Исторически речник
прмат [+]
Vpg | Vpfar1s | Vpfar2s | Vpfar3s | Vpfar1p | Vpfar2p |
прмат | прмлѭ, прмаѭ, прмаѫ, прмлѧ, прмаѧ, прмлю, прмаю, премлѭ, премлѧ, премлю | прмлеш, прмаш, прмаеш, прмааш, премлеш | прмлетъ, прматъ, прмаетъ, прмаатъ, прмлеть, прмать, прмаеть, прмаать, прмлет, прмат, прмает, прмаат, премлетъ, премлеть, премлет | прмлемъ, прмамъ, прмаемъ, прмаамъ, прмлемь, прмамь, прмаемь, прмаамь, прмлем, прмам, прмаем, прмаам, прмлемо, прмамо, прмаемо, прмаамо, премлемъ, премлемь, премлем, премлемо | прмлете, прмате, прмаете, прмаате, премлете |
Vpfar3p | Vpfar1u | Vpfar2u | Vpfar3u | Vpza2s | Vpza3s |
прмлѭтъ, прмаѭтъ, прмаѫтъ, прмлѧтъ, прмаѧтъ, прмлютъ, прмаютъ, прмлѭть, прмаѭть, прмаѫть, прмлѧть, прмаѧть, прмлють, прмають, прмлѭт, прмаѭт, прмаѫт, прмлѧт, прмаѧт, прмлют, прмают, премлѭтъ, премлѧтъ, премлютъ, премлѭть, премлѧть, премлють, премлѭт, премлѧт, премлют | прмлевѣ, прмавѣ, прмаевѣ, прмаавѣ, премлевѣ | прмлета, прмата, прмаета, прмаата, премлевѣ | прмлете, прмате, прмаете, прмаате, премлете | прмл, прма, премл | прмл, прма, премл |
Vpza1p | Vpza2p | Vpza1u | Vpza2u | Vpfao1s | Vpfao2s |
прмлмъ, прмлѣмъ, прмлꙗмъ, прмамъ, прмлмь, прмлѣмь, прмлꙗмь, прмамь, прмлм, прмлѣм, прмлꙗм, прмам, премлмъ, премлѣмъ, премлꙗмъ, премлмь, премлѣмь, премлꙗмь, премлм, премлѣм, премлꙗм | прмлте, прмлѣте, прмлꙗте, прмате, премлте, премлѣте, премлꙗте | прмлвѣ, прмлѣвѣ, прмлꙗвѣ, прмавѣ, премлвѣ, премлѣвѣ, премлꙗвѣ | прмлта, прмлѣта, прмлꙗта, прмата, премлта, премлѣта, премлꙗта | прмахъ, прмахь, прмах | прма |
Vpfao3s | Vpfao1p | Vpfao2p | Vpfao3p | Vpfao1u | Vpfao2u |
прма | прмахомъ, прмахомь, прмахом, прмахмꙑ | прмасте | прмашѧ, прмашѫ, прмаша, прмаше, прмахѫ | прмаховѣ | прмаста |
Vpfao3u | Vpfam1s | Vpfam2s | Vpfam3s | Vpfam1p | Vpfam2p |
прмасте | прмаахъ, прмахъ, прмьꙗхъ, прмаахь, прмахь, прмьꙗхь, прмаах, прмах, прмьꙗх, премьꙗхъ, премьꙗхь, премьꙗх | прмааше, прмаше, прмьꙗше, премьꙗше | прмааше, прмаше, прмьꙗше, премьꙗше | прмаахомъ, прмахомъ, прмьꙗхомъ, прмаахомь, прмахомь, прмьꙗхомь, прмаахоъ, прмахом, прмьꙗхом, премьꙗхомъ, премьꙗхомь, премьꙗхом | прмаашете, прмашете, прмьꙗшете, прмаасте, прмасте, прмьꙗсте, премьꙗшете, премьꙗсте |
Vpfam3p | Vpfam1u | Vpfam2u | Vpfam3u | ||
прмаахѫ, прмахѫ, прмьꙗхѫ, прмаахѹ, прмахѹ, прмьꙗхѹ, премьꙗхѫ, премьꙗхѹ | прмааховѣ, прмаховѣ, прмьꙗховѣ, премьꙗховѣ | прмаашета, прмашета, прмьꙗшета, прмааста, прмаста, прмьꙗста, премьꙗшета, премьꙗста | прмаашете, прмашете, прмьꙗшете, прмаасте, прмасте, прмьꙗсте, премьꙗшете, премьꙗсте |
прмат
-прмлѭ
-прмл҄еш
несв
1. Приемам; получавам нещо, което ми се предлага, дава
вьсѣкъ бо просѧ премлетъ. ꙇ штѧ обрѣтаатъ
М
Лк 11.10
З
А
СК
не мо(же)тъ лкъ прмат несоже. аще н(е) бѫдетъ емѹ дано снбсе
М
Йо 3.27А
жьнѧ мъꙁдѫ премлетъ
М
Йо 4.36
З
А
се отъ рѫкꙑ хвꙑ премлеш ѩ. блюд сѧ къ комѹ прстѫпаеш
СЕ
96а 20
Приемам, възприемам неща с духовна стойност.
премлеші ꙁавѣтъ моі ѹстъї твоімї
СП
49.16
нъ лѣпо стъ пае ономѹ хвалѫ поклонъ ... отъ цѣсарь ... отъ вьсего дꙑханꙗ прмат
С
262.17
хсв люд тъ отъкрваѭ лѣпѣ. стѫ по стнѣ прмьѭтъ стнънѫѭ ꙁарѫ
С
335.17
Вземам нещо, което ми се полага; събирам като редовен доход.
цср ꙁемьсц отъ кꙑхъ премлѭтъ дан
М
Мт 17.25
ЗI
А
прмлѭще
м
мн
οἱ λαμβάνοντες
Приемащите, събиращите доход
прстѫпша премлѭще ддрагма. къ петров
М
Мт 17.24
ЗI
А
2. Приемам, вкусвам [храна, питие]
блгв. пщѭ нашѭ. ꙇ пво беꙁъ осѫжденѣ нꙑ. отъ нхъ прмат съподоб. славѧще тебѣ дателѣ
СЕ
16b 21
не стꙑдш л сꙙ жърꙙ каменю прѣдъ народомъ прѣдъ толкомъ множъствомъ народа. же несоже прмьѭтъ
С
116.1—2
многа лѣта сътвор срьбан тъкмо прмьѧ. се сь умꙗтосьн҄мъ пепеломъ растварѣѣше т тако ꙗдѣѣше
С
297.14
прмлѭще
м
мн
οἱ μεταλαμβάνοντες
Тези, които приемат, вкусват; приемащите
да вꙿс поръпаѭще. ꙇ премⷧѭще отъ неѩ. ꙇ кропѧще сѧ еѭ. да мѫтъ ѭ въ ощене
СЕ
5а 14—15
Църк.Причестявам се, приемам евхаристийните дарове.
да бѫдемъ тѣло едіно. понеже вьсі. отъ едіного тѣла пріемлемъ
К
9b 9
ꙇ да вѣсі. ѣко пріемлѫштеі стꙑхъ. танъ. недостоіно. въ тꙑ наіскорѣе въходітъ дьѣволъ
К
8а 35—36
пае же танъ прмьѭштѹ сцѣхъ. тоѧ пльт господьнꙙ пробьштаѭштѹ
С
381.3
3. Подслонявам, приютявам, приемам гост; приемам благосклонно
ꙇже вꙑ премлетъ мѧ премлетъ. ꙇ же премл҄етъ мѧ премлетъ посълавъшааго мѧ
М
Мт 10.40
З,
А, СК.Срв. Лк 9.48
М
З
ꙇ елко не премлѭтъ васъ. ꙇсходѧште отъ града того. ꙇ прахъ отъ ногъ вашхъ отътрѧсѣте. вь съвѣдѣне на нѧ
М
Лк 9.5
З
А
СК
ꙇ въ ньже г(д)радъ колжъдо въходте премлѭтъ въ. ѣдте прѣдълагаемаа вамъ
М
Лк 10.8
З
акꙑ отьць любовънꙑ прмлетъ ꙙдо сво. тако пртекъ львъ ско на праведьнка
С
166.22
съподоб нꙑ. самѣмъ сѧ прмат въ любьвь
СЕ
11а 14
ѹ рътога сѣдш ... а пршъдъша ꙁꙙт не прмьш
С
335.20
Образно.
не отътꙙꙁамъ сꙙ ѹбо. не тольма прмьтъ ѹста пророьска. ꙗкоже кротъкꙑхъ тхꙑхъ ловѣкъ
С
383.19
Приемам някого, поемам грижи.
блюд сѧ ѹбо. ѣко отъ олътарѣ гнѣ премⷧеш
СЕ
83а 21
4.
Прич. сег. деят.
a)
Като прил.
прмл҄ѧ
a) δεξάμενος
Приемащ
нъ ꙁане немоштъна естъ дша пріемлѫштѣ
К
8b 12
b)
b)
Като същ.
прмл҄ѧ
м
ед
прмлѭще
м
мн
ὁ δεχόμενος, οἱ δεχόμενοι
Този, който приема; приемащият; тези, които приемат; приемащите
амнь глѭ вамъ ... премлѧ мене премлетъ посълавъшааго мѧ
М
Йо 13.20
З
въ многа мѣста сѫште. многа отеьства ѹкрашьше. славно стъ. не по дꙿномѹ раꙁдѣл҄ен бꙑвꙿше прмьѭштмъ. нъ раꙁмѣшен бꙑвъше въкѹпѣ лкѹѭтъ
С
94.26—27
5. Приемам, одобрявам, признавам
ꙇже егда слꙑшѧтъ слово. абе съ радостѭ премлѭтъ е
М
Мк 4.16
З.Срв.
Лк 8.13
М
З
А
СК
съвѣдѣтельствѣ его нктоже не премлетъ
М
Йо 3.32
А
О
рее о дѹсѣ же хотѣахѫ прмат вѣрѹѭште вь него
М
Йо 7.39
З
СК
тѣмьже нꙑнѣ щедротꙑ твоѩ ꙁлѣ. прѣꙁьрѧ грѣхꙑ нашѧ. ꙇ премⷧѧ обѣщане
СЕ
85b 21
гда бо то кто бесѣдѹтъ. то того ѧꙁꙑкъ прмьтъ
С
382.7
Приемам, допускам.
не прмьтъ нкогоже вьнт беꙁъ мꙗна
С
228.17
болѣꙁнь прмат
ὀδυνάομαι
Изпитвам мъка, измъчвам се, патя
тъ грѣхꙑ нашꙙ ностъ. ꙁа нꙑ болѣꙁнь прмьтъ
С
436.16
гнѣвъ прмат
τὴν ὀργὴν κληρονομέω
Понасям, изтърпявам върху себе си нечий гняв
вдѣ л колко хъ гонм црьств вьꙁемьѭтъ. а гонꙙшт гнѣвъ прмьѭтъ
С
406.22
грѣхъ прмат
Навличам си осъждане, гняв
аще кꙿто премеⷧтъ тѣло бже. ꙇ кръвь недостоенъ сꙑ. то грѣхъ себѣ. премеⷧтъ
СЕ
69а 17
мѫкѫ себѣ прмат
τιμωρίαν ἐμβάλλω
Навличам си осъждане
наслаждаѭште сѧ недостоно. большѫ мѫкѫ себѣ премлѫтъ
К
8b 1
не прмлѭщꙗ стьлѣньꙗ
ἡ φϑορᾶς ἀνεπίδεκτος
За Богородица — тази, която е недокосната, непорочна
посъланъ бꙑстъ свободь отъ грѣха. къ не прмьѭшт стьлѣнꙗ
С
244.21
обьщень прмат
μετάληψις
Причестявам се, приемам евхаристийните дарове
просвѣт же ... повелѣнемъ твомъ жт. ꙇ бжхъ танъ. беꙁ осѫжденѣ съподоблѣт сѧ. обьщене прмат
СЕ
23b 25
покланꙗнь прмат
προσκυνέομαι
Бивам почитан; обект съм на поклонение, почитание
ꙇ слъньце стꙑдѣаше сѧ покланѣнье пріемлѧ
К
10а 18
вьсѣм слам агг҄ельскам покланꙗнь премьѧ
С
482.1
польꙃѫ прмат
Получавам помощ
прхождаахѫ мноꙁ к н҄емѹ. польꙁѫ прмаахѫ
С
548.27
прмат велкꙑ анг҄ельскꙑ обраꙁъ
λαμβάνω τὸ μέγα καὶ ἀγγελικὸν σχῆμα
Ставам великосхимник, приемам ангелска схима [образ] — висша степен в монашеството
браⷮ҇ наⷲ҇ сь. премⷧетъ. велкꙑ аћлскꙑ обраꙁъ
СЕ
97а 20
прмат слѹжень [слѹжьбѫ]
ἐξυπηρετέομαι, ὑπηρετέομαι, διακονέομαι
Обслужван съм усърдно
аще бо дѣло ъстьно бꙑло ... ѹбо бꙑ отъ ловѣкъ слѹжен прмалъ
С
262.2—3
ꙁъл добр. отъ того слѹжъбѫ прмьѭтꙿ
С
262.6
доньдеже смъ въ крѣпост тѣлесьнѣ. послѹжт поработат отцемъ. да гда отънемогѫ то беꙁъ осѫжденꙗ бѫдѫ. отъ нѣхъ слѹжьбѫ прмьѧ
С
286.26—27
прмл҄ѧ обраꙁъ
ὁ κατηχούμενος
Този, който приема монашески чин; ръкополаганият
ѡбращь сѧ поⷫ҇ ꙁнаменаеⷮ҇ глаⷡ҇. премⷧѭщюмѹ обраꙁъ. дⷺ҇. рееⷮ҇
СЕ
93а 9
прмл҄ѧ пѣсн
ὁ αἰνούμενος
Този, който е възпяван, който е прославян
кꙑ въспош погребеню пѣсн. прмьѭштѹѹмѹ прсно отъ небесьскꙑхъ слъ пѣсн
С
457.14—15
прмл҄ѧ ьсть
ὁ δορυφορούμενος
Този, който е почитан, който е славен
немоштьнъ мнмъ бѣ. премьѧ ьсть отъ агг҄елъ
С
481.25
сѫдъ прмат
κρίνομαι
Бивам осъден
рабъ бжї сѫдъ прмьтъ
С
103.1—2
прмат
сѧ
М
З
А
СК
Б
ЗП
О
Е
СП
СЕ
К
С
Р
ЗЛ
Гр
λαμβάνω
δέχομαι
παραδέχομαι
προσδέχομαι
ἀσπάζομαι
καταδέχομαι
ἀναλαμβάνω
ἀνιμάομαι
ἀναφέρομαι
ἀποδέχομαι
ἐκκαλέομαι
ἐπισπάομαι
κληρονομέω
μεταλαγχάνω
μεταλαμβάνω
μετέχω
πάσχω
ὑποδέχομαι
ὑπομένω
βάλλω
προσκυνέω
ἐπιλαμβάνω
προσλαμβάνω.᾿
прімат
прімат
прꙇмат
Нвб
приемам
ОА
ВА
АК
НТ
Дюв
ЕтМл
БТР
АР
приимам
диал
АК
НТ
Дюв
НГер
ЕтМл
ДА