Старобългарски речник
болѣꙁнь 
болѣꙁнь - ж 1. Болест, заболяване, боледуване ꙇ прꙁъва оба на десѧте ѹенка своѣ дастъ мъ власть ... цѣлт вьсѣкъ недѫгъ  вьсѣкѫ болѣꙁнь М Мт 10.1 З СК с рее. с болѣꙁнь нѣстъ къ съмрът М Йо 11.4 З, А, СК. Срв. С313.3, 6 гі ... ꙇцѣл раба твоего сего. ꙇ ѹстраб  отъ ложа болѣꙁн СЕ 24b 18 да прѣбѫдет въ болѣꙁн ж҃ дꙿне. аще бѫдет болѣꙁнь лекъга. аще л тѧжка. то в҃ дꙿн СЕ 38а 18—19 тѣлеснаѣ пішта. егда въ рѣво вънідетъ. ꙇмѫштее ꙁълѫ болѣꙁнь. болі недѫгъ творітъ. не своеѭ. сілоѭ. нъ недѫгомь. сѫщімь въ рѣвѣ К 8b 5 2. Физическа болка, страдание съмѩсѩ сѩ ... трепетъ пріѩтъ ѩ. тѹ болѣꙁнъ ѣко раждаѭщ СП 47.7 ѡ раꙁбоініе ... не помніші л гвоꙁді. ꙁабꙑлъ л есі болѣꙁнь К 11а 29 кнꙙꙁъ же раꙁгнѣвавъ сꙙ повелѣ дърат ꙗ. свꙙтаа же стрѹжема молꙗста сꙙ ... не ѹꙗстꙗ ... болѣꙁн С 183.16 мол҄ꙗхѫ сꙙ мѹ да ослабтъ мъ отъ многꙑѧ болѣꙁн С 39. 17 3. Нравствено страдание, мъка, душевна болка по ѹмъноженію болѣꙁнеі моіхъ въ сръдьці моемь. ѹтѣшенѣ твоѣ въꙁвеселшѩ мѩ СП 93.19  отъ вꙿсего недѫга плътъскааго  дшевънааго. отъпѹст емѹ грѣхꙑ. ꙇ грѣховънѫѭ болѣꙁнь СЕ 25b 4 доколѣ положѭ съвѣтъ въ дш мое. болѣꙁнь вь срц моемь дꙿнь  нощь СЕ 73b 20—21 гда младенштъ крьвѭ вѳлемъ багърмъ бѣѣше.  ... матеремъ срьдьца болѣꙁнѭ сьбваахѫ сꙙ С 397.20 ножьнаꙗ болѣꙁнь Хроническо заболяване на ставите, подагра моⷧ҇ на вьс҇ѭ болѣꙁнь ножьнѫѭ҇ СЕ 35b 8 мноꙁ бо мѫж богат ножьноѭ болѣꙁнѭ болꙙште. напраснѫ враꙿбѫ полѹаахѫ С 556.24 пож же по цѣл҄ені бол҄е ѳ҃ лѣтъ ... н дꙿного постраданьꙗ прмъ. прѣжде бꙑвъшꙙѧ мѹ ножьнꙑѧ болѣꙁн С 564.29 рѣшѧ болѣꙁн λυσίπονος Който лекува болката, който успокоява страданието  ста крьстъ многосльнаꙗ сла. стрѣла невдома. бꙑл беꙁвештьно. стонкъ болѣꙁн рѣшꙙ С 428.7 въ болѣꙁн бꙑт μαλακίζομαι, ἐν ὁδύνῃ εἰμί Изпитвам страдание, болка тъ же ꙗꙁвьнъ бꙑстъ грѣхъ рад нашхъ.  въ болѣꙁн бꙑстъ беꙁакон рад нашхъ С 436.24—25  вдѣвъ ѭ одрьжмѫ  окꙑ въ мноꙁѣ болѣꙁн сѫштѫ въ недоѹмѣн бꙑстъ. то с  бѫдетъ С 516.8 болѣꙁнь прмат ὀδυνάομαι Изпитвам страдание, болка тъ грѣхꙑ нашꙙ ностъ.  ꙁа нꙑ болѣꙁнь прмьтъ С 436.15—16 болѣꙁнь мѣт ἀλγύνομαι Боледувам, болен съм како л вьлежш кн҄гахъ ... напсанꙑхъ ослѹшаѧ сꙙ ... н оть того дебельства болѣꙁн мѣѧ С 335.13 беꙁ болѣꙁн ἀνόδυνος, ἀπόνως Без болка, без страдание онъ же молтвѫ сътворвъ. беꙁ болѣꙁн сътворвъ  бес тѫгꙑ отъпѹст ѧ С 39.18  рекъ господѹ прм моѭ дѹщѫ. акꙑ отъргаѧ тхо  беꙁ болѣꙁн ꙁдъхнѫ С 141.22 М З А СК ЗП Н СП СЕ К С ЗЛ Гр ἀσϑένεια μαλακία νόσος νόσημα ὀδύνη ἀρρωστία πόνος ἄλγος ἀλγηδών ἄλγημα ἀνάγκη κατοχή τὰ ἐπίπονα ὠδίς ὠδίν ὁδυνηρός χυμοί болѣꙁнъ Нвб болязън остар ВА РБЕ болезен ж Дюв МлБТР ЕтМл болезни, болязни ’болки болести’ ж мн ДА Срв болезнина ’боледуване болест’ ж НГер ДА