Старобългарски речник
протвьнъ 
протвьнъ -ꙑ прил 1. Противен, насрещен, срещуположен корабь же бѣ по срѣдѣ морѣ вълаѩ сѧ влънам. бѣ бо протвенъ вѣтръ М Мт 14.24 З, А, Б. Срв.Мк 6.48 М З 2. Непокорен, неверен не любодѣі бо ні клеветьніці. нꙇ обідьлів цсрствіе бжіе наслѣдъствѹѭтъ. сіхъ бо раді грѧдетъ гнѣвъ бжі. на снꙑ протівънꙑѩ К 2а 39 3. Враждебен, коварен, вражески, дяволски хе бже нашъ. ѹтоплъ ес вꙿсѧ протвьнꙑѩ слꙑ.  побѣдлъ ес вꙿсь дхъ водънꙑ СЕ 29b 14 тꙑ ꙁапрѣт нꙑнѣ. вьгнѣждьшюмѹ сѧ въ рабъ тво. протвьнааго дѣвола. ꙇ потвор (!) твое соꙁъдане СЕ 56а 14 съкрѹште сꙙ желѣꙁнаꙗ ѫжа. нераꙁдрѣшмаꙗ.  нъ постꙑдте сꙙ протвьн сѫпостат.  дрꙋгꙑ. ѹботе сꙙ мѫтел҄е ꙁаконопрѣстѫпꙿн С 464.22 ваша гръдꙑн҄ до коньца ослабѣ. ваша крѣпость ꙁнеможе  погꙑбе. сьѧ господьн҄ꙙ слꙑ протвънꙑмъ сламъ глаꙿхѫ. въкѹпѣ же  тьштаахъ сꙙ.  ов тьмнцꙙ отъ самѣхъ основан раскопаваахѫ. ов же протвънꙑѧ слꙑ гонꙗахѫ С 467.14, 16—17 4. Като същ. a) протвьнъ, протвьнꙑ м ед протвьн м мн a) ὁ ὑπεναντίος, ὁ ἀντίπαλος, πολέμιος Противник [противници], враг [врагове]; неприятел [неприятели] хъ же аћломъ. сꙑ гъ. тебе врага сѫща. ꙇ протівна. ꙇ хотѧшта дрѹга сътворіт К 8b 30—31 доколѣ гі поносітъ врагъ. раꙁдражаетъ протівьнꙑ імѩ твое до конъца СП 73.10 ношть проваждаахѫ. трьпꙙште страсть. добл҄ьно радѹѭште сꙙ. о надѣмꙑхъ. рѫгаѭште сꙙ протвънꙋѹмѹ. дꙿна же бѣ молтва вьсѣхъ С 92.2—3 благословьѭ тꙙ аꙁъ грѣшънъ. алеѯандръ. ꙗко сътвор ѹдеса о рабѣ свомъ данлѣ. ꙁаград ѹста львов.  съкрѹш вьсѫ протвънꙑхъ слѫ С 158.10 гда бо ѹꙁьрѫ наꙙтъкъ мо. сце ѹдолѣвьшъ сьмрьт ѹже не боѭ сꙙ. ѹже не страшѫ сꙙ протівнааго. н на немошть своѭ оꙁраѭ С 490.9—10 протвьн м мн a) [οἱ] ἀπειϑεῖς Непокорните, неподчиняващите се ꙇ тъ прѣдъдетъ прѣдъ нмь дхомь  слоѭ лноѭ. обратт сръдъца отьцемъ на ѧда. ꙇ протвънꙑѩ въ мѫдрость праведънꙑхъ М Лк 1.17 З А b) протвьна ср мн τὰ ὑπεναντία Неудобства, несгоди, притеснения жде же ѹбо недноже с сповѣдаетъ благое въ раꙁлѫен жлшть братѧ. рекъше лѣгальнць. протвьна же толка. еже раꙁлѫат с самѣмъ отъ себе  бъхъма нестроно ЗЛ IIb 18—19 протвьно слово ἀντιλογία Спор, възражение, противоречие сего рад да отъстѫптъ отъ васъ вꙿсе ослѹшане. протвьно слово. гръдость. ꙁавсть. ръвене СЕ 91b 13—14 М З А Б СП СЕ К С ЗЛ Гр ἐναντίος протвънъ протівьнъ протівънъ протвенъ протівенъ Нвб противен ОА ВА АК НТ Дюв НГер ЕтМл БТР АР ДА