Старобългарски речник
съпасень
съпасень
-ꙗ
ср
1. Спасение, спасяване; избавление от опасност, заплаха
блгнъ гъ бъ ꙁлвъ ... ѣкоже гла ѹстꙑ стꙑхъ сѫштхъ отъ вѣка пркъ. спсне отъ врагъ нашхъ. ꙇ ꙁд(р)ѫкъ въсѣхъ ненавдѧштхъ насъ
М
Лк 1.71
З
2. Изцеление, излекуване
сꙿде ... оходꙙштѹ мѫжев. ꙁа въꙁвраштенꙗ молꙙшт. недѫгѹѭштѹѹмѹ съпасен
С
95.24—25
больнꙑѧ своѧ прношаахѫ к н҄емѹ. отъходꙙштемъ мъ. молꙗахѫ о сьпасен хъ молт сꙙ мѹ
С
531.21
3. Благо, добро
рее же къ немѹ съ. ѣко дьнесь спсне домѹ твоемѹ бꙑстъ
М
Лк 19.9
З
А
моⷧ҇ блаⷢ҇вене домѹ храмѹ бже сптелю нашъ. съподобле подъ кровъ ꙁакьхеовъ вьнт. спене емѹ ꙇ вꙿсемѹ домов его бꙑт
СЕ
14b 12
ꙁълаа главо дръꙁнѫ л досадт добрꙑѧ нашꙙ црꙙ. стꙑѩ мъ ꙁаконꙑ же сѫтъ пѹштен намъ оть нхъ. на обьште съпасен
С
148.9
4. Духовно спасение, извисяване
къто дастъ отъ сіона спне іслю
СП
13.7
і въꙁнесето (!) сѩ бъ спнъѣ моего
СП
17.47
ложь конь во спене. во множестві же слꙑ своеѩ не спасетъ сѩ
СП
32.17
спене же праведьнꙑмъ отъ гѣ
СП
36.39
о бѕѣ спнье мое слава моѣ
СП
61.8
бъ же цѣсарь нашь прѣжде вѣка. съдѣла спніе посрѣдѣ ꙁемлѩ
СП
73.12
далее отъ грѣшьнкъ спене
СП
118.155
5. Божия защита, помощ, средство за спасение
даждъ намъ помощъ отъ пеал. ї сѹетьно спнье лвско
СП
59.13
нішть ї болѩ есмь аꙁъ. спніе твое бже пріѩтъ мѩ
СП
68.30
аві намъ гі мілость твоѭ. ї спніе твое даждь намъ
СП
84.8
ѡбае блꙁъ боѩштімъ сѩ его спніе его
СП
84.10
съкаꙁа гь спніе свое прѣдъ ѩꙁꙑкꙑ
СП
97.2
даждъ намъ помощъ отъ пеалі. іде сѹетьно снⷫ҇ье лско
СП
107.13
аахъ спенѣ твоего гі
СП
118.166
6. В християнството — спасение, избавление от греха и осигуряване на вечен живот
бже слънꙑ. ꙇ млоствꙑ. строѩ вꙿсѣ на спене родѹ нашемѹ
СЕ
25а 21
тебѣ сѧ мл дѣемъ. тѧ молмъ ... оца га ба спа нашего сха. съшедъшааго съ нбсе. насъ рад къ. ꙇ ꙁа наше спне
СЕ
61b 19
ꙇ шлѣмъ спнью прѩт. ꙇ меь дховънꙑ. еже естъ глъ бже
СЕ
94а 9
нъ вьсѣко своѭ кръвь самъ ѭже оні пролішѧ. на спснье дастъ пролівъшімъ ѭ
К
9а 4
дьнесь спсенье вьсемѹ мрѹ
К
12b 35
Срв.
С448.29
дъвѣ жрътвѣ. въ тъ вееръ дѣашете сѧ. понеже і спсенье глѫ. жівꙑмъ і мрътвꙑмъ бꙑваше
К
13b 12
Срв.
С450.19
аште бо і тъмѫ ꙇмамъ добрꙑхъ дѣлъ. гнѣвъ же дръжімъ. вьсе въсѹе і ашютъ. ꙇ нікоегоже спсеньѣ сімі можемъ обрѣсті
К
9b 17
потомь пргваждатъ сꙙ на дрѣвѣ крьстьнѣѣмь. страждꙙ мръскааго рад съпасенꙗ
С
11.13
памꙙть вь жт семь оставшꙙ. на съпасен вьсѣмь вѣрѹѭштїмъ
С
81.17
посъланъ бꙑстъ гаурлъ въꙁвѣсттъ вьсемѹ мрѹ съпасенꙗ
С
244.6
себѣ с лоꙁѫ пагѹбꙑ сътворꙙтъ. намъ же лоꙁѫ съпасена ѹготовꙙтъ
С
385.24
да ѹвѣмъ ꙗко не тъкма мѫжемъ. прнесе съпасень страсть хва. нъ женамъ
С
482.21
довест сꙙ въ мѣсто добровъгодъно мльально. на съпасен строно
С
282.22
не отьрнѫ господь люд свохъ. нъ съпасен людьмъ тѣмъ вь послѣдьн҄ꙙѧ дьн обѣшта
С
347.14
Образно.
да въꙁⷣрадѹетъ сѧ дша моѣ о гі. облѣе бо мѧ въ одеждѭ спенѣ
СЕ
97b 25
облѣщ въ съпасень
ἐνδύω σωτηρίαν
Направя някого спасител, избавител
їереѩ его облѣкѫ во спене
СП
131.16
рогъ съпасеньꙗ
κέρας σωτηρίας
Рог на спасението — в библейските сказания символ на могъщество и сила
бъ моі помоштънікъ моі ѹпъваѭ на нъ. ꙁаштітънікъ мо рогъ спнъѣ моего
СП
17.3
съпасень прѩт
σῴζομαι
Бивам спасен
абе рекѫтъ сѫпрьтвьнц. да аште се сце стъ. не хотꙙште прѧт по кръштен покаанмъ съпасенꙗ
С
362.7—8
М
З
А
СК
СП
СС
СЕ
К
С
Х
Р
В
Гр
σωτηρία
τὸ σωτήριον
τὸ σωϑῆναι
μετάνοια
στρατιά
ἄγραπτος
съпасен
сьпасен
съпасенье
съпасене
съпасеніе
съпасенъе
Нвб
спасение
ОА
ВА
АК
ЕтМл
БТР
АР
ДА