Старобългарски речник
трѹдт сѧ
трѹдт сѧ
-трѹждѫ сѧ
-трѹдш сѧ
несв
св
1. Трудя се, полагам усилия
въсѹе трѹдшѩ сѩ ꙁждѫштеї. аште не гъ стрѣжетъ града. вьсѹе бьдѣ стрѣгѫї
СП
126.1
обае прѣжде варвъшхъ вамъ бесѣдѹмъ съкаꙁанꙗ. о немьже мꙑ трѹдл сꙙ. прѣд прнесемъ
С
345.17
Дам си труд да отида някъде.
пѹст же мѫжꙙ жѹпанꙑ сановтꙑ къ стѹмѹ. молꙙ го трѹдт сꙙ халꙿк҄доньскааго града
С
561.8
2. Полагам духовни трудове, служейки на Бога; живея мъченически
тако прлежъно трѹд сѧ о немь. ꙇ обраꙁъ бѫд емѹ
СЕ
82b 18
ꙇ ꙁа нѧже трѹдлъ сꙙ естъ
СЕ
58а 1
трѹдста сѧ ꙁвѣсто въ вꙿсе стотѣ съхранвъша сво тѣлесѣ
С
25.28
ꙗко же ꙁа ха трѹдт сꙙ. пае же же ꙁа н҄ь ѹмьрѣт. мъꙁдамногамъ (!) велкамъ ходата стъ
С
98.30
с дн на десꙙте страстотръпьц. добропобѣдьн мѫенц. трѹдшꙙ сꙙ дож до коньца хса рад
С
271.10
тако тъ ѹбо въ юнѣ врьстѣ трѹждааше сꙙ
С
279.26
елкѫ м подас слѫ ѹмꙿнѫѭ тѣле(..)ѫѭ. трѹждѫ сѧ. тръплѭ до конꙿца
Р
VII 3.3
3. Уморя се, изпитам умора
бѣ же тѹ стѹденецъ ѣковль. ꙇс же трѹждъ сѧ отъ пѫт. сѣдѣаше тако на стѹденьц. годна бѣ ѣко шестаа
М
Йо 4.6
З
А
то како глагол҄етъ саꙗ бъ въьнꙑ не въꙁалꙿетъ. н трꙋдтъ сꙙ
С
344.27—28
ꙗкоже ловѣкъ тако жвѣаше. ꙗдѣше хлѣбъ. жꙙдааше. хождааше ногама. трѹждааше сꙙ. повааше. работааше
С
473.30
4. Постарая се, погрижа се за нещо
ꙇ дрѣво осѫдънꙑ съсѫдъ. плодъ створі. осѫжденꙑмъ свободѫ. трѹді сѧ въ спснье комъ тварь. ꙇ крстъ прішедъ балі сѧ ѣв
К
10а 30—31
5.
Прич. мин. деят. като същ.
трѹдвъше сѧ
м
мн
Изморените, изтощените
странънꙑмъ ѹгаждаѧ въ днъ же отъ дꙿн. хѹжде лѣпааго трѹдвъшꙙѧ сꙙ прмъ. въꙁъмъ водонось. наꙙ т пѫтьмь на рѣкѫ
С
550.23
М
З
А
СП
СЕ
К
С
Р
Гр
κοπιάω
ἀτονέω
κάμνω
ἀσκέω
ἀγωνίζομαι
ἀγωνιάω
πονέω
πονέομαι
πόνοι
трꙋдт сѧ
трѹдіт сѧ
Нвб
трудя се
ОА
ВА
АК
Бот
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА