Старобългарски речник
пеальнъ 
пеальнъ -ꙑ прил 1. Печален, опечален въскѫѭ пеалъна есі дше моѣ.  въскѫѭ съмѫщаеш мѩ. ѹпъва на ба ѣко їсповѣмъ сѩ емѹ СП 41.6 Срв. СП41.12 нꙑнꙗ владꙑко господ обав м о н҄емъ. ꙗко пеальна дѹша моꙗ стъ до сьмрьт С 287.12—13 їѡанꙿнъ рее. пеальнь смъ отье. не бо хотѣхꙿ дабꙑ кто ѹвѣдѣлъ танꙑ сеѧ.  нꙑнꙗ не въꙁмогѫ на мѣстѣ семъ жт С 288.1 2. Като същ. пеальнаꙗ ср мн τὰ στυγνά, τὰ λυπηρότερα Печалните, скръбните неща, събития нѣстъ бо гі рабомъ твомъ. съмрът. ꙇсходѧщмъ отъ тѣлесе. ꙇ прходѧщмъ къ тебѣ бже дхомь. ꙇ вꙿсѣко плът. нъ прѣставлене. ѡ пеальнꙑхъ. въ радостьнаа СЕ 65b 17 акоже вдѣсте раскрьштена го  аꙁъ вдѣхъ. ꙗкоже вдѣхъ сь вам пеальнаа. вдѣт хоштѫ  радостьнаꙗ. ꙗкоже вдѣхъ сьмрьть хрстовѫ. хоштѫ вдѣт  вьскрьсен го С 500.5 пеальнъ бꙑт λυπέομαι, λυπὴν ἔχω, ϑλίψιν ἔχω, ἀϑυμέω, κατηφὴς γίγνομαι Печален съм ꙇ пеаленъ бъⷭ҇і цсръ. клѧтвꙑ же рад  въꙁлежѧщхъ съ нмъ. повелѣ дат  М Мт 14.9 З ꙇ вꙑ же ѹбо нꙑнѣ пеальн бѫдете. пакꙑ же ѹꙁьрѭ вꙑ  въꙁрадѹѹтъ сѧ срдце ваше. ꙇ радост вашеѩ нктоже не вьꙁъметъ отъ васъ М Йо 16.22 З СК се глахъ вамъ да вь мнѣ мръ мате. вь мрѣ пеальн бѫдете. нъ дрьꙁаіте. ꙗко аꙁъ побѣдхъ мръ СК Йо 16.33 ѡ вꙿсемь сѫщааго пеальна СЕ 32а 18 до самого прѣ(...)ьѣ вьсѣкѫ польꙁѫ творѣаше емѹ. (..) (.)ѫді ѹбо пеальнъ брате. слꙑшавъ ѣко іс прѣданъ бъⷭ҇і К 3b 35 блаженꙑ же сава пеальнъ бꙑвъ въ ѹмѣ. отде трдесꙙтъ пьпршть въ дал҄ꙙ отъ манастрѣ.  вьлѣꙁъ въ пештерѫ. падъ прѣдъ богомъ. мол҄ꙗше сꙙ съ слъꙁам глагол҄ꙙ С 287.4—5 въ н҄еже гостньнц цръкꙑ стъ стааго геѡргꙗ мѫенка.  бꙑвъ вь н҄е  мръско сътѫжан вдѣвъ. пеальнъ бꙑ въ ѹмѣ.  мол҄ꙗше бога съ слъꙁам. довест сꙙ въ мѣсто добровъгодъно  мльально С 282.19—20 свꙙтꙑ отꙿць нашъ сава въ мрѣ ѹсьпе. мѣсꙙца дек҄ꙙмбра въ е҃. тъгда ѹбо пеальнъ бꙑстъ въ ѹмѣ ъстънꙑ сь бсьръ. пон҄еже не ꙁлѣꙁе с хꙑꙁнꙑ.  прде на съконьан стааго отца С 295.10 того дѣл҄ьма стен҄. того пла. пон҄е  самъ господь нашъ того плака. вдѣвъ бо го съмѫт сꙙ рее.  вѣшта днъ от васꙿ прѣдастъ мꙙ. со дѣлма  пеальнь.  любьве своѭ покаꙁа насъ ѹꙙ С 406.4 М З СК СП СЕ К С Гр περίλυπος τῆς ἀϑυμίας κατώδυνος στυγνός λυπούμενος пеалънъ пеаленъ Нвб печален ОА ВА АК НТ Дюв НГер ЕтМл БТР АР