Исторически речник
съ
съ
предл
I.
С род.
1. За обстоятелствени отношения
a) При посочване на място като пункт, откъдето изхожда действието: от
съшедъшѹ же емѹ съ горꙑ. вь слѣдъ его дѫ народ мъноѕ
М
Мт 8.1
З
А
СК
кръщене оаново отъ кѫдѣ бѣ. съ нбсе л л отъ лвкъ
М
Мт 21.25
ЗI
аште цсрь ꙁдлвъ естъ. да сълѣꙁетъ нꙑнѣ съ крста
М
Мт 27.42
З
А
СК
ꙇ ꙁадѣшѧ ммо ходѧштѹ едномѹ смонѹ кѵрѣннѹ грѧдѫштю съ села
М
Мк 15.21
З
А
СК
прде же гласъ с нбсе
М
Йо 12.28
З
А
СК
въста съ веерѧ полож рꙁꙑ
М
Йо 13.4
З
А
СК
съ небесе пріꙁрѣ гь. вдѣ вьсѩ снꙑ лскꙑѩ. съ готоваего жілшта своего. пріꙁрѣ на вьсѩ жівѫштѩѩ на ꙁемлі
СП
32.13—14
ѣко прініе съ вꙑсотꙑ стꙑѩ своеѩ
СП
101.20
въставъ съ веерѧ. прѣввъ сѧ плащанцеѭ. ѹмꙑвъ ногꙑ ѹенкомъ свомъ. похвал ба
СЕ
46b 19
прꙁьр съ вꙑсотꙑ стꙑнѧ твоеѩ. гі на люде твоѩ
СЕ
62b 11
ꙇ пакꙑ матъ прт съ нбсе. сѫдт хотѧ жвꙑмъ ꙇ мрътвꙑмъ
СЕ
67b 1
посъла бо аггела свого съ вꙑсотъ небесъскꙑхъ съхрант ѭ
С
4.23
страхомъ же клонꙙ сꙙ ꙁапрѣштенмъ сьпаде кѹмрь съ мѣста свого
С
33.15
вдѣвъ ѧ въ орѫжї мьнѣаше ꙗко съ пѫт сѫ пршьл поті
С
38.12
расѣдаѧ сꙙ ꙗростѭ съпадааше съ прѣстола
С
109.7
сънемъше съ дрѣва блаженааго кодрата. въврьгошꙙ вь темнцѫ ѹтврьдшꙙ
С
111.3
гда въсташꙙ съ трапеꙁꙑ. нꙑ вьсꙙ отъпѹст блаженꙑ
С
121.27
ꙗко не мамъ сьлѣст съ камене сего
С
173.6
За означаване отделяне от повърхността: от.
она же рее е г. ꙇбо пс ѣдѧтъ отъ крѹпцъ падаѭштхъ съ трапеꙁꙑ господе свохъ
М
Мт 15.27
нꙑ сълѣꙁъшꙙ съ конь. став ѧ на малѣ да бꙑшꙙ не вьлѣꙁл
С
555.13
въсхватвъ съ ꙁемьѧ камꙑкꙿ. връже на главѫ прѣподобьнааго
С
557.30
правьдънꙑ же съ стлъпа хотѣаше сьлѣст
С
558.3
b) При определяне крайните предели на разстояние в пространството за посочване на изходната точка: от
ꙇ се катапетаꙁма црквнаѣ раꙁдъра сѧ. съ вꙑшънѣаго краѣ до н...жънѣаго на дъвое ꙇ ꙁемлѣ потрѧсе сѧ
М
Мт 27.51
З
А
СК
2. За обектни отношения — при глаголи като съвлѣщ, съврѣщ и под
a) За означаване на лицето, от което се отделя нещо: от
съвлѣшѧ съ него хламдѫ. ꙇ облѣшѧ въ рꙁꙑ своѩ
М
Мт 27.31
то аште сꙙ сълѹааше не мѣт мѹ ньсоже дат мѹ. то котꙑгѫ сьвлѣкъ съ себе дадѣаше нштѹѹмѹ
С
207.14
же съврьгошꙙ ꙗрьмъ братьства сь себе
С
364.29
b) За означаване на това, от което се освобождава, отделя някой: от
да съ рꙁъ съвламъ сꙙ. нъ ветъхаго ловѣка отълагамъ
С
90.19
сльнъ дѣломъ словомъ. сь прокаꙁꙑ съвлѣе ꙗкоже сь рꙁꙑ
С
476.15
3. За определителни отношения — в предложни съчетания, поясняващи съществително
аште ѹбо вꙑ ꙁьл сѫште. ѹмѣате даанѣ блага даѣт ѧдомъ вашмъ. кольм пае отцъ с нбсе дастъ дхъ стъ. просѧштмъ ѹ него
М
Лк 11.13
З
СК
II.
С
тв
1. За обектни отношения
a) За изразяване отношение на съвместност, на общо извършване на някакво действие: с, със
ꙇ се мъноѕ грѣшънц мꙑтаре. пршедъше въꙁлежаахѫ съ смъ. ꙇ съ ѹенкꙑ его
М
Мт 9.10
З
А
СК
ꙇже нѣстъ съ мноѭ на мѧ естъ. ꙇ же не събраатъ съ мноѭ растааатъ
М
Мт 12.30
З
А
СК
тъгда прстѫп къ немѹ мат сновѹ ꙁаведеовѹ. съ сньма свома кланѣѭшт сѧ
М
Мт 20.20
ЗI
тъгда пропѧшѧ съ нмь дъва раꙁбонка
М
Мт 27.38
З
А
СК
вѣрно слово. аще с нмъ ѹмрѣхомъ. с нмъ ожвемъ
Е
1б 5
агаръ бо естъ снѣ гора. еже въ равї. прлагаетъ сѧ нꙑнѣшнмъ ерслмѣ. работаетъ бо съ ѧдꙑ свом
Е
27б 16
съ ꙁаконопрѣстѫпънꙑмі не вънідѫ
СП
25.4
кънѩѕ людъсці събърашѩ сѩ съ бмъ авраамлемъ
СП
46.10
къто въстанетъ мнѣ на ꙁълобѹѭштѩѩ. лі къто со мъноѭ станетъ на творѩштѩѩ беꙁаконеніе
СП
93.16
съгрѣшіхомъ съ оці нашімі
СП
105.6
ѹ тебе хощѭ сътворт веерѭ. пасхѫ съ ѹенкꙑ свом
СЕ
46b 3
л мѧтежемь творець. бестѹденъ. ръвьнвъ. неѹстроенъ. съ лѹноѭ прѣмѣнѣѩ сѧ. съ врѣменемь етеромь. прѣвращаѩ сѧ
СЕ
54а 22, 23
вь наслѣдь црства нбснааго. ꙇ въ ра пщѧ въводѧ ѩ. съ свѣтълꙑм аплꙑ твом
СЕ
65b 7
бѣаше съ адамомъ еуа въ ра
С
9.9
обрѣтошꙙ стааго савна съ нѣм шестѭ братѧ
С
145.30
то рекъ ꙁде вънъ града съ людьм свом
С
200.22
аште стъ праꙁдъно съ блѫднкꙑ жденетъ сꙙ съ бѹм беꙁ млост поставтъ с нм
С
371.22, 23
отꙿпад съ свом сѫпостатъм
С
512.17
съ дьѣволомь о(с)ѫжд(ае)тꙿ сѧ
Р
I 2.1
При изразяване на притежание.В съчет. с глагола мѣт, въꙁѧт и съ собоѭ: при, с.
ꙇ ꙁабꙑшѧ вьꙁѧт хлѣбꙑ. ꙇ раꙁвѣ едного хлѣба не мѣахѫ съ собоѭ въ корабл
М
Мк 8.14
З
бѹѩ бо премъшѧ свѣтльнкꙑ своѩ. не вьꙁѧшѧ съ собоѭ олеа
М
Мт 25.3
З
А
СК
нштѧѩ бо съ собоѭ въсегда мате
М
Йо 12.8
З
А
СК
ꙇ прстѫпшѧ къ немѹ народ мъ(но)ꙁ. ꙇмѧще съ собоѭ хромꙑ. нѣмꙑ слѣпꙑ бѣсънꙑ. ꙇ нꙑ мъногꙑ
М
Мт 15.30
З
За означаване на предмет, който се прибавя към нещо: с.
прѩсте же тѣло сво. ꙇ обсте е рꙁам съ ароматꙑ
М
Йо 19.40
З
А
b) При посочване на лице, участващо във взаимно действие с друго лице: с
остав тѹ даръ тво прѣдъ олътаремъ. ꙇ шедъ прѣжде съмр сѧ. съ братромъ свомъ
М
Мт 5.24
З.
Срв. С422.30
мѫж нневьћтьст въстанѫтъ на сѫдъ. съ родомь смь
М
Мт 12.41
З
сего рад ѹподобло сѧ естъ цсрстве нбское лвкѹ цсрю. ꙇже въсхотѣ сътѧꙁат сѧ о словес. съ рабꙑ свом
М
Мт 18.23
ЗI
А
СК
съвѣщавъ же съ дѣлателꙑ. по пѣнѧꙁѹ на день. посъла ѩ въ вногр҇дъ сво
М
Мт 20.2
ЗI
А
ѹтелю рьц братрѹ моемѹ да раꙁдѣлтъ съ мъноѭ достоѣнье
М
Лк 12.13
З
...тѧꙃа(ше) сѧ [...] (х)ъ съ юде. неъс[...] на трьꙃахъ по всѧ днї. съ бесѣдѹѧщм съ нмъ
Е
39б 16, 18
егда глаахъ їмъ. борѣахѫ сѩ со мьноѭ спꙑт
СП
119.7
дне҇с. вꙑшънѣѣ. съ нжънм бесѣдѹѭтъ. ꙇ нжьнѣа съ вꙑшънм праꙁдънѹѭтъ
СЕ
2b 15, 17
аще кꙿто съ рабоѭ блѫдъ сътворт҇ тол родт҇ дѣтщь
СЕ
104b 6
се естъ кръвь моѣ о неіже прѣжде сего. бестѹдънꙑ съвѣтъ творѣаше. съ беꙁѹмнꙑмі фарꙑсѣі
К
7b 28
цѣсарь же словес слѫ поѹвъ ... съвѣтовааше съ сьвѣтнкꙑ свом. да отврьꙁѫть црькъв
С
192.13
аггелъ съ дѣвоѭ глаголетъ
С
244.1
тѣмъ брань сь дꙗволомъ сътворт
С
490.16
В съчет.с глагола поѩт: с, заедно с.
тъгда детъ пометъ съ собоѭ седмь нѣхъ дхъ
М
Мт 12.45
З
аще л тебе не послѹшаатъ. пом пакꙑ съ собоѭ едного л два. да въ ѹстѣхъ дъвою л тр съвѣдѣтель станетъ вьсѣкъ глъ
М
Мт 18.16
ЗI
А
СК
c) За означаване на лице, върху което се разпростира действието, по отношение на което съществува, става нещо: с, към, спрямо
аште тако естъ вна лкѹ съ женоѭ. ѹнѣе естъ не жент сѧ
М
Мт 19.10
ЗI
А
СК
сътворт млость съ оц нашм
М
Лк 1.72
З
онъ же рее сътвор млость сь нмь
М
Лк 10.37
З
А
СК
сътворі со мъноѭ ꙁнаменіе въ благо
СП
85.17
благо сътворлъ ес съ рабомь твомь гі
СП
118.65
ꙇ сътвор съ нам. ꙇ молѧщмъ сѧ съ нам. богатꙑѩ мл҇ст твоеѩ
СЕ
63а 4
гі бже сне гі. ѣкоже тꙑ хощеш. ѣкоже т любо. сътвор съ мноѭ рабомь твомь
СЕ
72b 14
г їсу хрьсте слава тебѣ ꙗко сътвор съ мноѭ. недостонꙑмъ свомъ рабомъ
С
154.29
н дноѧ же ноѧ особь памꙙнѫ правьдꙑ. нъ тъьѭ съ вьсѣмь мръ мѣт
С
423.20
d) За означаване на лице, посредством което се върши действието; деятел: с, чрез
он же шедъше ѹтвръдшѧ гробъ ꙁнаменавъше камень съ кѹстодеѭ
М
Мт 27.66
З
А
л кꙑ цсръ дꙑ къ номѹ цсрю. сънт сѧ на брань. не сѣдъ л прѣжде. съвѣштаваатъ аште слънъ естъ. съ десѧтѭ тꙑсѫштъ сърѣст грѧдѫштааго. съ дъвѣма десѧтъма (тъ) тꙑсѫштама на нь
М
Лк 14.31
З
не погѹбі съ неъстівъмі дшѩ моеѩ. съ мѫжі кръвꙑ жівота моего
СП
25.9
ѧже свꙙтꙑѧ цръкъв съ ратѭ сте прѣѧл. то тꙑ оставвъше вьнѣ град (!) прѣбꙑвате
С
199.28
e) При означаване на оръдие, орган, предмет, материал, чрез който се извършва действието: с, чрез
ꙇ посълетъ анћлꙑ съ гласомъ велемь трѫбънꙑмь. ꙇ съберетъ ꙁбъранꙑѩ его
М
Мт 24.31
З
А
СК
еднъ же отъ нхъ вдѣвъ ѣко цѣлѣ. въꙁврат сѧ съ гласомь велемь славѧ ба
М
Лк 17.15
З
СК
въсхвалѫ імѩ ба моего съ пѣсніѭ
СП
68.31
въꙁвѣштаті ютро мілость твоѭ ... въ десѩтстрѹньнѣ пъсалътърі съ пѣсньѭ въ глѫсехъ
СП
91.4
съ гласомь тво раб вьпемь. ѡсана пршедꙑ
СЕ
16а 13
да нікꙑже ѹбо отъ владꙑкъ. отъ непріѣꙁні. обладанъ съ ѹстънама своꙇма. ꙇсповѣдаѩ себе вѣрна срдцемь. далее отъстоітъ ба етеро псанꙑмь сімъ
К
2b 27
съ блаженꙑмь гласомь га слꙑшат. да ѹпъваѭтъ
К
3а 17
кѹплѫ сътворшꙙ съ небесскꙑм дѣлꙑ. сѹгѹбь пробрѣтошꙙ
С
55.9
покаавъш бо сꙙ. наꙙшꙙ съ велкомъ гласомъ вьпт глаголат
С
110.29
въꙁвраштьшемъ же сꙙ мъ. пршъдъ съ корабьмъ блꙁъ воводꙑ
С
152.10
сь вонꙗм многоцѣньнꙑм. обвꙿше. поѭште славꙙште ба. положшꙙ ьстъно го тѣло въ томъ гробѣ
С
532.6
еднако молѭ съвлѣцѣмꙿ сѧ ветьхааго (!) ка. съ дѣлъ его облѣкѫще сѧ въ (!) новааго адама. еже естъ вь ха
Р
II 3.34
f) При означаване на лице, към което се стреми, присъединява друго лице: с, към
ѣще відѣаше татъ теааше съ німъ
СП
49.18
како же прбѣгъ къ бан. не вььте сꙙ съ етꙑрьм десꙙтꙑ. нъ абь отъ топлотꙑ растаа сꙙ. а с въ колцѣ мраꙁѣ сѫште доселѣ жв сѫтъ
С
78.6
вдѣ небесъска ѹдеса. поꙁна стнѫ. прбѣже къ владꙑцѣ. прте сꙙ съ мѫенкꙑ
С
94.3
отътвръгн мꙙ отъ скварꙑ гнꙋсънꙑѧ. отъ лъжементꙑхъ богъ ... прт мꙙ съ рабомъ свомъ алеѯанꙿдромъ
С
160.25
g) При означаване на снабденост, наличие на нещо: с
ѣко на раꙁбонка ꙁдете съ орѫжьемь дрькольм ѩт мѧ
М
Мт 26.55
юда же пріемъ спрѫ ... прде тамо съ свѣтлꙑ. ꙇ свѣштам орѫж
М
Йо 18.3
З
А
СК
еваггеле ꙁборное ... съ мѣцесловесьнікомъ недѣлѣ велікъѩ пас҇ха
А
1а 7
ї дъщі тѵрвⷪа съ дарꙑ. лцю твоемѹ помолѩтъ сѩ богаті людье
СП
44.13
ї ꙁведе ѩ съ съребромъ ꙁлатомъ
СП
104.37
съподоб нꙑ влко. съ дръꙁновенемь
СЕ
11а 23
съ вѣтвьм маслнънам. сърѣтъше тѧ вьпѣхѫ глѭще
СЕ
16а 8
на негоже прдѫ отъ арꙿхерѣ. съ свѣщам ꙇ съ ме. ꙇ съ дрѫгꙑ
СЕ
48а 1, 2
въ то врѣмѧ прѣданью. егда прідѫ на нь. съ орѫжі дръкольмі
К
4b 40
гда бо прдетъ дѣлатель съ лопатоѭ потрѣбт тока
С
127.24
насъ въсхꙑтвъше ведете. нъ мꙿже носмъ ѫꙁꙑ оставте насъ. не бо съ ѫꙁам вьведете насъ къ кѹмромъ вашмъ
С
130.19
въ то врѣмꙙ вь неже сꙙ прѣда. гда прдошꙙ на нь. съ дрѣвесꙑ съ свѣштам
С
412.12
За притежание на качество, признак, особеност: с.
ꙇ ꙁбѣгн ꙁ него. съ вꙿсѣм похотьм свом
СЕ
48b 20
како не ѹстрашшꙙ сꙙ мꙋ влас. съ мраьнꙑмъ емѹ ѹмомъ. о томъ же о толцѣ
С
66.3
h) За означаване притежателя на качество, признак, особеност: с
ї свѣтъ ою моею тъ нѣстъ съ мьноѭ
СП
37.11
поꙁнахъ въсѩ птцѩ нбснꙑѩ красота сельнаа съ мьноѭ естъ
СП
49.11
ї рѣснота моѣ і млость моѣ съ нмь
СП
88.25
i) При глаголисъмѣст, раꙁмѣст, растварѣт и под. за означаване предмет или лице, с което се смесва друг предмет или лице: с
дашѧ емѹ оцътъ пт съ ꙁлъьѭ съмѣшънъ
М
Мт 27.34
З
А
СК
прклюшѧ же сѧ едн въ то врѣмѧ повѣдаѭште емѹ о галлехъ. ꙇхъже кръвъ платъ съмѣс съ жрътвам хъ
М
Лк 13.1
З
де попелъ ѣко хлѣбъ ѣсъ. пітье мое съ плаемъ растварѣахъ
СП
101.10
съмѣсішѧ сѩ съ ѩꙁꙑкꙑ
СП
105.35
дашѧ емѹ пт оцетъ. раꙁмешъше съ ꙁлъѭ
СЕ
50а 15
тако тъ ѹбо въ юнѣ врьстѣ трѹждааше сꙙ. ѹмъ беꙁъ глѹма хранꙙ. слово неꙁаꙁорьно съмѣшено съ солѭ божьствънѫѭ
С
279.28
дьнесь анг҄ел съ ловѣкꙑ раꙁмѣсшꙙ сꙙ. носꙙшт тѣло съ беспльтънꙑм слам. пѣт вьспѣваѭтъ
С
486.29, 30
j) При сравнение — за посочване на сходство: с
ѹподоблѫ сѩ съ ніꙁъходѩштім въ ровъ
СП
27.1
прімѣненъ бꙑхъ съ ніꙁъходѩштімі въ ровъ. бꙑхъ ѣко ловѣкъ бес помошті ѹ мрътвꙑхъ свободь
СП
87.5
сповѣдꙿнц дрьꙁ. дꙿноѹмн съ агг҄елꙑ
С
67.17
k) За означаване на предмет, който се прибавя към нещо: с
подобааше т ѹбо въдат съребро мое ... тръжънкомъ. ꙇ пршьдъ аꙁъ вьꙁѧлъ ѹбо бмь свое съ лхвоѭ
М
Мт 25.27
З
А
СК
бѭштїмъ же ꙁмѣнвꙿшемъ сꙙ пꙙть кратꙑ. отънемогъшемъ. кръвь теааше рѣкам съ пльтѭ. отъ блаженааго мѫенка
С
103.27
l) За означаване свързване, съединение: с
прведъ го къ стѹѹмѹ кононѹ съвꙙꙁавъ съ краденꙑмъ сланѹтꙿкомꙿ хѹлѣаше глаголꙙ
С
41.19
m) За означаване положение или движение на лице сред група лица: между, сред
ъто штете жвааго съ мрътвꙑм
М
Лк 24.5
З
А
n) За предназначение — при посочване лицето, на което се дава нещо: за
ꙁлато тво сьребро тво да бѫдетъ съ тобоѭ
С
222.23
2. За обстоятелствени отношения
a) При посочване на начина, по който се извършва действието: с
въꙁърѣвъ на нѧ съ гнѣвомъ ... гла лкѹ. простьр рѫкѫ твоѭ
М
Мк 3.5
З
СК
ꙇ въшедъш абе съ тъштанемь къ цсрю
М
Мк 6.25
З
А
работате гві съ страхомъ. радѹіте сѩ емѹ съ трепетомъ
СП
2.11
погъбе памѩть іхъ съ шюмомъ
СП
9.7
тѣмьже аꙁъ ѹмаленꙑ недостонꙑ рабъ. съ страхомь трепетомь. вельм вьпѭ глѭ
СЕ
3b 15
съ вьсѣкоѭ съмѣренѫѭ мѫдростѭ. кротостѭ. съ тръпѣнемь отъраждаѭще дрѹгъ дрѹгѹ
СЕ
105b 13, 15
он же слꙑшавъше дошꙙ съ многомъ страхомъ сътворт повелѣно
С
37.25
слꙑште ѡ боголюбьц ... отврьꙁѣте о вашхъ срьдецъ. съ тхостѭ прмѣте
С
55.25
памꙙть стꙑмъ обьштеват апостоломъ велтъ вѣдꙑ. ꙗко же памꙙть твортъ въ вьсѣмъ срьдьцемъ вѣроѭ
С
124.11
он же съ спѣхомъ шъдъше сташꙙ блꙁъ града
С
223.29
стꙑ же ѹжастьнъ протвѫ томѹ бꙑвъ. рее к н҄е вьстан жено. сь многоѭ нѹждеѭ въставвъ ѭ отъ ꙁемьѧ
С
517.11
съ прлежанꙑ ... тьщаньемь нас(ла)жда(.) сѧ пѣн ...
Р
I 4.2
За означаване отношение към обекта: с.
хвалт сѩ съ достоѣньемъ твоімъ
СП
105.5
b) При посочване на обстоятелства, които съпътстват и характеризират основното действие: с
ꙇ пакꙑ отъвръже сѧ съ клѧтвоѭ. ѣко не ꙁнаѭ лвка
М
Мт 26.72
З
А
СК
ꙇ абе въꙁъпвъ отецъ отроѧте съ слъꙁам глааше
М
Мк 9.24
З
А
СК
ꙇ се дхъ емлетꙑ. ꙇ вънеꙁаапѫ въпетъ прѫжаатъ сѧ съ пѣнам
М
Лк 9.39
З
А
СК
сего рад въсе тръплѫ ꙁбранꙑхъ рад. да т спсене ѹлѹѧтъ сѫщее о хѣ їсѣ. съ славѡѫ вѣнѡѫ
Е
1а 18
вьсі ѹбо да прістѫпімъ. съ оіштеньемь. ꙇ съ цѣломѫдръствіемь подобномь. ꙇ съ многомь ѹмꙇленьемь
К
8а 5
сповѣдааше сꙙ бѹ съ стенанїмъ. съ слъꙁам глагол҄ꙙ
С
168.10
бѣсъ же съ хѹлоѭ въпꙗше глагол҄ꙙ
С
172.10
ште же не кръштенѹ сѫштѹ добьꙗ сѫшта храбъра. съ сьвѣтомъ же обою цѣсарѹ. съставшꙙ рать на поганꙑ
С
197.5
обрѣтъше мошт ꙁнесошꙙ съ пѣсньм хвалам
С
219.9
гда бо хоштѫ повѣстьнаꙗ съкаꙁат дѣлеса. тѹ аб съ вдомъ ѹдеса к н҄мь првлѣкѫтъ сꙙ
С
344.2
3. За определителни отношения — в предложни съчетания, поясняващи съществително
ꙇ ѹжасаахѫ сѧ о ѹен его. ѣко съ властѭ бѣ слово его
М
Лк 4.32
З
А
вьꙁвеселіші радостьѭ съ лцемъ твоімъ
СП
20.7
твоѣ мꙑшьца съ сілоѭ
СП
88.14
бꙑт съ цѣмь
συνέρχομαί τινι
Съм с някого, имам полова връзка с някого
та бо ха спса пржтъ. не съ мѫжемъ бꙑвъш
С
482.27
же съ цѣмь
συνοδία τινί
Сподвижници
мѣсꙙца марта въ ї҃ мѫка стааго кодрата же сь н҄мъ
С
97.25
соль съ оцьтомъ съмѣст
ὀξάλμη
Направя смес от сол и оцет
раꙁгнѣвавъ сꙙ анупатъ. повелѣ соль съ оцътомъ съмѣсвъше полват ранꙑ го
С
116.18
съ анг҄елꙑ равьнꙑ
ἰσάγγελος
Който е подобен на ангелски, равноангелски
каꙗ ꙁнѹренꙗ. ꙗже ꙁмꙗ ꙁнѹр въ породѣ сь агг҄елꙑ равънѫѭ жꙁнь
С
348.12
съ веера
ἀπὸ ἑσπέρας
Вечерта, с настъпването на вечерта
сь свѣштам сходꙙште ꙁ домовъ свохъ. съ веера дѫште вь съборънѫѭ мѹ црькъве
С
35.8—9
съ врьхѹ
ἐκ τῶν ἄνωϑεν
От горе до долу
бѣ же хтонъ не шъвенъ. съ връхѹ стъканъ вьсь
М
Йо 19.23
З
съ вьсѣмь народомь
παμπληϑεί
Заедно с всички, с целия народ
въꙁъпшѧ же съ всѣмь народомь глѭште. въꙁьм сего. отъпѹст же намъ вараавѫ
З
Лк 23.18
съ горꙑ
ἄνωϑεν
Отначало, от самото начало
не того л дѣл҄ьма глаголааше не пртꙙжте ꙁлата. н сьребра. н мѣд въ поꙗсѣхъ вашхъ. съ горꙑ прѣжде прꙙт ѧ (!) тебѣ. сьребролюбьствꙗ съкаꙁан
С
411.6
съ дрьꙁновл҄еньмь
εὐπαρρησιάστως
Смело, храбро, безстрашно
стꙑ кодратъ съ дръꙁновенїмъ велкомъ гласомъ въꙁъп глꙙ
С
100.25—26
съ спꙑтаньмь
μετ᾿ ἀκριβείας
Прилежно, старателно
вьсе бо съ іспꙑтанімь повѣдаетъ блаженꙑ сь еванћелістъ
К
5b 40
съ крьстꙑ
λιτανεύοντες
С пеене на литании
да стꙑ тъ еппъ. вьсемѹ клросѹ свомѹ повелѣ събьрат сꙙ на сьповѣдан ꙗвьньꙗ того. съ кръстꙑ на пештерѣ то. деже къ божї жвотъ т
С
529.23
съ льстьѭ
ὕπουλος
С измама, с коварство
не моꙁ ѹбо нктоже съ льстьѭ прт
С
420.29
съ лѣпотꙑ
a) εὐλόγως, εἰκότως
С право, справедливо, с основание
помлѹ стенѫштѫ вьсеѭ дѹшеѭ. ѧже сь лѣпотꙑ отвраштааше сꙙ ѹтварѣѭштѧ с тѣло на пагѹбѫ прѣльштен многомъ
С
392.3—4
сь лѣпотꙑ тоже павьлъ глаголааше. ꙗко корень вьсемѹ ꙁълѹ стъ сьребролюбьств
С
412.1—2
b) ἀναγκαίως
По необходимост, необходимо
пото на вꙑ а не номь мѣстѣ. сь лѣпотꙑ на вꙑꙗхъ хъ плака. же съврьгошꙙ ꙗрьмъ братьства сь себе
С
364.28
c) καλῶς
Добре, хубаво
а бꙑ не проста стала моꙗ рѫкоѧть. сь лѣпотꙑ бꙑсте острл скрьбь ненавстю братьню
С
368.7
съ любъвьѭ
φιλοπόνως, φιλέω
Усърдно, старателно
нъ н по ꙁаконънꙑмъ цвѣтломъ. съ любьвѭ цвѣтъ объмавъше. свѣтьл свѣтъло ѹвꙙст. въ црьквьнѣѣмъ лкѹѭтъ рьтоꙁѣ
С
335.6—7
нъ по длъгѹ поьст. съ любьвѭ прсно свомѹ г. вꙑнѫ прѣстоꙗт богов
С
463.24
съ меемь
ξιφηφόρος
Въоръжен с меч
прведѣте м сѣмо мѫжꙙ жестокꙑ. отъ еіѡпьскꙑѧ странꙑ. съ ме да сѣкѫтꙿ проꙙѧ
С
62.10
съ млостьѭ
φιλανϑρώπως
Любезно, човешки
аꙁъ же нꙑнꙗ обае съ млостѭ т пріхождѫ. бесъмрътънꙑхъ рад богъ млост
С
148.14
съ мромь
εἰς εἰρήνην, ἐν εἰρήνῃ
Мирно, с мир, в разбирателство
съ же рее е дъшт вѣра твоѣ спс тѧ д съ мромъ
М
Мк 5.34
З
СК
нꙑнѣ отъпѹстш раба твоего влдко. по глѹ твоемѹ. съ мромъ
М
Лк 2.29
З
А
СК
отврьꙁ цръкв правовѣрънꙑхъ. одолѣш врагомъ твомъ. въꙁвратш сꙙ съ мромъ
С
192.10
съ небесе
οὐρανόϑεν
От небето
сьніде огнь съ небесе. пожьже храма
С
22.12
тъ по обꙑаю. съ небесе бож гласъ слꙑшавъ
С
191.5
съ оного полѹ
πέραν
Отвъд, оттатък, на другия бряг
ꙇ по немь ꙇдошѧ народ мноѕ. отъ галлеѩ ꙇ декаполѣа ꙇ отъ ꙇлма ꙇ юдеѩ. ꙇ съ оного полѹ ꙇордан[.]
З
Мт 4.25
А
СК
ꙇ мъногъ народъ отъ галлеѩ по немь де. ꙇ отъ юдеѩ. ꙇ отъ лма. ꙇ отъ дѹмѣѩ. ꙇ съ оного полѹ оръдана
М
Мк 3.8
З
съ похотьѭ
πρὸς τὸ ἐπιϑυμῆσαι
С похот, похотливо
вьсѣкъ же вьꙁьртъ на женѫ съ похотѭ. юже любꙑ сътвор съ неѭ въ срдц своемь
М
Мт 5.28
З
съ радостьѭ
a) μετὰ χαρᾶς, φαιδρῶς
С радост, радостно
сь естъ слꙑшѧ слово. ꙇ абе съ радостѭ премлѧ е
М
Мт 13.20
З.
Срв.Мк 4.16
М
З
ї раꙁграбен ... мѣнѣ ... съ радостѫ прѧсте
Е
9а 17
вьс съ радостѭ кѹпьно тьцѣмъ. вьс тъштьно прмѣмъ
С
319.22
b) πολυτελῶς
Тържествено, с почести
свѣтѹ же бꙑвъшѹ. їшедъше крьстꙗн въꙁꙙшꙙ тѣлесѣ стѹю. погребошꙙ мрьнѣ съ радостѭ
С
15.12
съ слѣда
ὄπισϑεν
Отзад, изотзад
жена сѫшт въ тоен кръве ... прстѫпьш съ слѣда коснѫ сꙙ вьскрл рꙁꙑ его
М
Лк 8.44
З
СК
съ странꙑ
a) κατὰ μέρος
Постепенно, малко по малко
ꙗкоже бо ръвь срьдьце дѫбѹ ꙗдꙑ ѹвꙙждатъ. сце ꙁавсть срьдце мѣѭштааго ѭ. съ странꙑ ꙗдѫшт ѹвꙙждатъ
С
399.27—28
b) διὰ τοῦ μέρους
В това отношение, по този начин, така
тебе дного нꙑнѣѹ вьꙁъпѭ. да съ странꙑ ходꙙштмъ покажѫ слѫ. же бо въ адѣ въставъ аꙁъ мръ вьсь вьставꙑѭ
С
311.9
съ стѣнъ сърнѫт
κατακρημνίζω
Хвърля някого отвисоко
овогда каменмь бꙗхѫ га. дрѹгоц же окѹшаахѫ сꙙ съ стѣнъ сърнѫт
С
480.30
съ ѹпъваньмь
εὐϑαρσής
Смело, безстрашно, храбро
скѹсьн же доб хсов раб. съ ѹпꙿванмъ въ градѣ прѣбꙑваахѫ въ мноꙁѣ радост
С
98.10
съ ѹсрьдьмь
προϑύμως, μετὰ προϑυμίας, ἀκριβῶς
Охотно, с готовност, с желание
прмъ же слѹжъбѫ тѫ съ ѹсрьдмъ съ радостѭ. слѹжааше вьсѣмъ отьцьмъ
С
284.9
вѣдꙙтъ ꙁвѣстьнѣ ꙗко дѫтъ на весел. съ ѹсрьдмъ на пръ прходꙙтъ
С
267.7—8
съ ьстьѭ
ἀσμένως
Радостно, със задоволство
тъгда цѣсарь еѡдос съ ьстѭ то прмъ. просꙙ свꙙтааго кръштенꙗ
С
197.25
съ днѣмь окомь
μονόφϑαλμος
С едно око
ꙇ аште око твое съблажнаатъ тѧ. ꙇꙁьм е връѕ оть себе добрѣа т естъ съ еднѣмь окомь вь жвотъ вьнт. неже дьвѣ о мѫштю. въвръженѹ бꙑт въ ћеонѫ огньнѫѭ
М
Мт 18.9
ЗI
М
З
А
СК
Н
У
Е
СП
СЕ
К
С
ЗЛ
Р
Г
Гр
ἀ᾿πό [ἀπο]
ἐκ
ἐπί
μετά
σύν [συν]
ἅμα
πρός [προσ]
ἐν
εἰς
κατά
ὑπό
διά
περί
καί
παρά [παρα]
ὑπέρ
ἔχω
μείγνυμι
безпредложен гръцки Genetivus, Dativus, Accusativus. [Вар. ὑπέρ]
сь
со
с
Нвб
с, със.
БТР
АР