Исторически речник
бо
бо
съюз
част
I.
съюз
1. Въвежда подчинени обстоятелствени изречения за причина: защото, понеже, тъй като
молте же сѧ да не бѫдетъ бѣство ваше ꙁмѣ н въ соботѫ. бѫдетъ бо тогда скрьбь велѣ. ѣкаже нѣстъ бꙑла отъ наѧла въсего мра до селѣ
М
Мт 24.21
З
А
СК
Б
помѣте вꙑ пропьнѣте. аꙁъ бо не обрѣтаѭ вь немь внꙑ
М
Йо 19.6
З
А
СК
Б
нъ пае д вь вьсь. дѣлаѧ жв благодарьствꙙ бога. не можеш бо тꙑ сътръпѣт скрьб пѹстꙑн҄скꙑхꙿ
С
169.27
ꙗждь. се бо третї день сть пон҄еже ньсоже въкѹс
С
19.10
слава господѹ. сълѹ бо сꙙ намъ се на добро
С
134.12
пршедъшѹ же народѹ къ н҄емѹ. вьс двл҄ѣхѫ сꙙ вдꙙште дѫба облствьнѣвъша. т бо вѣдѣѣхѫ . ꙁдавъна сѹхъ
С
18.17
не могѫ рее ст. кн҄гꙑ бо сѫтъ пеатьлѣнꙑ
С
247.5
с не можетъ цѣлѣт. блѫднкъ бо стъ пꙗнца
С
564.16
бѫдеш тꙑ оштаѧ многꙑ отъ бѣсъ. отъ ѧꙁь раꙁльнꙑхъ. тебѣ бо тѹ стъ дано прославт сꙙ ловѣкꙑ
С
236.3
мѣахѫ бо масло не обльно же тѣмꙿже мѫꙙтъ сꙙ
С
370.27
пеальнь смъ отье. не бо хотѣхꙿ дабꙑ (!) кто ѹвѣдѣлъ танꙑ сеѧ
С
288.1
анѳупате. не ѫродъствѹ богꙑ глꙙ. не бо сѫтъ бꙁ мноꙁ. нъ днъ богъ отецъ
С
100.19
2. Присъединява съчинени мотивиращи изречения за причинно–следствени отношения:
a) и тъй, прочее, следователно
псмѧ едно. л една ръта не прѣꙇдеть отъ ꙁакона. доꙇдеже всѣ бѫдѫтъ. ꙇже бо раꙁортъ еднѫ ꙁаповѣдь. ꙇ схъ малъꙇхъ. ꙇ наѹть тако кꙑ. мьні нареетъ сѧ въ црс нбсцѣмь
З
Мт 5.19А
многашд рѣхомъ т. въ пръво т въпрашан ꙗкоже крьстꙗн смъ. не прѣпьрш насъ капштемъ нестомъ поклонт сꙙ. мꙑ бо готов смъ о въпрашан твомꙿ отъвѣштават
С
177.30
не маш напꙿсат внꙑ бгѹ нашемꙋ. мꙑ бо смъ повньн съблаꙁнвъше сꙙ на пѫт. тъ бо не отъпаде
С
33.1
b) затова
не бѫдѣте несꙑт нъ любомѣньн. вѣдꙑ ꙗко с дꙋхове лѫкав сѫтъ. смъ ꙁъломъ повнꙿн. ꙁатвор бо ѧ въ съсѫдѣхъ. он же покоренї стааго конона досел прѣбꙑшꙙ
С
53.18
не бо бѣѣше отъ н҄его съплетъка рѣемъ. не бо вѣдѣѣше. нь бѣѣше добь вѣроѭ трьпѣнмъ
С
46.30, 47.1
не бо нъ того надѣахѫ сꙙ. того рад сто (!) ѧ въꙁдражатъ. отъ надеждꙙ тоѧ
С
372.11
3. Присъединява съчинени заключителни изречения, които разширяват и уточняват предходната мисъл: впрочем, прочее, всъщност
повелѣ же вовода. съвꙙꙁавъше (!) ꙁа вꙑѭ вест вьсꙙ вькѹпѣ къ ꙁерѹ. сть бо вь севастї еꙁеро мꙑ водѫ многѫ
С
76.9
а же цѣл҄енꙗ въ жт свомъ сътвор. по съмрьт го. нкꙿтоже можетъ сповѣдат послѹшъствѹѭштѹ о томъ богѹ. томѹ бо хръстов бѹ нашемѹ. слава
С
54.1
аще бо
ἐὰν γάρ, ἐὰν δέ, εἰ τοίνυν
Защото ако
аще бо кто вдтъ тѧ м(ѫ)ща раꙁѹмъ въ трѣ(б)щ() въꙁлежѧща. не съв(ѣс)тъ л емѹ немощнѹ сѫштѹ. съꙃ()ждетъ сѧ ѣст долѡжрътвънаѣ
Е
3а 17
блаженъ не осѫждаѧ себе о немже покѹшаетъ сѧ. а сѫмнѧ сѧ. аще бо ѣстъ осѫждаетъ сѧ
Е
4б 2
аще бо тако наставш . бѫдетъ т нбо ново
СЕ
82b 22
аште бо пророка мꙙ хоштеш нарцат. л творьца пророкомь. вдмааго тобоѭ акꙑ ловѣка. ꙗкоже хоштеш тако вѣрѹ
С
393.15
аще бо ... то
εἰ ... ἄν, Ø ... ἐπεί
Ако ... то
побѣжденъ бꙑхъ мѫж см свꙙтꙑм. бꙑхъ вьсѣмъ въ рѫгъ. не мꙑ днодѹшенъ слѹгъ. аште бо бꙑхъ мѣлъ. то не бꙑхъ побѣжденъ бꙑлъ
С
78.30
аште бо дѣло ьстьно бꙑло. то славьнѣ ѹбо бꙑ отъ ловѣкъ слѹжен прмалъ. не бꙑ слѹжлъ намъ рабъскомъ номъ
С
262.1—2
аще бо
ἐὰν γὰρ καί, κἂν γάρ, καὶ γὰρ εἰ καί
Макар и да, ако и да, дори да
мені его раді ѣште бо і поідѫ посрѣдѣ сѣні съмрътънꙑѩ. не ѹбоѭ сѩ ꙁъла
СП
22.4
аште бо і тъмѫ ꙇмамъ добрꙑхъ дѣлъ. гнѣвъ же дръжімъ. вьсе въсѹе і ашютъ
К
9b 15
аште бо наша благодѣть сть. ꙗже отъ владꙑкꙑ. нъ тѣмь сладость бꙑваатъ. сего рад не стꙑдꙙтъ сꙙ сь нам праꙁдьноват
С
490.23
аще (б)о не к(лънетъ) то д(а бѫ)детъ самъ проклѧт(ъ)
АН
деже бо аще ... тѹ
ὅπου γὰρ ἐὰν ... ἐκεῖ
А където [дето] ... там
ꙇдеже бо аште бѫдетъ трѹпъ. тѹ съберерѫтъ сѧ орьл
М
Мт 24.28А
II.
част
За подсилване: тъкмо, именно
a) При имена на лица и лични местоимения
рождъство твое бце дво радость въꙁвѣст въсе въселенѣ. с тебе бо въсѣ слънъце праведное
Е
25б 17
аꙁъ бо есмь гь бъ твоі
СП
80.11
сі бо естъ дьні семѹ ест
К
1а 30
въскрьсн отъ мрьтвꙑхъ. аꙁъ бо смъ жвотъ ловѣьскꙑ
С
468.25
b) Всъчет. с
рад
прѩтъ ѩ отъ пѫті беꙁаконеньѣ іхъ. беꙁаконнеі бо раді своіхъ съмѣрішѩ сѩ
СП
106.17
сіхъ бо раді грѧдетъ гнѣвъ бжі. на снꙑ протівънꙑѩ
К
2а38
е. сѧтъ мра бо раді братрьнѣ. ꙇ сі жрътва бꙑⷭ҇
К
9а 23
сего рад бо і павелъ ѹітъ глѧ
К
4а 5
b) Във въпросителни изречения
c) Във въпросителни изречения
онъ же третцеѭ рее къ нмъ. ьто бо сътвор ꙁъло
М
Лк 23.22
З
ъто бо мі естъ на нбсі. і отъ тебе ъто въсхотѣхъ на ꙁемлі
СП
72.25
каа бо полꙿꙃѣ еже вѣдѣт. о бꙃѣ праваꙗ ѹенꙗ добрѣ
Х
II Вб 9
d) При отрицание
не бꙑстъ бо съмрьт раꙁдрѹшенье сьмрьть. нъ прѣмѣнілъ есі вешт. прѣдѣлъ положъ
К
10b 17
нѣстъ бо къ творѧі прѣдълежѧштаа
К
8а 14
e) При повелително наклонение
послѹшаі бо ъто сѧтъ
К
9а 16
помѣні бо мѧ сѧтъ гі. въ цѣсарств твоемь
К
11а 23
бо ... же; бо ... а
За утвърждаване: наистина, все пак
бьдте молте сѧ да не вьндете въ напасть. дхъ бо естъ бьдрь а плътъ немоштъна
М
Мк 14.38
З.Срв.
Мт 26.41
М,
З, А, СК;СЕ 47а 14
мнѣ бо обльгъаватъ отъ мѫкъ хс. тебе же матъ прꙙстьнка сътворт огню вѣьнѹѹмѹ. ѹготованѹѹмѹ тебѣ дꙗволѹ
С
41.11—12
М
З
А
СК
Б
ЗП
Е
СП
СС
СЕ
К
С
ЗЛ
Х
Р
МЛ
АН
БН
Гр
γάρ
μὲν γαρ
ὅτι
δή
ἐπειδή
δι´ ὅτι
καὶ γάρ
μέν
δέ
καί
οὖν
γοὖν
τοίνυν
ὅϑεν
πάντως
διὰ τὸ + Inf.
Нвб
бо
остар
ВА
Дюв
НГер
МлБТР
ЕтМл