Исторически речник
трьпѣнь [+]
NnOs | Nngs | Nnds | Nnis | Nnls | NnOp |
трьпѣн, трьпѣнь | трьпѣнꙗ, трьпѣна, трьпѣньꙗ | трьпѣню, трьпѣнѹ, трьпѣнью | трьпѣнмь, трьпѣньмь, трьпѣнмъ, трьпѣньмъ, трьпѣнмь, трьпѣнмъ | трьпѣн, трьпѣнь, трьпѣн | трьпѣнꙗ, трьпѣна, трьпѣньꙗ |
Nngp | Nndp | Nnip | Nnlp | NnOu | NnGu |
трьпѣн, трьпѣнь, трьпѣне | трьпѣнмъ, трьпѣньмъ, трьпѣнмь, трьпѣньмь, трьпѣнмъ, трьпѣнмь, трьпѣномъ, трьпѣнамъ | трьпѣн, трьпѣнь, трьпѣн, трьпѣнм | трьпѣнхъ, трьпѣньхъ, трьпѣнхь, трьпѣньхь, трьпѣнхъ, трьпѣнхь | трьпѣн, трьпѣнь | трьпѣню, трьпѣнѹ, трьпѣнью |
NnDu | |||||
трьпѣнма, трьпѣньма, трьпѣнма, трьпѣнма |
трьпѣнь
-ꙗ
ср
1. Търпение, способност за понасяне на трудности и изпитания
а еже на добрѣ ꙁем с сѫтъ. ꙇже добромь сръдьцемъ благомь. слꙑшавъше слово дръжѧтъ. ꙇ плодъ творѧтъ въ тръпѣн
М
Лк 8.15
З
А
СК
въ тръпѣн вашемъ сътѧжте дшѧ вашѧ
М
Лк 21.19
З
А
СК
тръпѣню бо мате трѣбѣ
Е
9б 3
въ тръпѣн своемъ стѧжалъ ес мъꙁдѫ своѫ ое прѣподобне
Е
23б 8
л себѣ ѹгаждат въ тръпѣне. благовѣре. братролюбе. ꙇ послѹшане
СЕ
94b 9
нь бѣѣше добь вѣроѭ трьпѣнмъ
С
47.2
такого мѣста ꙁъобрѣст. на н҄емъже готово ѹтѣшенꙗ ослабѣаше. трьпѣн подвꙁаѭштїхъ сꙙ
С
92.25—26
ꙗкоже ѹдт сꙙ елнъскꙑмъ флософомъ. крьстьꙗньстѣ мѫдрост трьпѣню
С
105.22
() в(ъ б)о(лѣ)ꙁн вьсе трьпѣне мльане съ радостѭ каꙁат
ЗЛ
Iа 8
вь тръпѣнь
Р
VI 1.1
Издръжливост, твърдост.
оста же себѣ днъ растꙑ. вь вьсемъ трьпѣнї трѹдѣ
С
26.10
ѹждаахѫ сꙙ вьс трьпѣню сѹсовѹ
С
392.23—24
2. Търпимост, благосклонност, великодушие
достоно ходт ꙁъванью ... съ тръпѣнемь отъраждаѭще дрѹгъ дрѹгѹ
СЕ
105b 15—16
ѡ беꙁбожьне ... докол прѣобдш бж трьпѣн. протвш сꙙ богѹ
С
49.24
ѡ ловѣколюбьствꙗ многа вꙑсота. ѡ трьпѣнꙗ непрѣдомо множьство. сѫштѫѭ блѫдьнцѫ не въꙁъва блѫднцеѭ нъ женоѭ. кротъко бесѣдѹѧ съкрꙑ непрꙗꙁнна дѣлесе мꙙ
С
394.15
3. Понасяне на лишения в името на Бога, аскетически живот
мже флософѭ правꙿдѫ трьпѣн любьꙗхѫ
С
138.16
мльа же тѹ лѣть шесть ... глаголат къ богѹ любꙙ въ мльан. ѹмьнꙑ ꙁракъ. длъгꙑмъ трьпѣнмъ оштаѧ
С
289.2—3
4. Надежда, очакване на нещо добро
ѣко не до коньца ꙁабьвенъ бѫдетъ ніштеі. тръпѣнье ѹбогꙑ не погꙑбнетъ до коньца
СП
9.19
нꙑнѣ къто тръпѣнъе мое не гъ лі. ї ѵпостасъ моѣ ѹ тебе естъ
СП
38.8
обае бѹ повіні сѩ дше моѣ. ѣко отъ того тръпѣнье мое
СП
61.6
ѣко тꙑ есі тръпѣніе мое гі. гь ѹпъваніе мое отъ юності моеѩ
СП
70.5
крѣпъкъ трьпѣньмь
καρτερώτατος
Дълготърпелив, силен в изпитанията
крѣпькааго же трьпѣнмъ ѹблажлъ с іꙿѡва
С
232.19
М
З
А
СК
Е
СП
СЕ
С
ЗЛ
Р
Гр
ὑπομονή
μακροϑυμία
καρτερία
ἀνεξικακία
ἔνστασις
φιλοσοφία
трьпѣн
тръпѣнь
тръпѣніе
тръпѣне
Нвб
тръпение
остар
ВА
НГер
търпение, търпене
ОА
НТ
ЕтМл
БТР
АР
ДА