Старобългарски речник
богъ
богъ
-а
м
1.
само ед
Бог, Предвечното същество, Творецът на света, Миродържецът
въꙁдадте ѹбо ѣже сѫть кесарева кесарев. ѣже бжѣ бв
М
Лк 20.25
З.Срв.
Мт 22.21
М,
ЗI, А; Мк 12.17
М
З
бже млоствъ бѫд мьнѣ грѣшънкѹ
М
Лк 18.13
З
А
СК
; ꙇскон. бѣаше слово ꙇ слово бѣаше отъ ба. ꙇ бъ бѣаше слово
З
Йо 1.1А
; древе главъ бъ оцемъ прокꙑ. напослѣдъкъ ... гла намъ сномъ
Е
6а 8
; въ день пеал моеѩ ба въꙁіскахъ
СП
76.3
; стъ же паулъ ... рее не оставьѭ бога сътворьшааго небо ꙁемьѭ. поклонѭ сѧ кѹмремъ
С
7.8
Според християнската религия — божият син Исус Христос.
да нꙑ съпрмнкꙑ сътвортъ. хс бгъ
С
124.1
2. В езическите религии — богове, божества
богъ ѹбо же стъ ꙁеусъ. же стъ на небес. црь бо стъ вьсѣмъ богомъ
С
140.8
; како ѹбо могѫтъ с боꙁ бꙑт. н вдꙙште н осꙙꙁаѭште. н обѫхаѭште
С
163.21—22
; трѣбѫ богѹ аполонѹ твормъ дьнесь
С
27.4
3. Изображение на езически бог, идол
с бо боꙁ ѧже мѣнш. камен. дрѣво мѣдь желѣꙁа сѫтъ. ѹкрашен ꙁлатомъ
С
177.1
воюѩ на бога
ϑεομάχος
Богоборец
ꙁаклнаѭ тѧ бгомъ. мѫтелѣ ꙇ воѩ на ба воюѭщѧ. вь вѣкꙑ влънам погрѫꙁнъшемъ
СЕ
52b 13
носѧ бога
ϑεοφόρος
Носещ Бога
ꙇ непрѣстаѭщѧѩ водꙑ рѣьнꙑѩ. скрнѭ вдѣвъше ба носѧщѭ. сѣмо овамо текошѧ
СЕ
1b 4
тако м богꙑ [боꙃ]
μὰ τοὺς ϑεούς
При уверяване, заклеване — бога ми, вярно е, вярвайте ми
аурлꙗнъ рее доколѣ досаждаш не срамьꙗѧ сѧ ѫроде беꙁѹмьлю. тако м богꙑ аꙁъ ва мамъ мѫт. да нкꙿтоже въꙁможетъ помошт вама
С
2.17
; вовода рее тако м боꙁ. вльшьство нѣко бꙑстъ
С
74.21
; анѳупатъ рее. тако м богꙑ не мамъ тебе поштꙙдѣт. нъ нѣкацѣм мѫкам горькоѭ сьмрьтѭ погѹбьѭ тꙙ окаꙗне
С
104.21
любмъ богомь
ϑεοφιλής
Обичан от Бога
род сꙙ ѹбо ꙗкоже тъ м съповѣда. въ ҃ дьнь енуара мѣсꙙца. въ етвръто лѣто марк҄анꙗ цѣсарьства богомъ любмꙿаго
С
279.3—4
богомь наѹенъ
ϑεοδίδακτος
Научен от Бога
оці іже ꙇ та х(.)же не вѣдѣхѫ старці. бмь наѹені въспѣшѧ
К
1а 3
въ сповѣдан. богомь наѹенѫѭ пѣснь
С
320.11—12
; же же старьц не вѣдомо бꙑстъ. богомь наѹен въсхвалшꙙ
С
325.7
; како богомь наѹенѫ проповѣда ѧдъ вашхъ пѣснь
С
325.29
богомь напьсанъ
ϑεόγραφος
Написан от Бога
добрꙑ їооанъ нашъ ... пастꙑръ ... намъ новꙑ с боговдъцъ ... покаꙁа намъ тъ. богомъ напсанꙑ го скржал
С
278.3
богомь пѹщенꙑ
ϑεήλατος
Изпратен от Бога
таковааго. благо же прмше велко отъ ловѣколюбвааго ба. ꙁбꙑвъше отъ нашъдъшѧѧ (!) мъ богомь пѹштенъѩ ꙗꙁвꙑ. отъгнанꙑѧ молтвоѭ раба бжꙗ акѡва
С
531.5
раба бога вꙑшьнꙗго
δούλη τοῦ ϑεοῦ τοῦ ὑψίστου
Последователка на християнското учение; тази, която изповядва християнската религия; християнка
ѹлꙗн рабо ба вꙑшьнꙗго. съгрѣшхомъ прѣдъ тобоѭ ѫродъскꙑ
С
3.18
рабъ бога вꙑшьнꙗго
δοῦλος [τοῦ ϑεοῦ] τοῦ ὑψίστου
Последовател на християнското учение; този, който вярва в Бога; християнин
рабе бога вꙑшън҄ѣꙿго. пастѹше словесънъхъ овецъ. како нꙑ остав днꙑ. въпалъ с въ рѫцѣ томтел҄
С
225.7—8
; помлѹ мꙙ рабе бога вꙑшьнꙗго. даждъ м дрѹго благословьн ꙗко много погѹбхъ
С
120.18—19
М
З
А
СК
Б
О
Е
СП
СЕ
СС
ТФ
К
С
Х
Р
Г
АН
БН
КН
ТН
РН1
РН2
Гр
ϑεός
κύριος
[᾿Ιησοῦς] Χριστός
δεσπότης
σωτήρ
καῖσαρ
ὁ ῞Αγιοσ
τὸ ϑεῖον
εἴδωλον
σέβασμα
Нвб
бог
ОА
ВА
АК
НТ
Дюв
НГер
МлБТР
ЕтМл
БТР
АР
РБЕ
РРОДД
ДА
тако ми бога
ДА