Исторически речник
вель [+]
Aemosi | Aemgsi | Aemdsi | Aemasi | AemEsi | Aemisi |
вел, вель, веле | велꙗ, вельꙗ, вела, велѣ, вельѣ, велѧ | велю, велѹ, велью | вел, вель, веле | велꙗ, вельꙗ, вела, велѣ, вельѣ | велѥмь, вельѥмь, велѥмъ, вельѥмъ, велемь, вельемь, велемъ, вельемъ, велмь, велмъ |
Aemlsi | Aemvsi | Aemopi | Aemgpi | Aemdpi | Aemapi |
вел, вель | вел, вель, веле | вел, вель, велхъ, велхь | вел, вель, веле | велѥмъ, вельѥмъ, велѥмь, вельѥмь | велѩ, вельѩ, велѧ, вельѧ, веле |
Aemipi | Aemlpi | AemOui | AemGui | AemDui | Aenosi |
вел, вель | велхъ, вельхъ, велхь, вельхь | велꙗ, вельꙗ, велѣ, вельѣ, вела, велѧ | велю, велью, велѹ | велѥма, вельѥма, велема, вельема, велма | веле, велье, велѥ, вельѥ |
Aengsi | Aendsi | Aenasi | AenEsi | Aenisi | Aenlsi |
велꙗ, вельꙗ, вела, велѣ, вельѣ, велѧ | велю, велѹ, велью | веле, велье, велѥ, вельѥ | велꙗ, вельꙗ, вела, велѣ, вельѣ | велѥмь, вельѥмь, велѥмъ, вельѥмъ, велемь, вельемь, велемъ, вельемъ, велмь, велмъ | вел, вель |
Aenopi | Aengpi | Aendpi | Aenapi | Aenipi | Aenlpi |
велꙗ, вельꙗ, вела, велѣ, вельѣ, велѧ | вел, вель, веле, велхъ, велхь | велѥмъ, вельѥмъ, велѥмь, вельѥмь, велмъ, вельмъ | велꙗ, вельꙗ, вела, велѣ, вельѣ, велѧ | вел, вель, велм | велхъ, вельхъ, велхь, вельхь |
AenOui | AenGui | AenDui | Aefosi | Aefgsi | Aefdsi |
вел, вель | велю, велью, велѹ | велѥма, вельѥма | велꙗ, вельꙗ, вела, велѣ, вельѣ | велѧ, вельѧ, велѩ, вельѩ, велѫ, веле | вел, вель |
Aefasi | Aefisi | Aeflsi | Aefopi | Aefgpi | Aefdpi |
велѭ, вельѭ, велѫ, велѧ, вельѧ, велю, велью, велѹ | велѥѭ, вельѥѭ, велѥѫ, вельѥѫ, велеѭ, вельеѭ, велеѫ, вельеѫ, велѥѧ, вельѥѧ, велеѧ, вельеѧ, велѥю, вельѥю, велею, вельею | вел, вель | велѧ, вельѧ, велѩ, вельѩ, велѫ, веле | вел, вель, веле | велꙗмъ, вельꙗмъ, велѣмь, вельѣмь |
Aefapi | Aefipi | Aeflpi | AefOui | AefGui | AefDui |
велѧ, вельѧ, велѩ, вельѩ, велѫ, веле | велꙗм, вельꙗм, велѣм, вельѣм | велꙗхъ, вельꙗхъ, велѣхь, вельѣхь | вел, вель | велю, велью, велѹ | велꙗма, вельꙗма, велѣма, вельѣма |
Aemosd | Aemgsd | Aemdsd | Aemasd | AemEsd | Aemisd |
- | - | - | - | - | - |
Aemlsd | Aemvsd | Aemopd | Aemgpd | Aemdpd | Aemapd |
- | - | - | - | - | - |
Aemipd | Aemlpd | AemOud | AemGud | AemDud | Aenosd |
- | - | - | - | - | - |
Aengsd | Aendsd | Aenasd | AenEsd | Aenisd | Aenlsd |
- | - | - | - | - | - |
Aenvsd | Aenopd | Aengpd | Aendpd | Aenapd | Aenipd |
- | - | - | - | - | - |
Aenlpd | AenOud | AenGud | AenDud | Aefosd | Aefgsd |
- | - | - | - | - | - |
Aefdsd | Aefasd | Aefisd | Aeflsd | Aefopd | Aefgpd |
- | - | - | - | - | - |
Aefdpd | Aefapd | Aefipd | Aeflpd | AefOud | AefGud |
- | - | - | - | - | - |
AefDud | Armosi | Armgsi | Armdsi | Armasi | ArmEsi |
- | - | - | - | - | - |
Armisi | Armlsi | Armvsi | Armopi | Armgpi | Armdpi |
- | - | - | - | - | - |
Armapi | Armipi | Armlpi | ArmOui | ArmGui | ArmDui |
- | - | - | - | - | - |
Arnosi | Arngsi | Arndsi | Arnasi | ArnEsi | Arnisi |
- | - | - | - | - | - |
Arnlsi | Arnvsi | Arnopi | Arngpi | Arndpi | Arnapi |
- | - | - | - | - | - |
Arnipi | Arnlpi | ArnOui | ArnGui | ArnDui | Arfosi |
- | - | - | - | - | - |
Arfgsi | Arfdsi | Arfasi | Arfisi | Arflsi | Arfvsi |
- | - | - | - | - | - |
Arfopi | Arfgpi | Arfdpi | Arfapi | Arfipi | Arflpi |
- | - | - | - | - | - |
ArfOui | ArfGui | ArfDui | Armosd | Armgsd | Armdsd |
- | - | - | - | - | - |
Armasd | ArmEsd | Armisd | Armlsd | Armvsd | Armopd |
- | - | - | - | - | - |
Armgpd | Armdpd | Armapd | Armipd | Armlpd | ArmOud |
- | - | - | - | - | - |
ArmGud | ArmDud | Arnosd | Arngsd | Arndsd | Arnasd |
- | - | - | - | - | - |
ArnEsd | Arnisd | Arnlsd | Arnvsd | Arnopd | Arngpd |
- | - | - | - | - | - |
Arndpd | Arnapd | Arnipd | Arnlpd | ArnOud | ArnGud |
- | - | - | - | - | - |
ArnDud | Arfosd | Arfgsd | Arfdsd | Arfasd | Arfisd |
- | - | - | - | - | - |
Arflsd | Arfvsd | Arfopd | Arfgpd | Arfdpd | Arfapd |
- | - | - | - | - | - |
Arfipd | Arflpd | ArfOud | ArfGud | ArfDud | |
- | - | - | - | - |
вель
прил
1. С големи размери, голям по обем
въꙁдрасте бꙑстъ въ дрѣво веле пьтцѧ небскꙑѩ вьселшѧ сѧ въ вѣтв его
М
Лк 13.19
З
междю нам вам. пропадь велѣ ѹтврьд сѧ
М
Лк 16.26
З
А
ꙁвлѣе мрѣжѫ ... плънѫ велі рꙑбъ
М
Йо 21.11
З
А
СК
ꙇ тъ вама покажетъ горьнцѫ велѭ постъланѫ
М
Лк 22.12
въꙁъмъше камꙑ вел првꙙꙁашꙙ мѹ къ ногама. вьврѣшт тако вь рѣкѫ
С
154.2
Голям по сила, по интензивност, височина и под.
і въꙁглашь гласомь велемь съ. рее. отье въ рѫцѣ тво прѣдаѭ дхъ мо
М
Лк 23.46
З
А
ꙇ се трѫсъ бꙑстъ вел
М
Мт 28.2
З
А
ꙇ бꙑстъ бѹрѣ вѣтръна велѣ. влънꙑ же вълвахѫ сѧ въ ладѭ. ѣко юже погрѧꙁнѫт хотѣаше
М
Мк 4.37
З
тъшта же смонѣ бѣ одръжма огнемь велемь
М
Лк 4.38
З
ѹлеже вѣтръ бꙑстъ тшна велѣ
М
Мк 4.39
З.
Срв.Мт 8.26
М
З
люд сѣдѧшті въ тъмѣ вдѣшѧ свѣтъ велі
З
Мт 4.16
А
СК
вьꙁъпвъ велемъ гласомь. сꙑ на распонѣ ... бже бже по ьто мѧ остав
СЕ
43b 1
гаврлъ арꙿхстраттъ къ протвьнꙑмъ сламъ гласомъ велмъ глаголетъ. въꙁмѣта врата кнꙙꙁ ваш
С
464.15
Многоброен.
бѣ же тѹ стадо свно пасомо веле пр горѣ
М
Мк 5.11
З
въ схь ѹбо то сѹщ таковыхь, гоненїе подвже се велїе, же бл͠гоъствно жт хотеще, въсхыщаем бѣхѹ ꙗкоже ѡвце ѿ влъкѡвь, нь намо ѿводм
Нед.
605r.21.
2. Голям по обхват, по важност, по значение
ꙁнаменѣ с нбсе велѣ бѫдѫтъ
М
Лк 21.11
З
въ тꙑ дьн. бѫдетъ бо бѣда велѣ на ꙁем
М
Лк 21.23
З
млтвам твом подаѫщ велѫ млстъ
Е
34б 10
ѣко мілость твоѣ велѣ на мьнѣ естъ
СП
85.13
ѣко веле страхъ гнь. ꙇ велѣ слава его
СЕ
55а 11,12
проповѣждь. бжіѣ вельѣ юдесе
К
13а 37
велѧ ьст мѣахѫ отъ цѣсара
С
85.2
вел господь нашъ велꙗ крѣпость го
С
331.23
Скъп, скъпоценен, разкошен.
лвкъ еднъ сътвор веерѭ велѭ. ꙁъва мъногꙑ
М
Лк 14.16
З
А
СК
ꙗкоже се отъ цѣсара. дарꙑ велѧ ... раꙁдаваѭште
С
93.4
Пеалень ѹбѡ велм быст(ь) царь, мнѧ нѣто велїе погꙋбль, ѡтде съ мнѡѕѣмь сѣтованїемь скръбїѫ
ЙР
18.19.
3. За душевно качество или проява — голям, дълбок, силен
ꙇ абе въста дѣвца хождааше ... ꙇ ѹжаснѫшѧ сѧ ѹжасомь велемь
М
Мк 5.42
З
бѫдетъ бо тогда скрьбь велѣ
М
Мт 24.21
З
ѡ жено вельѣ естъ вѣра твоѣ
М
Мт 15.28
СК
вдѣвъш же ѕвѣꙁдѫ въꙁдрадовашѧ сѧ радостіѭ (радостіѭ) веліеѭ ꙁѣло
А
Мт 2.10
СК
ѣко веле страхъ гнь
СЕ
55а 11
вельѣ дръꙁость велье бестѹдье
К
4b 30,31
въ нощ же ѻнѡ свѣть веле въсїа въ тъмнц
Нед.
606v.15.
4. Велик, славен, прославен, прочут
славлѣахѫ ба глще. ѣко прркъ велі въста въ насъ
А
Лк 7.16
вел гъ нашъ. хвалте гѣ
Е
3а 8
къто бъ велеі ѣко бъ нашъ
СП
76.14
ꙁнаемъ въ юдѣ бъ. въ л веле мѧ его
СЕ
105b 8
мꙑ же помъ вел господь нашъ
С
331.22—23
Веле г͠ь хвальнь ѕѣлѡ въ градѣ б͠а нашего въ горѣ с͠тѣ его
Конст.
433r.17.
5.
Като същ.
велꙗ
ср
мн
μεγ´αλα
Големи, велики неща
ꙁабꙑшѩ ба спаѭщаго ѩ. створьшаго вельѣ вь егуптѣ
СП
105.21
вель дьнь
μεγάλη ἡμέρα
Празник
да не останѫтъ на крстѣ тѣлеса въ сѫботѫ бѣ бо вел҄ дьнь тоѩ сѫботꙑ. молшѧ плата да прѣбѭтъ голѣн ꙇхъ. ꙇ въꙁъмѫтъ ѩ
З
Йо 19.31А
М
З
А
СК
Б
Е
СП
СЕ
К
С
Р
Гр
μέγας
πολύς
σφοδρός
πρῶτος
εἷς
[τῆς] ἀγαλλιάσεως
веле
вел
вел
вел҄
Нвб
вели, велий
ОА
ВА
НТ
Дюв
НГер
МлБТР
ЕтМл
ЕтБАН
РБЕ
ДА
Срв
Велипоя
МИ
АМС,Слав. нас. Алб
Вели връх
МИ
Велица
МИ
ВК,ОМ
Вельи манастир
МИ
БС, ТГ
Велиово
МИ
Вели тарла
МИ
БМС
Вельи говедарник
МИ
БС,ЕРГ
Вельо
ЛИ
Веле
ЛИ
Вела
ж
ЛИ
Велев
ФИ
Вельов
ФИ
Велевски
ФИ
СтИл,РЛФИ