Исторически речник
съборъ [+]
Nmos | Nmgs | Nmds | Nmas | NmEs | Nmis |
съборъ, съборь | събора | съборѹ, съборов | съборъ, съборь | събора | съборомь, съборомъ |
Nmls | Nmvs | Nmop | Nmgp | Nmdp | Nmap |
съборѣ | съборе | събор, съборове | съборъ, съборь, съборовъ, съборовь | съборомъ, съборомь, съборовомъ, съборовомь | съборꙑ, съборовꙑ |
Nmip | Nmlp | NmOu | NmGu | NmDu | |
съборꙑ, съборовꙑ, съборъм | съборѣхъ, съборѣхь, съборохъ, съборохь, съборовохъ, съборовохь | събора | съборѹ | съборома |
съборъ
-а
м
1. Събор, събрание, общност
не бо нъ мꙑ. вдꙙште новꙑ съборъ. цръквънꙑѧ дѣт окрьсть стоѧштꙙ
С
384.25
мьнѣ не вѣрѹ нъ свома ома. вждъ сѫшт съборъ прѣстан къ намь ѹставьꙗѧ дьнь крьстьнꙑ
С
430.25
Стесн.Общност на избраните, удостоените; сонм, лик.
съборъ мѫенкъ. вон побѣдотворц. лкъ славословꙙштхъ
С
95.9
аꙁъ же вашего събора мол҄ѫ ѡ мѫенц
С
67.11
ангелъ вьсѣхъ вꙑшьн҄хъ слъ съборъ ꙁа ловѣьскааго сьпасеньꙗ веселꙙтъ сꙙ
С
490. 18
вьсь съборъ небесъскꙑхꙿ слъ
С
491.4
2. Тълпа, сбирщина, множество
покажѫ врагомъ ꙗꙁвѫ. отъсѫждѫ богокоторьнъ съборъ. да вдꙙтъ юде гоже сѫ пробол
С
504.16
вѣстъ ома арꙗ. вѣстъ отъгонтъ ... отъвраштаатъ сꙙ събора отъметѫштхъ сꙙ
С
510.4
беснꙗ рад послѣдьн҄хъ. же въ новѣ лаврѣ бꙑшꙙ. ъстънꙑ їѡанъ бѣжꙙ беснънааго събора отде въ пѹстꙑн҄ѫ рѹвн҄ѫ
С
288.27
3. Синедрион — в Юдея висш съвет на първосвещениците, старейшините и книжниците
архереі же старьц съборъ всь скахѫ лъжа съвѣдѣтелѣ на іса. ꙗко да ѹбѭтъ і
СК
Мт 26.59
добро събърашꙙ. нъ ꙁълъ съборъ. не на любьве нъ на сваръ ... събрашꙙ съборъ да не бога славꙙтъ. нъ да хрстосѹ беьст сътворꙙтꙿ. събърашꙙ съборъ да не вѣрѫ съꙁждѫтъ. нъ да ѫгълънꙑ камень сънорꙙтъ. събрашꙙ съборъ да не погꙑбъшꙙѧ овьцꙙ въ породѣ ꙁатворꙙтъ. нъ да пастѹха ѹбвъше паствѫ ражденѫтъ
С
385.9, 11, 13, 15
Образно.
ѡ съборе дꙗволомъ на хрстоса събъранꙑ
С
385.25
Сградата, където заседава синедрионът.
ꙇ вѣсѧ і на съборъ своі глѭште
З
Лк 22.66
4. Форум, площад
полемъ рее подѣте ѹбо на съборъ да томѹ сꙙ обѣштате
С
125.19
5. Синагога, еврейски молитвен дом
гі схе бже нашъ. сѫꙶ цѣлтель недѫжънꙑмъ. въꙁъвавꙑ въ съборѣ. сълѫкѫѭ ꙇ въꙁложь рѫцѣ сво на нѭ
СЕ
40а 3
гі схе бже нашъ. повелѣвꙑ сѹхорѫкѹмѹ. въстат посрѣдѣ събора
СЕ
40b 4
Прен.Общността на изповядващите юдаизма.
се смокв мноꙁ съкаꙁател҄е рѣшꙙ о ждовьстѣ съборѣ прложенѣ бꙑт
С
346.14
вѣштаї како с кореньі ѹсъхꙑ съборъ. сладъкааго павла прораст
С
347.2
6. Съвет, събор, събрание на длъжностни или избрани лица за решаване на важни въпроси
не ꙁамѹдвъ же цѣсарь съборъ епскѹпъскꙑ сътвор. о право вѣрѣ ѹтврьдтъ. нк҄ескѫѭ вѣрѫ
С
201. 1
повелѣ же цѣсарь еѡдос. прт на съборъ старѣшнамъ еретьскамъ
С
201.8
смъ вьсѣмъ сце бꙑвъшемъ. въскорѣ съборъ епскѹпъскꙑ конецъ прѧ. на славѫ господа нашего ї(с) хса
С
202.30
самомѹ сѫштѹ кѹпꙿно съ стꙑмъ съборомъ. вь нкаоньстѣѣмъ градѣ вуфнѧ. на хоборьца арꙗ. благодарвъ ба. вьꙁвѣст же къ стѹѹмѹ съборѹ. тї. оцъ
С
541.26
Заседание на събор.
пршъдъшѹ бо мѹ отъ алеѯандрска града. въ свꙙтꙑхъ съборъ въшедъшѹ ... сповѣда скврꙿнънѫѭ своѭ хѹлѫ
С
189.10
7. Християнско богослужение
въ то же врѣмꙙ гргор наньꙁꙗнъскꙑ епскѹпъ. вънѫтрь въ градѣ въ малѣ црькв съборьі творѣѣше
С
198.4
дмофлъ. прꙁъвавъ въ црькꙿве вьсꙙ арꙗнꙑ глагола к н҄мъ ... да вѣсте же ꙗко отъ дьнешьнꙗаго дьне повѣлѣно нꙑ стъ вьнѣ града сьбрат сꙙ. то рекъ ꙁде вънъ града съ людьм свом. тѹ съборꙑ творааше проко
С
200.23
Място за християнско богослужение, църква, храм.
тѧ молмъ влко. прꙁьр ... на раба твоего сего. пршедъша ꙁъванемь твомь. въ славънꙑ съборъ. въ стѫѭ црквь твоѭ
СЕ
40а 11
сътворвъше же съборъ вьс кѹпно отдошꙙ. отъ рг҄еѡна
С
542.7
8. Събор, честване на езически празник
жде по обꙑаю мъ бѣаше творт съборъ саурьскѹѹмѹ градѹ
С
26.16
нѣ л юнотъ въ васъ благоголѣненъ. дрѹꙁ же бол҄ьш н же на кон҄хъ. да подемъ ѹбо вьс на мѣсто вашемѹ съборѹ
С
30.27
9. Събор, честване на християнски религиозен празник
аще нареетꙿ сѧ съборъ какъ то мꙿноꙃ съберѫтꙿ сѧ. а егда повѣстꙿ сѧ постъ л бьдѣнье то вꙿс ѹжа(...)
Р
II 4.34
въсел҄еньскꙑ [велкꙑ] съборъ
ἡ οἰκουμενικὴ [μεγάλη] σύνοδος
Вселенски събор
паⷮ҇ стмъ оцмъ. събьравъшмъ сѧ въ стѣмъ вьселенстѣмъ съборѣ
А
118b 22—23
памѧⷮ҇. стꙑмъ (о)цемъ. р҃ꙁ҃. събравшем сѧ. на стѣмъ ї велцѣмъ сборѣ
Е
33а 17
нк҄ескꙑ съборъ, съборъ. тї. отьць
ἡ κατὰ Νίκαιαν ἁγία σύνοδος
Никейският събор — Първи вселенски събор, състоял се през 325 г
вѣрѹ вь нк҄ескааго събора ꙁаповѣд. прмр сꙙ съ правовѣрънꙑм
С
200.5
въꙁвѣст же къ стѹѹмѹ съборѹ. тї. оцъ. ꙗже отъ ба вь херꙿсоньстѣѣмь градѣ
С
541.29
съборъ братьѩ
ἀδελφότης
Християнска община, енория
аште лѣп (е)стъ в(ъ т)о (ж)де вьс л въ градѣ (м)ногѹ бьіт (събо)р(ѹ) брат. покаꙁане ѹдьное на много прваждаемо потрѣбьнѣ намъ ѹꙗшнꙗт прѣдълежѧштее
ЗЛ
1б 4
З
А
СК
Е
СЕ
С
ЗЛ
Р
Гр
συνέδριον
συναγωγή
σύνοδος
ἐκκλγσία
πανήγυρις
ἀγορά
οἱ ἀγοραῖοι
δῆμος
διαγωγή
ὁμήγυρις
σύλλογος
σύστημα
χορός
сборъ
Нвб
събор
ОА
ВА
АК
НТ
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА
сбор
диал
НТ
ЕтМл
БТР
АР
ДА
собор
диал
НТ
Срв
Соборището
МИ
ЙЗах,Кюст