Старобългарски речник
въꙁмощ
въꙁмощ
-въꙁмогѫ
-въꙁможеш
св
1. Смогна, успея да извърша нещо
ꙇ рѣхъ ѹенкомъ твомъ. да жденѫтъ і не въꙁмогѫ
М
Мк 9.18
З
А
СК
Б
ѩсѩ мѩ беꙁаконнъѣ моѣ не въꙁмогъ ꙁърѣті
СП
39.13
да не въꙁможетъ дѣѣт на нь. вꙿсѣ протвънаа
СЕ
80b 14
ꙇ тако въꙁможемъ съ дръꙁновеньемь. насладіт сѧ. прѣдъстоѩштѧѩ трапеꙁꙑ
К
9b 13
како ѹбо въꙁможемъ прстѫпт къ таковѹѹмѹ мѫтелю
С
215.25
2. Надмогна, надвия, надделея някого, нещо
бран непрѣꙁньскꙑѩ. не въꙁмогѫтъ на тѧ
СЕ
91b 6
слѫ бо вьсѫ дѹхъ раждꙁаньꙗ. въ въꙁдрастѣ юнѣ побѣдвша. вьꙁможе на старость
С
522.10
3.
Прич. сег. деят. като прил.
въꙁмогꙑ
Прекомерен
моⷧ҇ ѡ ꙁбавлень вельеѣда ка. ѡ прощень. ꙇ о прѩть обѣда слънааго. въꙁмогѫщааго. ꙇ еже вьꙁвест сѧ дхомь стꙑмь
СЕ
36а 12—13
4. Възмогна се, стана силен, укрепна
се вкъ іже не положі ба помощъніка себѣ. нъ ѹпъва на множьство богатъства своего. вьꙁможе сѹетоѭ своеѭ
СП
51.9
повелѣ на мꙙкъцѣѣмъ семъ одрѣ пот м. нꙑн҄ѣ ѹбо спохъ въꙁмогохъ
С
118.24
того рад братꙗ да въꙁможемъ вьс. да не вътор ꙗвмъ сꙙ мѫенкомъ хръстовомъ. нъ добл҄і ꙁа н҄ь да постраждемъ
С
63.15—16
не въꙁможетъ
οὐ δύναται, ἀδυνατεῖ
Не може, не бива
оте мо аште не въꙁможетъ аша с. ммо т отъ мене
М
Мт 26.42
да не въꙁможетъ отъ мене. сътворьшѹѹмѹ вьсѣьскаꙗ словомъ
С
249.16
М
З
А
СК
Б
СП
СЕ
К
С
Р
Гр
δύναμαι
ἰσχύω
ἐνδυναμόω
ἀνδρίζομαι
καταισχύνω
вьꙁмощ
Нвб
възмога
книж
ОА
ВА
Срв
възмогна [се]
ОА
ВА
ЕтМл
БТР
АР
РБЕ