Старобългарски речник
паст [сѧ]II
паст [сѧ]II
-падѫ [сѧ]
-падеш [сѧ]
св
1. Падна; придвижа се надолу към земята
ꙇꙁде сѣѩ сѣатъ сѣмене своего. ꙇ егда сѣаше ово паде пр пѫт попърано бꙑстъ
М
Лк 8.5
З
А
гла мъ с аꙁъ есмь ... да ѣко рее мъ аꙁъ есмъ. дѫ въспѧть. падѫ на ꙁем
М
Йо 18.6
З
А
СК
вьсѣкъ падꙑ на камене томь съкрѹштъ сѧ. а на немьже падетъ сътъретъ і
М
Лк 20.18
З.Срв.
Мт 21.44
М
ЗI
не дьвѣ л пьтц на ссар вѣнмѣ есте. ꙇ н една же отъ нею не падетъ на ꙁем беꙁ отъца вашего
М
Мт 10.29
З
А
рее же мъ. вдѣхъ сотонѫ ѣко млънѭ съ небесе падъша
М
Лк 10.18
З
не обрѣтъ кѫдѹ съврат сꙙ къ пештерѣ. не могꙑ же грꙙст. паде ꙁадѹшвъ сꙙ
С
289.20
аште бо акꙑ ловѣкъ поплъꙁъ сꙙ паде. обае. акꙑ ловѣкъ сповѣда сꙙ
С
354.25
Изпадна, окапя.
толко же стръганъ бꙑстъ стꙑ бж мѫенкъ. дондеже мꙙса мѹ падошꙙ вьса на ꙁем
С
149.21—22
2. Попадна, намеря се някъде
ї падѫ посрѣдѣ стана іхъ. ѡкръстъ отьшта їхъ. ї ѣсѩ і насꙑтшѩ сѩ ѕѣло. ї похоті іхъ прінемсе імъ
СП
77.28
раꙁврьꙁѣте о ѹма вашего вдте отъкѫдѹ спадосте кꙿде падосте сꙙ. цѣсарьство небесъно оставвъше
С
107.25
3.
Прен. За кръв — пролея се
ѹгасе вьсе днѣмъ. свꙙтаꙗ крьвь паде. ста крьсть многосльнаꙗ сла. стрѣла невдома
С
428.5
4.
Прич. мин. деят. като същ.
падъше
ср
ед
τὸ πεσον´
Падналото, попадналото
а падъше въ трън с сѫтъ слъшавъше. ꙇ отъ б(га)атьствѣ сластьм жтескꙑм ходѧще подавлѣѭтъ сѧ. ꙇ не до връха плода творѧтъ
М
Лк 8.14
З
А
СК
5. Рухна, съборя се, струпам се, падна върху някого или нещо
сънде дождъ прдѫ рѣкꙑ вьꙁвѣашѧ вѣтр опьрѣшѧ сѧ храмнѣ то. ꙇ паде сѧ. ꙇ бѣ раꙁдрѹшене еѩ веле ѕѣло
М
Мт 7.27
З,
А.Срв. Мт 7.25
М
З
А
СК
тогда наънѫтъ глат горамъ падѣте на нꙑ. ꙇ хлъмомъ покрꙑте нꙑ
М
Лк 23.30
З
ꙗкоже отъ страха ѹмꙿ погѹбт анꙿтѹпатѹ. вьстрепат кѹпно. съ съвѣтьнкꙑ свом. надѣѭштемъ сꙙ мъ. ꙗко градъ сꙙ матъ паст
С
110.22—23
6. Коленича, падна, хвърля се в краката на някого
падъ же клеврѣтъ молѣше глѧ. потръп на мънѣ вьсе въꙁдамъ т
М
Мт 18.29
З,
А, СК. Срв.Мт 18.26
М
З
А
СК
паде нцъ на ногѹ его. хвалѫ емѹ въꙁдаѩ. тъ бѣ самарѣннъ
М
Лк 17.16
З
А
СК
въшедъше въ храмінѫ. дѣшѧ отроѩ съ маріеѭ. мтрѭ его. падъше поклонішѧ сѧ
А
Мт 2.11
СК
падеⷮ҇ нць на ꙁем. хотѧ ꙇсповѣдат сѧ. ꙇ глеⷮ҇ ерѣ надь нмь
СЕ
72а 2
се слꙑшавъша лютаꙗ та. сѹроваꙗ неловѣка. падоста на ꙁем не сътръпѣвъша н вда того н гласа. долѹ клꙙꙙшта лц ꙁакрꙑваѭшта
С
211.2
Отпадна, изгубя сила.
егда прібліжѩтъ сѩ на мѩ ꙁълобѹѭште о сьнѣсті плътеі моіхъ. сътѫжаѭште мі враѕі моі ті ꙁнемогѫ і падѫ
СП
26.2
борѫшт сꙙ съ нам враꙁ наш т ꙁнемогошꙙ падошꙙ. въ стнѫ да вьндетъ орѫж хъ въ срьдьца хꙿ ... вльшьство нѣко бꙑстъ
С
77.18
Хвърля се в прегръдките, на шията на някого.
нъ обае їѡсфъ пеал велкꙑ на млость прѣложвъ. падъ на вꙑ брат. плака сꙙ о н҄хъ
С
364.26
7. Загина, умра; падна в бой, сражение
їерѣі іхъ орѫжемь падѫ. і въдовіцѩ іхъ не оплаканꙑ бꙑшѧ
СП
77.64
колко отъ нашхъ омъ. на рат падошꙙ. црѹ тьлѣньнѹѹмѹ прꙗꙁнь хранꙙште
С
91.11
вьста мрьтвьць въ галле нъ пакꙑ ѹмьрѣ. аꙁъ же кръста рад въставъ. не могѫ ктомѹ съмрьтѭ паст
С
428.21
8.
Прен. Подчиня се, покоря се, претърпя поражение
падѫтъ въ остр меа. плѣнен бѫдѫтъ въ ѩꙁꙑкꙑ вьсѧ. ꙇ ерслмъ бѫдетъ попраемъ ѩꙁкꙑ
М
Лк 21.24
З
съкрѹшѫ ѩ і не імѫтъ мощі ті постоѣті. падѫтъ сѩ подъ ногама моіма
СП
17.39
на ѹбогаго въꙁіраете ... въсхътⷮіꙶ ніштаего да і прѣвлѣетъ. въ сѣті своеі съмѣрітої. прѣклонітъ сѩ і падетъ. егда ѹдоблѣлъ бѫдетъ ѹбогꙑімъ
СП
9.31
наставітъ тѩ дівьно десніца твоѣ. стрѣлꙑ твоѩ. ꙁоштренꙑ слъне. людье подъ тобоѭ падѫтъ въ срдці врагъ цръ
СП
44.6
9.
Прен. Падна, пропадна [в нравствено отношение]
тѹ падѫтъ въсі творѩштеі беꙁаконеніе. въїрїновені бъїшѩ ꙇ не могѫтъ статі
СП
35.13
тꙑ ра нꙑнѣ прꙁьрѣт на роба твоего сего. падъша грѣхꙑ. поражена болѣꙁнѭ. раноѭ неотъвѣтъноѭ
СЕ
30а 20
10.
Прич. мин. деят. като прил.
падꙑ
Паднал, пропаднал
вꙿсѭ слѫ непрѣꙁннѫ. ꙇ въꙁдвгналъ ес множьство къ. падъшхъ грѣхъ рад родтель свохъ
СЕ
30а 11
11.
Прич. мин. деят. като същ.
a)
падꙑ
м
ед
a) ὁ λείπων
Този, който е паднал, пропаднал, претърпял поражение
подражвъ борьцꙙ прѣдъплььнꙑѧ. ц въ прьвѣѣмь шттѣ падъшааго. аб наплън҄ѣатъ трѫтъ. да не ело хъ въꙁмѫттъ сꙙ. падъшмъ
С
93.30
b)
падъше
м
мн
[οἱ] πεπτωκότες
Тези, които са паднали, пропаднали, претърпели поражение
ѡ сьмрьт сьмрьт ꙁбавтелю. съпасеню наꙙтье. падъшмъ въстан. болꙙштмь поко
С
314.28—29
паст на колѣнѹ
γονυπετέω
Коленича
ꙇ прде къ немѹ прокаженъ молѧ . ꙇ на колѣнѹ падаѩ глѧ емѹ. ѣко аште хоштеш можеш мѧ штстт
М
Мк 1.40
З
А
СК
М
З
А
СК
СП
СЕ
К
С
Гр
πίπτω
ῥίπτω ἐμαυτόν
προσπίπτω
προσέρχομαι
καταπίπτω
καταντάω
Нвб
Срв
падна
ОА
ВА
НТ
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА
Падналото дърво
МИ
ЙЗ,МИПир