Старобългарски речник
дѹховьнъ
дѹховьнъ
-ꙑ
прил
1. Който се отнася до духа, мисълта, съзнанието; духовен
ꙇ въꙁврат сѧ ꙇсъ. вь слѣ дховьнѣ въ галлѣѭ
М
Лк 4.14
кѹпъно съ рабомь твомь смь ... съподоб ѣ мромь дховьнꙑмь. проее жте ею. съконьат
СЕ
8b 19
аще бо въ стнѫ по немь ꙁволлъ ес ꙇт ... ѹготовт сѧ отъселѣ ... на подвгъ дховънъ ... на нщетѫ дховънѫѭ
СЕ
90а 19, 21
аште ѹбогъ с. нмьже мьн҄е мѣт маш богатааго. н нштетꙑ рад ѹмалтъ т сꙙ радость дѹховьнаꙗ
С
491.27
въ мноꙁѣ ѹбо пльтьнѣѣмъ ѹбожьствѣ ходꙙштемъ. дѹховънꙑм же благодѣтьм богатомъ сѫштемъ
С
283.10
2. Невеществен, неземен
гі бже нашъ. вьвед раба твоего сего. въ дховънꙑ дворꙑ. ꙇ прьт въ словесъное твое стадо
СЕ
100b 17
ꙇ шлѣмъ спнью прѩт. ꙇ меь дховънꙑ. еже естъ глъ бже
СЕ
94а 10
ꙇ аћлское ... обѣтоване ... основано на акротомѣ. ꙇ дховьнѣ камен твоѩ вѣрꙑ
СЕ
93b 17
не моꙁѣмъ ѹбо посрамт праꙁдьньства сего мол҄ѫ сꙙ. нъ достонѫ мѫдрость данꙑхъ намъ отъ дѹховнааго дара вьспрїмше. не въдадмъ себе пꙗньствѹ
С
493.6
бѣ пасха ждовъска нъгда. нъ раꙁор сꙙ нꙑнꙗ. прде пасха дѹховънаꙗ
С
419.13
Духовен, нефизически, несвързан с плътта.
блв раба твоего сего ... въ дховънꙑѧ бракꙑ. ꙇ съподоб бꙑт прѣⷣ҇на раба
СЕ
94b 24
блаженъ ес ѣко дховънѹ ѧдѹ оць достонъ бꙑстъ
СЕ
83а 18
ловѣьскомъ ѹбо рожденмъ. нъ ного. а дховно дꙿно вьсѣмъ. обешть бо оць мѫтъ богъ
С
84.17
онъ же ꙗко отьць дѹховьнъ. ставꙗше ꙗ
С
203.14
3. Който е свързан с религията, с богослужението; религиозен, църковен
всакъ грѣхъ хѹлене. отъдастъ с лкомъ. а дховьное хѹлене не отъдастъ с
СК
Мт 12.31
ѣко прѣмѫдрост ѹѧщ(е) накаꙁаѫще себе. въ псалмѣхъ пѣнхъ. пѣснехъ дховнꙑхъ
Е
22б 14—15
Срв.СЕ
94b 13—14
вьсь градъ кѹпно съ архепскѹпомъ. съ вьсѣмь клросомъ. съ хвалам пѣсньм дѹховънꙑм. несошꙙ проваждаѭште дож до погребенꙗ
С
208.22—23
не бо стъ ного града обрѣст. сце любьꙁнѣ. на послѹшан дѹховьнꙑхъ словесъ прлежꙙштъ
С
405.12
водонось же на рамѹ носꙙ. н о дховьнѣ слѹжьбѣ лѣн҄ѣаше сꙙ
С
550.14
прлежꙙште молтвѣ ... по вьсꙙ дьн пррштѫште. къ дѹховьнѹѹмѹ стааго еппа ѹенью
С
541.19
М
З
СК
Е
СЕ
К
С
Гр
τοῦ πνεύματος
πνευματικός
τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος
τοῦ Χριστοῦ
ὁ κατὰ πνεῦμα
εὐτελής
Нвб
духовен
ОА
ВА
АК
Бот
НГер
МлБТР
ЕтМл
ЕтБАН
БТР
АР
РБЕ
духовни, духовний
остар
ВА
НГер