Старобългарски речник
бѣда
бѣда
-ꙑ
ж
1. Беда, бедствие
въ тꙑ дьн. бѫдетъ бо бѣда велѣ на ꙁем гнѣвъ на людехъ сх
М
Лк 21.23
З
скръбі сръдъца моего ѹмножішѩ сѩ. ѡтъ бѣдъ моіхъ іꙁведі мѩ
СП
24.17
тꙑ еднъ вѣс гі. какꙑ моѩ сѫтъ бѣдꙑ. вь твоѭ мⷧсть прѣдаѭ аꙁъ мое срце
СЕ
72b 18
отъ лколюбвааго ба. прошаахѫ бѣдꙑ тоѧ ꙁбꙑтьꙗ
С
530.7—8
Опасност.
млтвоѫ твоеѫ спс стадо свое. отъ въ(сѣ)коѧ бѣд
Е
21а 17
обѩсѩ мѩ болѣꙁні съмрътьнъѩ. бѣдꙑ адовꙑ обрѣтѫ мѩ
СП
114.3
ѡ ꙁбавт сѧ намъ отъ вꙿсѣкоѩ скръб. гнѣва бѣдꙑ нѫждѧ гю
СЕ
61а 20
въсѣко м стъ глаголат мльат бѣда
С
240.21
2. Необходимост, принуда, заплаха от сила
нь не хотѣаше нѹждеѭ сътворт добра. н бѣдоѭ првлѣшт къ себѣ
С
408.25
каꙗ бо бѣда словомъ съхнѫт смокв
С
345.21
Нужда, неволя.
аще кꙿто бѣдоѭ ѹкрадетъ ... к҃ денъ да покаетъ сѧ
СЕ
103b 1
бѣдѫ творт
βιάζομαι
Принуждавам
нꙑнꙗ же о себѣ нкогоже нѹдꙙшта. н бѣдꙑ творꙙшта. рать творꙙтъ на ба
С
419.8
беꙁ бѣдꙑ
οὐδὲ βιασϑείς, [μὴ] ἐπικινδύνως
Без принуда, доброволно, без зла умисъл
ѣко ѹмрълъ естъ. ꙇл трѣбъно ꙿто беꙁ бѣдꙑ ѣстъ
СЕ
104b 21
нь не хотѣаше нѹждеѭ сътворт добра ... не бо прꙁъванъ ... не прнѹжденъ. нъ беꙁ бѣдꙑ самъ о себѣ
С
408.29
М
З
Е
СП
СЕ
С
Гр
ἀνάγκη
κίνδυνος
συμφορά
[τὸ] ἐπικίνδυνον
[τὸ] ἀναγκαῖον
βία
[τὰ] δεινά
δεσμός
ἐπανάστασις
ἐπήρεια
Нвб
бедà
ОА
ВА
НТ
АК
Дюв
НГер
МлБТР
ЕтМл
ЕтБАН
БТР
АР
РБЕ
ДА
бя̀да
ОА
ДА
Срв
бед ми е ’наскърбен съм, мъка ми е’
ДА
бедина ’възпален гноен оток’
ДА
Бèда
ЛИ
Бèдьо
ЛИ
СтИл,РЛФИ