Исторически речник
гласъ [+]
Nmos | Nmgs | Nmds | Nmas | NmEs | Nmis |
гласъ, глась | гласа | гласѹ, гласов | гласъ, глась | гласа | гласомь, гласомъ |
Nmls | Nmvs | Nmop | Nmgp | Nmdp | Nmap |
гласѣ | гласе | глас, гласове | гласъ, глась, гласовъ, гласовь | гласомъ, гласомь, гласовомъ, гласовомь | гласꙑ, гласовꙑ |
Nmip | Nmlp | NmOu | NmGu | NmDu | |
гласꙑ, гласовꙑ, гласъм | гласѣхъ, гласѣхь, гласохъ, гласохь, гласовохъ, гласовохь | гласа | гласѹ | гласома |
гласъ
-а
м
1. Човешки глас
ꙇсъ же въꙁъпвъ глсмъ въльемь спѹст дхъ
М
Мт 27.50
З,
А, СК. Срв.Мк 15.37
М
овъцѧ моѩ гласа моего слѹшаѭтъ. аꙁъ ꙁнаѭ ѩ по мьнѣ грѧдѫтъ
М
Йо 10.27А
глаⷭ҇ въ рамѣ слъшанъ бꙑⷭ҇. плаь ръдан. въпль многь. рахль плаѫщ сѧ ѩдъ свохъ. не хотѣаше ѹтѣшіті сѧ
А
Мт 2.18
СК
Б
ѹжастъ объдръжтъ мꙙ о ловѣьстѣ гласѣ лене
С
224.27
Вик, ропот.
къде нꙑнѣ сѫтъ. въерашънѧѩ млъвꙑ гласі. і говорі. бꙑваѫштеі на ха. отъ ꙁаконопрѣстѫпьнкъ
К
12b 10
Срв.
С448.9
Глас Божи, глас свише.
се облакъ свѣтелъ осѣ ѩ. ꙇ се гласъ ꙁ облака глѧ. сь естъ снъ мо вьꙁлюбленꙑ о немьже благоꙁволхъ
М
Мт 17.5А
глаⷭ҇ въпѭщааго въ пѹстън. ѹготовате пѫть гнь. правъ творте стьꙁѧ его
А
Мт 3.3
СК.
Срв.Мк 1.3
М,
З, А, Б;Лк 3.4
М
З
А
СК
Б
въ тѫ же ноштъ гласъ бꙑстъ сь небесе глаголꙙ рабе вꙑшьн҄ѣаго съпрꙙстьне хрстовъ артемоне
С
235.24
ꙗко наꙙ снопꙑ вꙙꙁат. ѹслꙑша гласъ глагол҄ѫшть. довьлетъ т
С
41.2
Нещо казано, произнесено [думи, слова].
вдѣвьше съкаꙁашѧ о гласѣ гланѣмь мъ о отроѧте семь
СК
Лк 2.17
З
А
тако ꙇ сь глась едіноѭ реенъ бꙑⷭ҇. ꙇ на вьсѣкѫ трапѣꙁѫ. въ вьсѣхъ цръквахъ
К
8а 25
тъ бо савꙑ гласꙑ слꙑшааше же рее. се дѣвца вь рѣвѣ ꙁаьнетъ родтъ снъ
С
245.25
ꙁвеⷣм на пажт нбⷭнꙑѫ. вь ѻградѫ вьведеⷨ нбⷭнѫѧ, деⷤ глаⷭ праꙁнѹѫшⷯ
Петк.
82v.25.
Човешки вик
Въсхꙑтвь ѹбо съ гнѣвомь кранїемь - ѡ ѹмленаго гласа - ѡтрока, къ мрѹ грѧдѣше
ЙР
11.16.
2. Рев на животно
слꙑшавъ же комсъ гласъ ꙁвѣр. ѹбоꙗ сꙙ. хотѣаше бѣжат
С
229.29
3. Звук, шум
ѡтъ гласа въꙁдꙑханьѣ моего. прільпе кость моѣ плът моеі
СП
101.6
отъ гласа грома твоего ѹстрашѩтъ сѩ
СП
103.7
въꙁіде бъ во вьсклкновеньі. гъ въ гласѣ трѫбьнѣ
СП
46.6
Срв.
С478.29
въꙁдвігѫ рѣкꙑ гласꙑ своѩ. въꙁъмѫтъ рѣкꙑ стрѹгꙑ своѩ отъ гласа водъ мъногъ
СП
92.3
онъ же ѹслꙑшавъ гласа плаѹ въско къ двьремъ по обꙑаю
С
44.4
гласъ ногѹ етера слꙑшѫ къ намъ грꙙдѫшта
С
468.6
ѡт гласа въꙁдꙑханїй ꙁабꙑвааше сънѣст хлѣбь
Филот.
89.11.
4. Небесен, божествен глас
глаⷭ бꙑⷭ съ н͠бсе, съ ⷭ с͠нь мо въꙁлюблннꙑ ѡ нмꙿ же бл͠гоꙁвол
ИМ
165r.15.
не жветꙿ бо на ꙁемл. на н͠бсехь въдварает се. съ аг͠глꙑ лкьствѹеⷮ. съ архаг͠глꙑ трьст͠го гласа въспѣваеть пѣнїе
Конст.
438v.26.
сътворвꙑ бо мѹжа, женѹ сътворль ꙗ сть бжⷭтьвнꙑ ѿвѣща глась
Нед.
604r.37.
5. Мелодия на църковно песнопение — една от осемте мелодии на византийското и славянското църковно пеене
проⷦ҇ глаⷭ҇ г҃
А
158а 2
алеⷼ҇ глаⷭ҇ ҃
СК
72b 15
аллⷢ҇ѹ. глаⷭ҇. ҃
Е
6а 1
проⷦ҇. глаⷭ҇ д҃
Е
6а 4
по сеⷨ҇ пѭ҇тъ пⷭ҇ѣ с҇ глаⷭ҇ г҃
СЕ
86b 6
трѡⷣ҇. глаⷭ҇. а҃
ТФ
А 1
пⷭ҇ѣ. ҃. глаⷭ҇. а҃
ТФ
Б 3
На малѣй веерн стхрꙑ подобнꙑ. Глас а꙯: Небеснꙑмь номь
Теоф.
255.6.
6. Език
Светѣйшее бо прѣстолꙑ многоотꙑе мнѡгопернатꙑе нꙑ, Херѹвїмꙑ Еврейскꙑмь гласѡмь Серафїмꙑ менованнꙑ
І Никод.
208.1.
7. Реч
богов прблжш се стѣ томѹ бесѣдѹеш врьхѡвнаго сладꙿкꙑй онь провѣщаеш глась: „Господ, добро сть намь ꙁде бꙑт”
Кипр.
238.17.
8. Дума, слово
сїй спѹщаю глась: Боже, ѡст мѧ грѣшнагѡ. Согрѣшх бо на небо пред тобою
Яков
310.11.
9. Ридание, плач
есто к тое пртѣкааше храмѹ. естаа стенанїа тѡплꙑе сльꙁꙑ, съ сцевꙑм спѹщааше гласꙑ
ИМ
162v.14.
гласъ скрь б҃
Във византийското и славянското църковно пеене — втори плагиален [шести] глас
ьтⷮ҇е ьⷮ҇ць. апⷧ҇о. пѣвⷰ҇е. алⷧ҇е. глаⷭ҇ скрь б҃
СЕ
58b 15
въ пⷩ҇о прⷦ҇о глаⷭ҇ скрь б҃
СЕ
105b 5
беꙁ гласа
ἄφωνος
Безгласен, безмълвен, ням
ꙗкоже агнꙙ прѣдъ стргѫштїмъ го беꙁъ гласа. не протвꙙ сꙙ. не прѣрѣкаѧ. хѹлмъ не въꙁъхѹлꙗаше
С
481.7
отроковцꙙ та же на ꙁем падꙿш на многꙑ асꙑ беꙁ гласа лежааше
С
520.9
велкомь гласомь
μεγαλοφώνως
Със силен глас
рьц сь н҄мъ велкомъ гласомъ. ꙁ ѹстъ младьнецъ съсѫштхъ съвръшлъ с хвалѫ
С
336.11
въꙁдвгнѫт [въꙁнест] гласъ
ἐπαίρω [τὴν] φωνήν, αἴρω φωνήν
Извиша, издигна глас; извикам, викна високо
въꙁдвгъш гласъ една жена отъ народа рее емѹ. блаженое рѣво ношъше тѧ
М
Лк 11.27
З
А
СК
вьꙁдвгъ гласъ сво блаженꙑ кодратъ. вьꙁп съ слъꙁам глагол҄ꙙ. блаженꙑ богъ. же ... сна свого ... посълавꙑ
С
109.19
ꙇ т вьꙁнѣсѧ гласъ глѭште. ꙇсе наставъне помлѹ нꙑ
М
Лк 17.13
З
А
СК
днѣмь гласомь
a) διὰ μίαν φωνήν
Заради една дума
нъ властѭ хс породѫ отврьꙁе. раꙁбонка вьведе ... сце днѣмъ гласомъ въ породѫ вьведе
С
309.1
b) διὰ μιᾶς φωνῆς
С една дума
же вждѫ же дръжѫ. же раꙁѹмѣѭ. днѣмь гласомъ сповѣдѣ. гь мо богъ мо
С
505.20
c) συμφώνως
Заедно, единно, общо
да покажетъ ꙗко тъ стъ господь обомъ. акꙑ отъ обохъ. днѣмь гласомъ съ отцемъ съ дѹхомь хвалмъ
С
322.6
гласъ женховъ
Гласът на Жениха (Исус Христос)
какѡ ѹкрастъ свѣтлнⷦ . како масла сплънтъ. како слаⷣкагѡ женхѡва ѹслꙑшⷮ гласа
Петк.
77r.15.
ѻна же сїа ꙁвѣстно вѣдꙑ, тъщааше се по пѣнїѡхь въвест тѹ ц͠рь въ клѣть свою, слꙑшат мнѡго желателнꙑ женхѡвь къ н гл͠ющь глась
Нед.
605r.17.
гласъ владꙑкѹ, владꙑьнъ гласъ
Гласът на Владиката (Исус Христос)
Ѻн же въ сем своего владꙑкѫ гласѹ повнѹѧ сѧ бѣ, велѧщѹ: „аще гонѧть вас ѡт града сего, бѣгайте въ дрѹгꙑй“
ЙР
12.24.
послѣдѹаше бѡ въ семь владꙑномѹ гласѹ, велѧщомѹ
ЙР
14.30.
сподоб слꙑшат блаженнаго ѡного гласа ѡт владꙑкꙑ Хрста
ЙР
26.15.
гласъ не слꙑшат сѧ
Безмълвно
м͠т же єгѡ неплѻдна сѹщ, ꙗкоже анна самоꙷлева непрѣстанно молꙗше се, глаⷭ же е не слꙑшааше се
ИМ
162v.11.
трсвѧтꙑ гласъ
Трисвята песен (от молитвата на Трисветата песен)
Боже свѧтꙑй, же въ свѧтꙑхъ поваѫ; же трсвѧтꙑмь гласомь ѡт Серафмь вьспѣваемꙑй ѡт Херѹвїмъ славословмꙑй ѡт въсѣкоѫ небеснꙑѫ слꙑ покланѣемꙑй
СЙЗ
360.23.
пророьскꙑ гласъ
Вещание, известяване
Въ вѣкꙑ пророьскꙑй глась ꙁаповѣдѹеть намь хрант свѣдѣнїа божїа жт въ нхь, ꙗвѣ ꙗко неподвжна непоколѣблма прѣбꙑвають
Антим
242.14.
евангельскꙑ гласъ
Известяване, възвестяване
людем же твомь смъ ѹсръдень слѹх благораꙁѹмень, ꙗко да послѹшаѫть твой еѵаг͠гельскꙑй глас
МЕп.
343.4.
М
З
А
СК
Б
Н
Е
СП
СС
СЕ
ТФ
К
С
Гр
φωνή
κραυγή
ῥ῾ῆμα
ὀδυρμότης
ἦχος
μορφή
Нвб
глас
ОА
ВА
Дюв
НГер
МлБТР
ЕтМл
ЕтБАН
БТР
АР
РБЕ
ДА