Исторически речник
прьсть [+]
Nfos | Nfgs | Nfds | Nfas | Nfis | Nfls |
прьсть | прьст | прьст | прьсть | прьстьѭ, прьстѭ, прьстѫ, прьстѧ, прьстью, прьстю | прьст |
Nfvs | NfOp | Nfgp | Nfdp | Nfip | Nflp |
прьст | прьст | прьсть, прьст, прьсте | прьстьмъ, прьстемъ, прьстьмь, прьстемь | прьстьм, прьстъм, прьстм | прьстьхъ, прьстьхь, прьстехъ, прьстехь |
NfOu | NfGu | NfDu | |||
прьст | прьстью, прьстю, прьстѹ | прьстьма, прьстъма, прьстма |
прьсть
-
ж
1. Пръст, земя, прах — в християнството символ на човешката тленност, смъртност
да поженетъ ѹбо врагъ дшѫ моѭ. ї постігнетъ. ї поперетъ на ꙁемⷧ жвотъ моі. ї славѫ моѭ вь пръсть вьселітъ
СП
7.6
съше ѣко скѫделъ крѣпость моѣ. ѩꙁъікъ моі прілъпе грътані моімъ. въ пръстъ съмрті съведе мѩ
СП
21.16
ѣко съмѣр сѩ въ пръсть дша наша. прільпе ꙁемі ѫтроба наша
СП
43.26
2.
Прен. Пръстта [под нечии крака] — мярка за нечие величие
даждъ мръ народѹ. прм потꙑ съшъдъшмъ сꙙ. прм града молꙙшта сꙙ тво прьст
С
512.30
въ прьсть своѭ въꙁвратт сѧ
εἰς τὸν χοῦν αὐτῶν ἐπιστρέφω
Върна се в пръстта, умра
отъвращьшю же тебѣ лце въꙁмѩтѫтъ сѩ. отꙑмеші дхъ іхъ ї щеꙁнѫтъ. въ пръстъ своѭ въꙁвратъ сѩ
СП
103.29
прьсть полꙁат
χοῦν λείχω
Лижа пръстта [под нечии крака] в знак на подчинение, унижение
прѣдо нь пріпадѫтъ етіопѣні. ї враѕі его пръсть поліжѫтъ
СП
71.9
прьстьѭ посꙑпат главѫ своѭ
γῆν κατασπάομαι
Посипвам си главата с пръст [пепел] в знак на разкаяние
тѣмꙿже кръ велкъ сътворьшемъ на мноꙁѣ асѣ. повръгъшемъ сꙙ на ꙁем прьстѭ посꙑпавъшемъ главꙑ своѧ
С
108.24
СП
С
Гр
χοῦς
κόνις
пръсть
пръстъ
Нвб
пръст
ОА
ВА
АК
НТ
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА
Срв
Белата пърс
МИ
Червената пърс
МИ
ГХ,МИМ