Старобългарски речник
спльнт
спльнт
-спльнѭ
-спльнш
св
1. Напълня, изпълня нещо
ѹенц ... събърашѧ же сплъншѧ дъва на десѧте коша ѹкрѹхъ
М
Йо 6.13
З
А
хръмна же сплън сѧ отъ вонѧ хрꙁмънꙑѩ
М
Йо 12.3
З
А
СК
десніца іхъ ісплъні сѩ мꙑта
СП
25.10
рашірі ѹста твоѣ їсплънѫ ѣ
СП
80.11
трѣва ... еѭже не їсплън рѫкꙑ своеѩ жьнѩ. н лона своего събраѩ рѫковѩт
СП
128.7
обрѣте сꙙ водонось спльн҄ена водꙑ
С
550.25—26
За мнозина — съберем се, запълним, заемем изцяло някакво пространство.
ꙇ шедъше раб т на пѫт. събърашѧ вьсѧ ѩже обрѣтѫ. ꙁълꙑѩ же добрꙑ. ꙇ сплъншѧ бракъ въꙁлежѧштхъ
М
Мт 22.10
ЗI,
А. Срв. СЕ 106b 11
ꙇ поманѫшѧ прѧстьнкомъ же бѣахѫ въ дрѹѕѣмь кораб. да пршедъше помогѫтъ мъ. ꙇ прдѫ сплъншѧ оба кораблѣ
М
Лк 5.7
З
А
растіте сѧ ꙇ множіте сѧ. ꙇ сплъніте ꙁемлѫ
К
8а 22
Срв.
С420.21—22
бѣаше съ адамомъ еѵа ... родвъша снꙑ дьштер. отъ н҄хъже спꙿлън сꙙ мръ вьсь
С
9.22—23
вьсь мръ ѹенкъ спльн҄енъ бꙑстъ
С
136.13
пршедъшемъ мъ на мѣсто деже бѣшꙙ събърал сꙙ. сплън же сꙙ вьсе то мѣсто
С
125.28
благословьнъ грꙙдꙑ адова селшта спраꙁнтъ. а небесьна жлшта. многꙑхъ съпасаѭштхъ сꙙ. спльнтъ
С
342.6
не бо домъ молтвънꙑ тъьѭ бѣаше спльн҄енъ днъ
С
563.4
За растение — разрастна се, разсадя се, разпространя се.
віноградъ іꙁ егѹпьта прѣнесе ... ї насаді кореніѣ его і їсплън ꙁемлѫ
СП
79.10
Намокря, напоя.
он же сплъньше гѫбѫ оцьта. на ѵсопъ въꙁнеꙁъше. прдѣшѧ къ ѹстомъ его
М
Йо 19.29
За прах — посипя, покрия.
подавъ же рѫкѫ рабъ бжї ловѣкѹ. вьстав го отъ ꙁемьѧ. отрꙙсе мѹ главѫ рꙁꙑ. вьса спльн҄енаꙗ отъ праха. посад го тѹ въ то црькꙿвц
С
555.23
Образно.
сꙑ на распонѣ. въкѹслъ ес. ꙇꙁ гѫбꙑ оцьта. ꙇ ѹполъ ес. вꙿсѧ ненавдѧщѧѩ тебѣ (!). весь же дхъ непрнъ (!). ꙇ вꙿсѣкѫ ѩꙁѭ квасънѫѭ. квасомь не сплъненомь. погꙑбѣльнꙑмь
СЕ
42b 19—20
2. Обхванат, обзет, изпълнен съм от чувство, настроение и под
ꙇ сплъншѧ с(ѧ) страхомь глѭште. ѣко вдѣхо(мъ) двъна дьнесь
М
Лк 5.26
З
А
СК
нъ ѣко с глахъ вамъ. скръбь ꙇсплън сръдьца ваша
З
Йо 16.6А
вьꙁгра сѧ младънецъ въ рѣвѣ еѩ. ꙇ сплън сѧ дхмь стꙑмъ елсаветь
М
Лк 1.41
З
А
СК
да ісплънѩтъ сѩ ѹста моѣ похвалꙑ
СП
70.8
г҃і бже ... да вьнідетъ прѣдъ тѩ молтва моѣ ... ѣко ісплъні сѩ ꙁолъ дша моѣ ї жівотъ моі адѣ пріблжі сѩ
СП
87.4
помлѹї н҇ꙑ г помлѹ. ѣко по мьногѹ їсплънхомъ сѩ ѹньженіѣ
СП
122.4
блговенъ ес бже ... даѩ пщѭ вꙿсѣко плът. ꙇсплън радост веселѣ срца наша
СЕ
17а 4
вдѣвъ ѭ паѵлъ спльн сꙙ радост просмꙗ сꙙ
С
4.29
магнъ кꙿто вовода ... спльн҄енъ гнѣва на крьстꙗнꙑ. гл҄ꙙ. же да не отъвръжетъ сꙙ мене хрсостова (!). да ѹбнъ бѫдетъ. гнѣва спльн҄енъ прде къ конїскѹ градѹ
С
45.18, 21
бмъ же блаженꙑ глаголааше ... съподоб мꙙ владꙑко. спльнт сꙙ стааго твого дха
С
103.12
мѫдрост спльн҄енъ с
С
157.25
вьса юдеа спльн сꙙ благодѣан
С
323.25
ѡ сьвѣте ꙁълоб спльн҄енъ
С
385.26—27
3. Наситя, задоволя
алѫштѧѩ сплън благъ. ꙇ богатѧштѧѩ сѧ отъпѹст тъштѧ
М
Лк 1.53
З
їсплъніхомъ сѩ ютро мілості твоеѩ гі
СП
89.14
насꙑтілъ естъ дшѫ тьщѫ. дшѫ лаѫщѫ їсплъні благъ
СП
106.9
слава тебѣ гі ... ѣко дастъ намъ брашъно вь веселе. сплън нꙑ. спльнь стааго дха
СЕ
17а 16—17
гі схе. блгв. ꙇ сплън ꙁбꙑтъкꙑ. недостонꙑхъ рабъ твохъ
СЕ
17b 1
спльн дшѫ раба свого твоѧ благостꙑн҄ꙙ. покаж ... ꙗко тꙑ с богъ крьстꙗньскъ
С
163.4—5
4. Извърша, осъществя, изпълня нещо
сплъні гі въсѣ прошеньѣ твоѣ
СП
19.6
вьсе бо сво спльн хс
С
420.5—6
по стнѣ бꙑстъ раꙁбонкъ. днонадесꙙтааго аса дѣлател҄ь. вь сего бо дьне жꙁн спльн дѣло
С
427.4
Изпълня, спазя [закон, заповед, религиозна догма, молба и под.].
не мнте ѣко прдъ раꙁортъ ꙁакона л пророкъ. не прдъ раꙁортъ нъ ꙇсплънтъ
З
Мт 5.17А
да нктоже не глагол҄етъ ꙗко сего дѣлма ꙁаконъ ѹпраꙁн. сего дѣлма ѹстав. пон҄е спльнт го не можааше
С
416.27
Накарам, подтикна някого да извърши нещо.
стꙑ же бж кононъ ... глаголааше ... г їсѵ хе ... съблаꙁні вьсе множьство се ... спльн ѧ да раꙁѹмѣѭтъ ꙗко тꙑ с бъ. раꙁвѣ тебе ного нѣстъ
С
31.19—20
спльненъ бꙑт
a) πλήρης εἰμί
Изпълнен съм [образно]
блаженꙑ же рее спльн҄енъ сꙿмъ бесьмрьтънааго брашьна
С
19.12
b) τέλειός εἰμι
Съвършен съм в нравствено отношение
бѫдѣте же вꙑ спльнен. ꙗкоже оць вашъ нбскꙑ. спльненъ естъ
СК
Мт 5.48
въ тѣлес спльненѣ
ἐν ἡλικίᾳ πεπληρωμένῃ
В зряла възраст
гі бже ... блгв ꙇ се мⷧадѧтьце ... дажд емѹ въ нанань. пострженѣ власъ его. поспѣшене въ тѣлес ꙇсплъненѣ. ꙇ сѣднꙑ старост
СЕ
8а 18
спльнт
сѧ
М
З
А
СК
Б
СП
СЕ
К
С
Гр
πληρόω
πίμπλημι
ἐμπίμπλημι
γεμίζω
ἀναπληρόω
μεστόω
сплънт
сплъніт
їсплънт
ꙇсплънт
Нвб
изпълня [се]
ОА
ВА
АК
НТ
Бот
ЕтМл
МлБТР
БТР
АР
РБЕ
ДА
изплъня [се]
диал
Дюв
НГер
ДА