Старобългарски речник
ѫтроба
ѫтроба
-ꙑ
ж
1. Вътрешности, вътрешни органи
оплѣте сѩ вь клѩтвѫ ѣко вь рꙁѫ. вьніде ѣко вода вь ѫтробѫ его
СП
108.18
ꙗко брашьно пльтьно гда въ ѫтробѫ слѹꙁь мѣѭштѹ ꙁьль въпадетъ. пае продльжтъ недѫгъ
С
421.14
Образно.
прдѣте ѹбо братрьѣ. відмъ болѣꙁні гробънꙑѩ. відімъ ѫтробѹ гробѹ. матерь бесьмрътью
К
12а 26
Корем.
ꙇ жден ꙇꙁ него вꙿсь дхъ творѧще жѧждѭ. ꙇ вꙿсѭ ѩꙁѭ жегѫщѭѭ пльть его. ꙇ ѫтробѫ его. сѹшѧщѭ ѹстънꙑ его
СЕ
29b 21—22
2. Утроба, майчина утроба
се бо ѣко бꙑстъ гласъ цѣлованѣ твоего въ нѹшю моею. вьꙁгра сѧ младьнецъ радоштам въ ѫтробѣ мое
М
Лк 1.44
СК
гла къ н҄емѹ нкодмъ. како можетъ къ родт сѧ старъ сꙑ. еда можетъ въторцеѭ въ ѫтробѫ вьлѣст матере своеѩ ꙇ родт сѧ
З
Йо 3.4
бъⷭ҇ ѣко ѹслъша елсавеѳь. цѣловане марно. въꙁігра сѧ мⷧадънець радощамі въ ѫтробѣ еѩ. сплън сѧ дхмъ стъмъ елісавеѳь
А
Лк 1.41
скѹсі мѩ гі і тꙑ тѩжі мѩ. раждъꙁі ѫтробѫ моѭ сръдъце мое
СП
25.2
ѣко раꙁгорѣ сѩ сръдьце мое ѫтроба моѣ іꙁмѣтъ сѩ
СП
72.21
пакꙑ попъ молтꙿ сѧ. творѧ мⷧотвѫ сѭ нⷣ҇а нмь не та. прѣщедрꙑ бже. ꙇ мꙿногомлостве. отвръꙁаѩ прѣстѫѭ ѫтробѫ. нещсльнѫѭ благость с. вꙿсемѹ прблжаѭщюмѹ сѧ любовѭ. првѣтомь топломь
СЕ
92b 4
аште хоштеш ѹвѣдѣт о мен момъ. то ѹвѣждъ. ꙗко ште сѫштѫ м въ ѫтробѣ матерн҄і. обѣштанмъ дано бꙑстъ мꙙ мо
С
227.6
о н҄емъ бо глагол҄ѫ. ѹже въ твоѭ ѫтробѫ слꙑшанмъ въско. твоѧ ѫтробꙑ поновьнꙗ творꙙ
С
239.5, 6
їѡсфа тъкнѫ вдѣн ѫтробꙑ. ꙁꙿнца вьꙁраѧ дѣвѫ ѫтробѫ съмотрѣꙿше
С
240.3, 4
лм ꙁѣло неꙁвѣста смъ. т по стнѣ ѫтроба мꙙ прѣда. дѣтштъ мꙙ обавьꙗ въ ѫтробѣ скаꙙ
С
242.3, 4—5
3.
Прен. Дух, душа, сърце
браⷮ҇. облѣцѣте сѧ ѣко ꙁбран бѹ. ст ї въꙁлꙋбен. въ ѫтробѫ щедротъ. благостъ. съмѣренѫ мѫдростъ ї кротостъ тръпѣн(е)
Е
22а 14
срдце істо съꙁіжді въ мнѣ бже. ї дхъ правъ обнові въ ѫтробѣ моеі
СП
50.12
въпрⷭ҇о. можеш л авт оѭ отробѫ вь немь. ѡтъв҇ⷮѣ. могѫ благодѣтѭ хвоѭ
СЕ
83а 11
блюд сѧ ѹбо. ѣко отъ олътарѣ гнѣ премⷧеш . прѣдъ вдмꙑм. невдмꙑм послѹхꙑ. ав же вь немь оѭ ѫтробѫ. н въ едноже поꙁьр его
СЕ
83а 23—24
сак҄ ... обрѣте богоборънꙑѧ ерес потопъ дѹшьнꙑ. по млоствѣѣмь ерем пророцѣ. огн҄ь въꙁгорѣ сꙙ въ ѫтробѣ го. обьхождааше вьсѫдꙋ
С
191.12—13
ꙁ [отъ] ѫтробꙑ матере
ἀπὸ γαστρὸς μητρός, ἐκ κοιλίας μητρός
Открай време, отдавна, винаги
прен
къ тебѣ првръженъ есмъ ꙁ ложеꙁнъ. отъ рѫтробꙑ (погр. вм. ѫтробꙑ, Север., с. 25, бел. под линия) матері моѩ бъ моі есі тꙑ
СП
21.11
Срв.
СЕ62а 20—21
ꙁ ѫтробꙑ матере моѧ кръстꙗнъ смъ. ного ба не ꙁнаѭ раꙁвѣ га мого їс хса
С
117.28
М
З
А
СК
Е
СП
СЕ
К
С
Гр
κοιλία
νεφροί
γαστήρ
μήτρα
σπλάγχνα
ἔγκατα
отроба
ѫтрѫба
Нвб
ътроба
остар
ВА
НГер
утроба
ОА
ВА
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА