Старобългарски речник

ветъхъ

ветъхъ -ꙑ прил 1. Вехт, стар, износен н вьлваѭтъ вна нова. въ мѣхꙑ ветъхꙑ. аще л же н. просѧдѫтъ сѧ мѣс. ꙇ вно пролѣетъ сѧ. ꙇ мѣс погꙑблѭтъ М Мт 9.17 глааше же  пртъѫ къ нмъ. ѣко нкътоже прставленѣ рꙁꙑ новꙑ. не прставлѣатъ на рꙁѫ ветъхѫ. аште л же н  новѫѭ раꙁдеретъ. ꙇ ветъсѣ не прклютъ сѧ прставлене еже отъ новааго М Лк 5.36 З.Срв. Мт 9.16 М;Мк 2.21 М З днⷭ҇е. адамъ обнавлѣетъ сѧ. ꙇ евъга свобаждаетъ сѧ. днⷭ҇е. ветъхꙑѩ грѣховънꙑѩ рꙁꙑ. ѡтъвръгъше. въ новꙑѩ  нестьлѣнънꙑѩ облѣхомъ сѧ СЕ 2а 6  ꙁаклю въ пештерѣ ꙁатвор надълежꙙштм ветъхꙑм двьрьм.  колѣнѣ прѣклонвъ сповѣдааше сꙙ богов С 527.29 ветъхо ср ед ветъхаꙗ ср мн τὸ παλαι´ον, τὰ παλαι´α, τὰ ἀρχαῖα Старото, старите неща на врьбї посрѣдѣ ѧ обѣсхомъ сьсѫдꙑ своѧ. с рѣъ гѫсл сврѣл. цѣвнца.  проаꙗ. с бо дръжаше ветъхо.  см пѣсн поꙗхѫ С 418.25 съ же рее мъ. сего рад вьсѣкъ кънжънкъ наѹь сѧ. цсрствю нбскѹмѹ. подобенъ естъ лвкѹ домовтѹ. ꙇже ꙁностъ отъ съкровща своего нова  ветъхаа М Мт 13.52 З А СК отъбѣжа болѣꙁнь  пеаль.  въꙁдꙑхан. ветъхаꙗ ммо мнѫшꙙ. се бꙑшꙙ вьса нова С 430.12—13 2. За вино — отлежал нъ вно ново въ мѣхꙑ новꙑ вълват ... ꙇ нкътоже пвъ ветъха абе хоштетъ новѹѹмѹ. глтъ бо ветъхое лѹе естъ М Лк 5.39 З 3. Древен, стар днⷭ҇е. ѡтъ ветъхааго плаа ѹтѣшхомъ сѧ.  ѣко новꙑ ль спен бꙑхомъ СЕ 2b 10—11 егоже і пріѩтъ. ѣко семьонъ етерь. ветъхꙑ дьнемъ бъ ѣко въ рѫцѣ своі. въ своѣ ѣдра К 14а 34 лкѹте съ ꙙдꙑ свом ... навꙑкнѣте оть н҄хъ кꙿто наѹвꙑ. кꙿто събьравꙑ. отъкѫдѹ ѹенꙗ. ко ново богословьн.  ветъхо прореен С 324.29  бѣаше праꙁдьнкъ памꙙть сьпасеню прсно. пае же не се тъьѭ мѣахѫ. же ветъхꙑѧ мъ въспомнааше благодѣанꙗ. нъ  но бол҄ьше С 417.21 нꙑнꙗ же въ годъ кръста. прьваꙗ съпасатъ сꙙ жена. ветъхо ꙁъло новꙑм благодатьм сцѣлꙗѭшт С 428.17 обрѣте гробъ ветъхъ подобольнъ пештерѣ. вь н҄емꙿже многꙑ мрьтвꙑхъ лежаахѫ кост С 527.24 4. Някогашен, отдавнашен ꙁвольшмь отъмꙑт кръщенемь. ветъхѫѭ скврънѫ нашѭ. еѭ же ес нꙑ прѣстѫпленемь оскврънлъ. ꙇ ꙁатворене грѣхѹ сътворъшемъ СЕ 52b 24 съкѹп ꙇ оръганъ съвръшенъ. прѣгѫдьнцѭ красънѫ. съвръшенѫ стѹмѹ дхѹ. ѣко да сьде по въꙁдрастѹ. съвлъкъше сѧ. ветъхааго ка. тьлѣѭщааго похотемъ лестьнꙑмъ. мꙿногообраꙁънааго ꙁмѣ СЕ 94а 22 ѡ съвлѣщ сѧ емѹ ветъхааго ка. ꙇ облѣщ сѧ емѹ въ новааго. съꙁъданааго по обраꙁѹ божью СЕ 98b 11 да съ рꙁъ съвламъ сꙙ. нъ ветъхаго ловѣка отълагамъ. тьлѣмааго похотьм прѣльст С 90.20 скръбьнъ вамъ сповѣдаѭ сꙙ. ветъхꙑѧ страст погонꙙ С 429.21 і ѿнѭдь вꙿсѣхъ ꙁълꙑхъ ѿврьꙃѣмꙿ сѧ.  еднако молѭ съвлѣцѣмꙿ сѧ ветьхааго ка.  съ дѣлъ его облѣкѫще сѧ въ новааго адама. еже естъ вь ха Р II 3.33 ветъхꙑ ꙁавѣтъ, ветъхꙑ ꙁаконъ, ветъхꙑѩ кън҄гꙑ παλαιὰ διαϑήκη, ἡ παλαιά Старият завет, първата част на Библията аште оно невѣсть. то  с невѣдѣт стъ. нъ  отьць ветъхѹ ꙁавѣтѹ не вѣдѣ нъ  сꙑнъ по новѹѹмѹ ꙁавѣтѹ то ѹбо стъ С 305.10 слꙑш  проповѣждъ бжꙗ ѹдеса велкаꙗ. како ꙁаконъ остѫпатъ ... како ветъхꙑ ꙁаконъ обетъша. како же новꙑ ꙁвѣштатъ сꙙ С 450.10  пакꙑ ного пророка глагол҄ѫшта. ꙁбавтъ мꙙ отъ ада прѣсподьнꙗго.  многашд обрꙙштеш вь ветьхꙑхъ кн҄гахъ. сьмрьт ада наремо С 487.23—24 М З А СК Е СЕ К С Р Гр παλαιός ἀρχαῖος ветьхъ Нвб ветъх, ветх ОА ВА Дюв НГер ЕтМл ЕтБАН ДА ветхи БТР Срв вехт, вехти ОА ВА НТ Дюв НГер ЕтМл ЕтБАН БТР АР РБЕ ДА вет диал ОА ВА ДА вехток, вехтък ЕтБАН ДА Ветово МИ Вехтово МИ СНМБ Ветува МИ Ветовци МИ НК,НСР Вехти Пазар МИ ВК,Мя Вехтия Геран МИ Вехтан МИ Вехчани МИ ЙЗ,Зас