
-цѣсарьствѹѭ
-цѣсарьствѹш
несв
1. Управлявам държава, царство; царствам
граждане же его ненавдѣахѫ его. посълашѧ молтвѫ въ слѣдъ его глѭще. не хоштемъ семѹ да цсрствѹтъ надъ нам
М
Лк 19.14
З
А
слъшавъ же. ѣко архла црствѹетъ въ юде. въ рода мѣсто оца своего. ѹбоѣ сѧ тамо ті
А
Мт 2.22
СК
нкꙿтоже отъ цѣсарь вратъ адовъ ѹбѣжа ... н еꙁек҄ꙗ же слъꙁам въꙁврат съмрьт нарѣ. то како мо сꙑнъ цѣсарьствоват мать вь вѣкꙑ
С
238.25
цѣсарь костантнъ ... ѹвѣдѣвъ господа нашего їс хса ба стнꙿнааго сѫшта. тъ пръвꙑ цѣсарьствова въ рмьстѣ градѣ
С
186.10
съконьа же сꙙ свꙙтꙑ отьць нашъ сповѣднкъ сак҄. мѣсꙙца марта. ка. цѣсарьствѹѭштѹ хрьстолюбвѹѹмѹ црю ѳеѡдосю
С
209.16
цѣсарьствѹѭштѹ доклтꙗнѹ. ꙁаповѣдь посъла сꙙ по вьсе вьсел҄енѣ. ꙗкоже ... не жьрѫшт богомъ. мѫен бꙑваѭште ꙁълѫ съмрьтѭ ѹмрѣт
С
144.30
ѳеѡфлъ же о насъ цѣсарьствѹ. воѧ сътворвъ на скврънавꙑѧ срацнꙑ ꙁде
С
56.1—2
Образно.
не бѣ врѣмꙙ плодъ сътворт съмрьтьнъ. цѣсарьствова бо сьмрьть отъ адама до мѡӱсѧ. рекꙿше до ꙁакона
С
351.25
Срв.
С10.4
2. За Бог — царувам, властвам над християните
тꙑ дръжш. црствѹеш на насъ. бъ ꙇноѧдꙑ тво снъ. ꙇ дхъ тво стꙑ
СЕ
56b 1
мѫенъ же бꙑстъ стꙑ пѡн ... пр нанѣ цр. о насъ же цръствѹѭштѹ господѹ нашемꙋ їс хрстѹ. мѹже слава дръжава
С
142.16
цѣсарьствѹѩ градъ
Столица, метрополия
любьꙗше же хожден прѣжде не двгнꙑ сꙙ. ꙗкоже на толцѣ мѹ подал отт. ꙗкоже вдѣт новѫѭ кесарѭ ефратъ рѣкѫ. въ междѹмѣрї же томъ. прде нѣкто палатї. отъ цръствѹѭштааго сꙑ града ... же по шъств го. отъ велкааго града антохїскааго
С
562.7
М
З
А
СК
Б
ЗП
СЕ
С
Гр
βασιλεύω
βασιλεία
цѣсаръствоват
Нвб
Срв
царствувам
остар
ОА
АР
ДА
царувам
ОА
ВА
АК
НТ
Дюв
НГер
ЕтМл
ДА