Старобългарски речник
небоI
небо
-небесе
-небес
ср
1. Видимото въздушно пространство над земята, небе
слъньце мръкнетъ. лѹна не дастъ свѣта своего. ꙇ ꙁвѣꙁдꙑ съпадѫтъ с нбсе
М
Мт 24.29
З,
А, СК, Н.Срв. Мк 13.25
М
З
вееръ сѫщѹ глте. ведро ръмънѹетъ сѧ нбо
М
Мт 16.2 З
ꙇ тъгда автъ сѧ ꙁнамене сна лвъскааго на нбсе
М
Мт 24.30
А
СК
Н
нбо ꙁемлѣ ммо детъ. а словеса моѣ не ммо дѫтъ
М
Мт 24.35
З,
А, СК, Н. Срв.Мк 13.31
М,
З,Лк 21.33
М
З
А
СК
ѣко ѹслꙑша ніштѩѩ гь ... да въсхвалѩ тоі небеса і ꙁемлѣ, море і вьсѣ двіжѩштіѣ сѩ вь немь
СП
68.35
вьсѣ елко вьсхотѣ створ гь. на нбсе ї на ꙁемлі. въ морхъ ї во вьсѣхъ беꙁдьнѣхъ
СП
134.6
дꙿнесь. нбо просвѣщаемо. посꙑлаетъ на ꙁемⷧѭ росѫ
СЕ
1b 19
веліка ѹбо естъ тваръ нбо отъ небꙑтъѣ въ бꙑтье бмь пріꙁъвана
К
9b 34
тꙑ бо с сътворлъ господ небо ꙁемьѭ. вьсе ѹдмо подъ небесемь
С
232.3
прде съ небесе роса
С
158.2
лежааше на ꙁем акꙑ свѣтъла ꙁвѣꙁда съ небесе на ꙁемл҄ѫ пршьдъш
С
62.6
Прен.Свят, вселена.
ꙗко кротъкъ бѣаше пае вьсѣхъ ловѣкъ. же подъ небесемъ
С
545.5
ꙇ посълетъ анћлꙑ ... ꙇ съберетъ ꙁбъранꙑѩ его. отъ етꙑръ вѣтръ. отъ кнцъ нбсъ до конецъ хъ
М
Мт 24.31
З
А
СК
Н
Образно.
лце ѹбо нбс ѹмѣете расѫждат. а ꙁнаменѣ врѣменемь не можете
М
Мт 16.3
З
тꙑ распѧтъ нбо ѣко кожѭ. тꙑ ѹтвръд ꙁемⷧѭ на водахъ. тꙑ оград море пѣсъкомь
СЕ
4а 10
г боже ... вьсꙗвꙑ свѣтъ тъмѫ, отъгьнавъ. сьвваѧ небо акꙑ кожѫ. ꙁътаѧ ꙁвѣꙁдꙑ небесъскꙑѧ
С
179.17
2. В християнството — жилището, обиталището на Бога и ангелите
ꙇ се трѫсъ бꙑстъ вел. анћл бо гнь съшедъ с нбсе
М
Мт 28.2
З
А
СК
а о дьн томь о асѣ нктоже не вѣстъ. н анћл же сѫтъ на нбсхъ. н снъ тъкъмо отецъ
М
Мк 13.32
З
ꙇ въꙁърѣвъ на нбо въꙁдъхнѫ. ꙇ гла емѹ еѱѱата. еже естъ раꙁвръꙁ сѧ
М
Мк 7.34
З
А
СК
Б
грѧдꙑ съ вꙑше надъ вьсѣм естъ ... грѧдꙑ съ нбсе надъ вьсѣм естъ
М
Йо 3.31
А
О
ѣко тако радостъ бѫдетъ на нбсе. о едномъ грѣшънцѣ каѭшт сѧ
М
Лк 15.7
З
въ вѣкъ гі слово твое прѣбꙑваетъ на нбс
СП
118.89
къ тебѣ вьꙁвѣсъ о мої жвѫштюемѹ на нбс
СП
122.1
ѡе нашъ ꙇже ес на нбс(ехъ) (вм. нбсе(хъ), Нахтигал, с. 341, бел. под линия)
СС
1b 18
гі. прꙁьр съ нбс ꙇ вжд. ꙇ посѣт внограда своего
СЕ
11b 10
сѹгоѹбо дьнесь прішестіе гне ... сѹгобо. къ комъ посѣштенье отъ небесе на ꙁем
К
13а 1
на н҄ѫже ꙁаповѣдь вьꙁраѧ блаженꙑ. на небо мѣаше ѹмъ. вдѣт желаѧ славѫ господьн҄ѫ
С
253.13
стъ бо богъ на небесехъ
С
535.13
простьръше же рѫкꙑ на небо ст мѫенц. рѣшꙙ ... прꙁьр боже помоꙁ рабомъ свомъ
С
178.8
вьꙁде на небеса сѣде одеснѫѭ отꙿца
С
11.25
В християнството — задгробният живот на праведниците, раят.
аште хощеш съвръшенъ бꙑт. ꙇд продаждъ мѣне твое ... ꙇ мѣт маш съкровште на небсе
М
Мт 19.21
ЗI,
А. Срв. Мк 10.21
М,
З;Лк 18.22
М
З
А
СК
Образно.
сповѣдѧтъ нбса юдеса твоѣ
Е
37б 9
Срв.
СП88.6
ї въꙁвѣстѩтъ нбса правьдѫ его. ѣко бъ сѫді естъ
СП
49.6
3.
Прен. Господ, Бог
въставъ дѫ къ отцю моемѹ. ꙇ рекѫ емѹ отъе съгрѣшхъ на небо прѣдъ тобоѭ
М
Лк 15.18
З,
А, СК.Срв. Лк 15.21
М
З
А
СК
кръщене оаново отъ кѫдѣ бѣ. съ нбсе л л отъ лвкъ
М
Мт21.25
ЗI.
Срв. Мк 11.30
М,
З;Лк 20.4
М
З
нъ обае пон҄еже поѹштен покаꙁашꙙ. на польꙁѫ обьштѫѭ вьсе творшꙙ. того рад небо прѧшꙙ
С
379.1
съ небесе
οὐρανόϑεν
От небето
аб молтвѫ сътворвъшѹ мѹ. съніде огн҄ь съ небесе. пожьже храма
С
22.12
тъ по обꙑаю. съ небесе бож гласъ слꙑшавъ. велꙙште сьнт ꙁъ пѹстꙑнꙙ
С
191.5
М
З
А
СК
Б
О
Н
Е
СП
СС
СЕ
К
С
Гр
οὐρανός
τά οὐράνια
τά ὕψιστα
Нвб
небо
остар
поет
ОА
ВА
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА
небе
ОА
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА
небеса
мн
поет
ОА
Дюв
НГер
БТР
АР