Исторически речник
дрьжат  [+]
VpgVpfar1sVpfar2sVpfar3sVpfar1pVpfar2p
дрьжатдрьжѫ, дрьжѹдрьжшдрьжтъ, дрьжть, дрьжтдрьжмъ, дрьжмь, дрьжм, дрьжмодрьжте
Vpfar3pVpfar1uVpfar2uVpfar3uVpza2sVpza3s
дрьжѧтъ, дрьжѧть, дрьжѧтдрьжвѣдрьжтадрьжтедрьждрьж
Vpza1pVpza2pVpza1uVpza2uVpfao1sVpfao2s
дрьжмъ, дрьжмь, дрьжмдрьжтедрьжвѣдрьжтадрьжахъ, дрьжахь, дрьжахдрьжа
Vpfao3sVpfao1pVpfao2pVpfao3pVpfao1uVpfao2u
дрьжадрьжахомъ, дрьжахомь, дрьжахом, дрьжахмꙑдрьжастедрьжашѧ, дрьжашѫ, дрьжаша, дрьжаше, дрьжахѫдрьжаховѣдрьжаста
Vpfao3uVpfam1sVpfam2sVpfam3sVpfam1pVpfam2p
дрьжастедрьжаахъ, дрьжахъ, дрьжаахь, дрьжахь, дрьжаах, дрьжахдрьжааше, дрьжашедрьжааше, дрьжашедрьжаахомъ, дрьжахомъ, дрьжаахомь, дрьжахомь, дрьжаахом, дрьжахомдрьжаашете, дрьжашете, дрьжаасте, дрьжасте
Vpfam3pVpfam1uVpfam2uVpfam3u
дрьжаахѫ, дрьжахѫ, дрьжаахѹ, дрьжахѹдрьжааховѣ, дрьжаховѣдрьжаашета, дрьжашета, дрьжааста, дрьжастадрьжаашете, дрьжашете, дрьжаасте, дрьжасте
дрьжат -дрьжѫ -дрьжш несв 1. Държа в ръце дръжалъ есі рѫкѫ деснѫѭ моѭ СП 72.23 поставь болѧщааⷢ҇ прѣⷣ҇ олътаремь. дръжѧща свѣщѧ. ꙇ поклоньша сѧ. въшⷣ҇е въ олътⷬ҇а СЕ 38b 6 ꙗв же сꙙ дꙗволъ о деснѫѭ дръжꙙ меь. о лѣвѫѭ же ꙁм С 76.5 прде блѫднца стьклѣнцѫ мура дръжꙙшт С 408.11 Образно. вьсѫ тьмѫ отъгон отъ вьсел҄енꙑѧ. нѣстъ тъмꙑ по н҄емь тъма го не омратъ. рѣка не ставтъ. море дръжат не можетъ С 509.7 2. Задържам някого против волята му, принудително [в тъмница] варааввѫ бо въ раꙁбо мъше дръжашꙙ.  молꙗахѫ плата пѹстт  С 398.9—10 прставꙿнкъ нѣкоторꙑ бѣ тѹ дръжꙙ повньнааго. аште не повелѣно м бѫдетъ рее не спѹштѫ С 310.21 дрьжмꙑ м ед ὁ κατεχόμενος Този, който е хванат, задържан; затворник не бѣ длъженъ хъ. н дръжмъ бѣ. прде. жладе сьмрꙿтѭ. ꙁа дръжмааго. да оного отъпѹсттъ. отъ сьмрьтьнꙑхъ ѫꙁъ С 494.10 Задържам, спирам. вдте ꙗко же рее онъ влъхвъ. сътвор влъхвованмъ.  дръжтъ насъ посрѣдѹ рѣкꙑ С 151.6 3. Държа под своя власт, управлявам, владея ѣко тꙑ дръжш.  црствѹеш на насъ СЕ 56а 26 твоеѭ дръжавоѭ дръжш тварь. ꙇ твомь промꙑшленемь. строш весь мръ СЕ 3b 23  слꙑшал сте сергꙗ. савратьскѹо҄ум племен кнꙙꙁа поставьна. велкомъ родомъ. въ еноꙁдронѣхъ.  междѹрѣ область дръжавъ. отъ прѣдѣла срак҄ньска С 566.21; т ако го же аран до етꙑръ десꙙтъ лѣтъ правовѣрънꙑхъ цръкв дръжашꙙ ... не тъьѭ  цръкъвъ нъ  ꙁ града ꙁгънан бꙑшꙙ С 200.26 дрьжѧ м ед ὁ κρατῶν, [ὁ] κατέχων Владетел раꙁѹмѣемъ тѧ дръжѧщааго родъ непрмѣснънꙑ. такожде  моръскаа страна СЕ 1а 14 даждъ м сего странꙿнааго ... съмрьтѭ мѫштааго жт.  дръжꙙштааго вьсѣьскаꙗ С 455.7 Заемам място, длъжност и под. ꙇ пршедъ ꙁъвавꙑ тѧ  оного реетъ т. даждъ семѹ мѣсто.  тогда наьнеш съ стѹдомъ послѣдьнее мѣсто дръжат М Лк 14.9 З А мѫжа мента  доброговѣна ... отъ бол҄ѣръска рода сѫща.  дръжꙙштѹ тъгда епарꙿшъскꙑ санъ. прведенъ же бꙑстъ людьм на епскѹпьство С 202.15 4. За чувство, настроение и под. — обхванал, обзел съм, владея някого жде бо хотѣн сѫпротвь бꙑва. то  дръжꙙштꙙѧ страст. ѹмъ плѣнѹ бꙑватъ С 334.5 дръжа же таковаꙗ неѹтѣшмаꙗ скрьбь. на мꙿнога врѣмена С 190.29 5. Придържам се [към определена религия, традиции и под.]; спазвам, съблюдавам [правила, норми] фарсе бо  вьс юде. аште не ѹмꙑѭтъ рѫкѹ търѫште не ѣдѧтъ. дръжѧще прѣдаане (е) старецъ М Мк 7.3 З ꙇ на мънога сѫтъ ѣже прѩсѧ дръжат. крьштенѣ стькльнцамъ  ъваномъ. ꙇ котъломъ  одромъ М Мк 7.4 З на врьбї посрѣдѣ ѧ обѣсхомъ сьсѫдꙑ своѧ. с рѣь гѫсл сврѣл. цѣвнца.  проаꙗ. с бо дръжаше ветъхо.  см пѣсн поꙗхѫ С 418.24—25 онъ же прмъ го оглас го словесꙑ дховънꙑм  бѣаста оба на многа лѣта тъно въꙁдръжан дръжꙙшта С 547.22 прꙁъвавъ же епскꙋпа солѹнъска града менемь ахола. пꙑтааше кѫѭ вѣрѫ дръжтъ С 197.18 повелѣнмъ же цѣсаремъ вьсѫдѹ по вьсе ꙁем. та дръжат кѹпꙿносѫштѫѭ вѣрѫ. отьца  сꙑна  свꙙтаго дѹха С 189.26 нъ прѣданѫѭ спрьва апостолꙑ вѣрѫ дръжмъ С 197.24 Почитам [памет и под]. вьс бо съшедъше сꙙ попове же  клрц ... сътворшꙙ праꙁдьнкъ велкъ. дръжꙙтъ же памꙙть свꙙтꙑхъ мошт С 219.22 рѣво дрьжат γαστρὸς κρατέω Постя, гладувам, въздържам се от храна по вьса же лѣта юност своѧ много полагааше спѣшен. рѣво же дръжат  велан прѣобдѣт С 279.19 вражьдѫ дрьжат ἐχϑραίνω Изпитвам вражда, ненавист; враждувам а л тꙑ съ клеврѣтомъ свомъ мѹдш. враждѫ дръжꙙ. како можеш т къ мрьнѣ трепеꙁѣ  господьн҄ С 422.7—8 дрьжѧ мѫтельство κρατοτύραννος Тиранин тѣмже потъштмъ сꙙ  мꙑсльѭ въ адъ дѣмъ. ꙗко да вдмъ. како тѹ тъгда дръжавоѭ крѣпъкоѭ. отънѫдь дръжтъ. дръжꙙштааго мѫтел҄ьство С 462.13—14 дрьжмъ бꙑт κατέχω, κάτοχος γίγνομαι Обхванат съм, обзет съм [от чувство, страст и под.]  нъ ꙗко мрьтвъ оцѣпааше. а дрѹгꙑ ѹжасомъ дръжмъ бѣ.  облѣдѣвъ лежааше С 466.15 тольма л ѡ мѫжѹ дръжмъ с невѣдѣнмь С 475.19 прьвѣ вьерашьнꙗаго владꙑка на крьстѣ бѣаше. нъ въскръсе нꙑнꙗ. такожде  с прьвѣ вьерашьнꙗаго. подъ грѣхомъ дръжм бѣахѫ С 495.12—13 а пршъдъша ꙁꙙт не прмьш. дръжмъ сꙑ похотѭ блѫда. по стнѣ събравъшъ. беꙁ мѫжьства.  въ срѣхъ словесехъ беꙁ ѹма днъ С 335.20 дрьжат гнѣвъ μνησίκακός εἰμι Обхванат съм от гняв аште бо і тъмѫ ꙇмамъ добрꙑхъ дѣлъ. гнѣвъ же дръжмъ вьсе въсѹе і ашютъ. ꙇ нікоегоже спсеньѣ сімі можемъ обрѣсті К 9b 16 аще кꙿто гнѣваетꙿ сѧ на братра своего. елкоже денъ гнѣвъ дръжтъ. толко да посттъ сѧ о хлѣбѣ о водѣ СЕ 104b 13—14 М З А СК О СП СЕ К С Гр κρατέω κατέχω ἔχω συνέχω κατακρατέω χειρίζω ἐπικρατέω χράομαι κρατύνομαι ἀσπάζομαι χειροϑετέω περιέχω дръжат Нвб държа [се] ОА ВА АК НТ Дюв НГер ЕтМл ЕтБАН БТР АР РБЕ ДА дръжа [се] остар диал ВА Дюв НГер ДА Срв Държаница МИ СНМБ Държан ЛИ Държанов ФИ Държански ФИ СтИл,РЛФИ