Исторически речник
рѫка  [+]
NfosNfgsNfdsNfasNfisNfls
рѫкарѫкꙑ, рѫкѫрѫцѣрѫкѫ, рѫкѹрѫкоѭ, рѫкоѫ, рѫкоѧ, рѫкоюрѫцѣ
NfvsNfOpNfgpNfdpNfipNflp
рѫкорѫкꙑрѫкъ, рѫкьрѫамъ, рѫамьрѫамрѫахъ, рѫахь
NfOuNfGuNfDu
рѫцѣрѫкѹрѫкама
рѫка -ꙑ ж Ръка, част от човешкото тяло емъ ꙁа рѫкѫ слѣпааго. ꙇꙁведе  вьнъ ꙇꙁ вьс М Мк 8.23 З премъ водѫ ѹмꙑ рѫцѣ прѣдъ народомъ глѧ М Мт 27.24 З А СК  съвꙙꙁавъше мъ рѫцѣ  ноꙁѣ. повелѣшꙙ пѹстт къ странѣ срацньстѣ С 57. 20—21 Прен.Власт, сила. ꙁбаві отъ орѫжъѣ дшѫ моѭ. ꙁдрѫкꙑ пъсъѩ іноѩдѫѭ моѭ СП 21.21 ї не прѣдастъ его вь рѫцѣ врагомъ его СП 40.3 тво мѫжь госпожде господнъ мо стъ.  все мѣн сво мьнѣ стъ прѣдалъ въ рѫцѣ С 366.18 беꙁ рѫкѹ ἀχειρί Без ръце въꙁꙿмѣте скоро вьꙁмѣте  не жьдѣте. аште л мѹдт мнте. самѣмъ вратомъ беꙁдрѫкѹ о себѣ вьꙁꙙт сꙙ велтъ. вьꙁьмѣте сꙙ врата вѣьнаꙗ С 465.29—30 въꙁдвгнѫт рѫкѫ [рѫцѣ] на кого [ьто] ἐπαίρω τὴν χεῖρα τινί [вар. ἐπί τινα], ἐπαίρω τὰς χεῖρας ἐπί τι Опълча се срещу някого, нещо; вдигна ръка срещу някого, нещо  въꙁдвіже рѫкѫ своѭ на нѩ СП 105. 26 въꙁдвігні рѫцѣ твоі на гръдꙑнѩ іхъ въ коньці СП 73.3 въꙁлагат [въꙁложт] рѫкѫ [рѫцѣ] на кого τίϑημι τὰς χεῖρας ἐπί τινα, ἐπιτίϑημι τὴν χεῖρα [τὰς χεῖρας] τινί, ἐπιτίϑημι τὴν χεῖρα [τὰς χεῖρας] ἐπί τινα Според религиозните представи чрез поставяне на ръка върху някого давам благословия, изцеление и под ꙇ обемъ ѩ благословлѣаше. въꙁлагаѩ рѫцѣ на нѧ М Мк 10.16 З онъ же на когожъдо хъ рѫкѫ въꙁлагаѩ сцѣлѣаше ѩ М Лк 4.40 З тъгда првѣсѧ къ немѹ дѣт да рѫцѣ въꙁложтъ на нѧ М Мт 19.13 ЗI ꙇ првѣсѧ къ немѹ глѹха гѫгънва. ꙇ молѣахѫ  да въꙁложтъ на нь рѫкѫ М Мк 7.32 З А СК Б ꙇ цѣл недѫжънꙑѩ. вьꙁложьша рѫкѫ своѭ на нь СЕ 40а 14—15 дажд емѹ гі цѣлъвь по вѣрѣ его. не помнаѩ грѣхъ мохъ. н прѣꙁьр мне въꙁлагаѭща на нь рѫкѫ моѭ. въ мѧ твое СЕ 39а 13—14 гі славѫ въꙁдаѩ въꙁлагаѭ рѫкѫ моѭ. на раба твоего сего СЕ 50b 4—5  рѫцѣ въꙁложьшѫ на н҄ѫ. абь господьн҄ѫ благодатьѭ бѣса прогꙿна С 518.9 въꙁложт рѫцѣ [рѫкѫ] на кого ἐπιβάλλω τὰς χεῖρας ἐπί τινα, ἐπιβάλλω τὴν χεῖρά [τὰς χεῖράς] τινι Сложа ръка върху някого; заловя, задържа тъгда прстѫпьше въꙁложшѧ рѫцѣ на са  ѩсѧ  М Мт 26.50 З А СК Б прѣжде же схъ (всхъ) въꙁложѧтъ на вꙑ рѫкꙑ своѩ.  жденѫтъ прѣдаѭште на соньмшта  темънцѧ М Лк 21.12 З А СК положт рѫкѫ кого на ьто τίϑεμαι χεῖρά τινος ἔν τινι Направя някого владетел на нещо положѫ на морі рѫкѫ его. ї на рѣкахъ десніцѫ его СП 88.26 потрѧст рѫкоѭ κατασείω τὴν χεῖρα Дам знак [с ръка], махна [с ръка] прѣбꙑваѭште же крꙙште о прѣславьнѣѣмь ѹдес. потрꙙсъ мъ рѫкоѭ дꙿва ѧ став глагол҄ꙙ С 35.12—13 прѩт [въꙁѧт] на рѫкѹ [рѫкахъ] δέχομαι εἰς τὰς ἀγκάλας, ἀγκάλαις ὑποδέχομαι, ἐπὶ χειρῶν αἴρω Прегърна, взема някого в обятията си ꙇ тъ прѩтъ е на рѫкѹ своею М Лк 2.28 З А СК ꙇногда бо сѵмеонъ сърѣте ха. ꙇ на р(.)кѹ пріѩтъ прѣвѣънаго ба К 1а 32 на рѫкахъ воꙁъмѫтъ тѩ. еда когда прѣтъкнеш о камень ногѫ твоѭ СП 90.12 Срв.Мт 4.6 З А СК прострѣт рѫкѫ Протегна, подам ръка [за помощ] обрат сѧ на хотѣне рабъ твохъ. ꙇ цѣл болѧщааго гі. ꙇ простьр емѹ рѫкѫ клюбѣ. ꙇ вьꙁдвгн  отъ сърѣтене недѫжънꙑхъ СЕ 26а 3—4 прострѣт рѫкѫ на кого [ьто] a) ἐκτείνω τὰς χεῖρας ἐπί τινα, ἐκτείνω τὴν χεῖρα ἔν τινι, ἐπανατείνω τὰς χεῖρας ἐπί τινα Вдигна ръка срещу някого, нещо по вьсѧ дьн сѫщю м съ вам въ цркве. не простьрѣсте рѫкъ на мѧ М Лк 22.53 З прострѣтъ рѫкѫ своѭ на въꙁдане СП 54.21 мъше же го обнажшꙙ меꙙ.  простеръше на н҄ь своѧ рѫкꙑ нѹжꙿдаахѫ  прнест мѹ мѣн С 38.22 b) ἐκτείνω χεῖρα ἐπί τι Възпра, обуздая на гнѣвъ врагъ моїхъ прострѣтъ рѫкѫ твоѭ ї спе мѩ десніца твоѣ СП 137.7 прострѣт рѫцѣ [рѫкꙑ] ἁπλόω τὰς χεῖρας, ὑποβάλλω τὰς χεῖρας Протегна, вдигна ръце [с молба за помощ, милостиня] не мѫшта же добротꙑ рад вдомꙑхъ. на то прьво рѫцѣ простеръ С 430.3 простьръше же рѫкꙑ на небо ст мѫенц. рѣшꙙ велкомъ гласомъ вьꙁьпвъше. прꙁьр боже  помоꙁ рабомъ свомъ С 178.7 рѫкам плескат χεῖρας κροτέω Ръкопляскам  рѫкама плештꙙ лкѹѭ С 332.23 рѫкѫ подаꙗт χεῖρα παρέχω Подавам ръка някому, оказвам помощ, подкрепям нъ на даѭштааго намъ дарꙑ лколюбвааго ба. же  стоѧштемъ намъ. съвръшенѣ дастъ стоꙗт трьпень.  падаѭштꙙ нꙑ отꙿ лѣност ѹтврьждатъ. рѫкѫ намъ подаѧ свого ꙁастѫпа С 522.28—29 М З А СК Б ЗП О Е СП СЕ К С П5 Гр χείρ ἀγκάλη δράξ рѭка Нвб ръка ОА ВА АК НТ Бот Дюв НГер ЕтМл БТР АР ДА Срв Ръ̀ко м ЛИ Ръков ФИ СтИл,РЛФИ