Исторически речник
опрѣснъкъ [+]
Nmos | Nmgs | Nmds | Nmas | NmEs | Nmis |
опрѣснъкъ, опрѣснъкь, опрѣснокъ, опрѣснокь, опрѣснькъ, опрѣснькь | опрѣснъка, опрѣснька, опрѣснка | опрѣснъкѹ, опрѣснькѹ, опрѣснкѹ | опрѣснъкъ, опрѣснъкь, опрѣснокъ, опрѣснокь, опрѣснькъ, опрѣснькь | - | опрѣснъкомь, опрѣснъкомъ, опрѣснькомь, опрѣснькомъ, опрѣснкомь, опрѣснкомъ |
Nmls | Nmvs | Nmop | Nmgp | Nmdp | Nmap |
опрѣснъцѣ, опрѣсньцѣ, опрѣснцѣ | - | опрѣснъц, опрѣсньц, опрѣснц | опрѣснъкъ, опрѣснъкь, опрѣснокъ, опрѣснокь, опрѣснькъ, опрѣснькь | опрѣснъкомъ, опрѣснъкомь, опрѣснькомъ, опрѣснькомь, опрѣснкомъ, опрѣснкомь | опрѣснъкꙑ, опрѣснькꙑ, опрѣснкꙑ |
Nmip | Nmlp | NmOu | NmGu | NmDu | |
опрѣснъкꙑ, опрѣснькꙑ, опрѣснкꙑ | опрѣснъцѣхъ, опрѣснъцѣхь, опрѣсньцѣхъ, опрѣсньцѣхь, опрѣснцѣхъ, опрѣснцѣхь | опрѣснъка, опрѣснька, опрѣснка | опрѣснъкѹ, опрѣснькѹ, опрѣснкѹ | опрѣснъкома, опрѣснькома, опрѣснкома |
опрѣснъкъ
-а
м
1. Безквасен обреден хляб, който се яде по време на еврейската Пасха
с къ ждомъ глагол҄ѫ. лма мьнꙙтъ сꙙ пасхѫ творꙙште. лма ѹмомъ стꙑдькомъ. опрѣснькꙑ прѣд полагаѭтъ. же прсно необрѣꙁанꙑ срьдьц. како повѣждъ м пасхѫ творш. ѡ ждовне
С
418.10—11
Образно.
ꙇ блаженꙑ ст...анъ глаше къ німъ. вꙑ прі... .хоу с..мѹ протівіте сѧ. відіші лі..к. сѫтъ неісті. опрѣсньці. како беꙁаконнь естъ праꙁдьнікъ. ꙇюдѣꙇскъ
К
7b 12—13
се стъ ьстънꙑ наꙙтъкъ праꙁдьнкъ пасхꙑ ... сего рад ѹбо праꙁдьнѹмь. не квасомъ ꙁьлобꙑ лѫкавьствꙗ. нъ опрѣснъкꙑ стотꙑ їстнꙑ
С
486.6—7
д сътвор м опрѣснъкъ малъ отъ мѫкꙑ ѭже маш сънѣмь отъ него аꙁъ же ѧда твоѣ•
КО Ил.
ꙗко хлѣбь єгоⷤ х͠с даⷭ аплⷭѡⷨ , ѻпрѣснокь бѣше а не хлѣбь , е бо въ таковое врѣме ѡбрѣте се , его ради и мы ѡпрѣснокь на жрьтвꙋ приносимь • Къ ним же блаженыи ѿвѣща іларїѻнь . боуди ꙗко ѡпрѣснокъ бѣше хлѣбъ ѡнь , єгоⷤ х͠с въ врѣме ѻнѡ тѣсноты ради врѣменные въꙁемь , ꙗкⷪ да не непрѣданно ѡстанеⷮ новые веере таинꙿство
ПЕ ИМ
169 v
ре||е е лꙗ. д сътвор м ѡпрѣснъкъ. | ѿ мѫкы ѫже маш. сънѣмъ ѿ него.
Сб. Герм.
236а
2.
Само мн.
опрѣснъц
τὰ ἄζυμα
Празникът Безквасници, дните около еврейската Пасха, по време на които се яде безквасен хляб
бѣ же пасха опрѣснъц по дъвою дънѹ. ꙇ скаахѫ архере кънжънц како лестьѭ емъше ѹбѭтъ
М
Мк 14.1
З
въ пръвꙑ дьнь опрѣснькъ. егда пасхѫ жьрѣахѫ. глашѧ емѹ ѹенц сво къде хоштеш шедъше ѹготовмъ да ѣс пасхѫ
М
Мк 14.12
З
опрѣснъц ꙗст
τὰ ἄζυμα προλαμβάνω
Празнувам празника на безквасните хлябове, т.е. еврейския празник Пасха
сі къ іюдѣомъ глѫ. понеже льстѧште сѧ мнѧтъ пасхѫ творіт. ꙇбо стѹдъноѭ волеѭ. опрѣснъкꙑ ѣдѧтъ ні обрѣꙁані срьдьці. ні ѹшесꙑ своімі
К
7а 18—19
М
З
А
СК
К
С
Гр
[τὸ] ἄζυμον
опрѣснькъ
опрѣснокъ
Нвб
опреснок
остар
диал
ВА
ЕтМл
Срв
опресница ’клисава, недопечена част на хляб’
диал
ДА
опрѣснъкомъ ꙗдение
Празнуване празника на безквасните хлябове, еврейския празник Пасха.
многащ кромѣ гⷭдьскыѧ сѹботы. днь сѹботьны ѡпрѣснокоⷨ ꙗденїе. такоⷤ пѧтьдесѧтны. такоⷤ сѣн потене.
Пс. Кес.
97/96