Исторически речник
простъ [+]
Aemosi | Aemgsi | Aemdsi | Aemasi | AemEsi | Aemisi |
простъ, прость | проста | простѹ | простъ, прость | проста | простомь, простомъ |
Aemlsi | Aemvsi | Aemopi | Aemgpi | Aemdpi | Aemapi |
простѣ | просте, простꙑ | прост | простъ, прость | простомъ, простомь | простꙑ |
Aemipi | Aemlpi | AemOui | AemGui | AemDui | Aenosi |
простꙑ | простѣхъ, простѣхь | проста | простѹ | простома | просто |
Aengsi | Aendsi | Aenasi | AenEsi | Aenisi | Aenlsi |
проста | простѹ | просто | проста | простомь, простомъ | простѣ |
Aenopi | Aengpi | Aendpi | Aenapi | Aenipi | Aenlpi |
проста | простъ, прость | простомъ, простомь | проста | простꙑ | простѣхъ, простѣхь |
AenOui | AenGui | AenDui | Aefosi | Aefgsi | Aefdsi |
простѣ | простѹ | простома | проста | простꙑ, простѫ | простѣ |
Aefasi | Aefisi | Aeflsi | Aefopi | Aefgpi | Aefdpi |
простѫ, простѹ | простоѭ, простоѫ, простоѧ, простою | простѣ | простꙑ | простъ, прость | простамъ, простамь |
Aefapi | Aefipi | Aeflpi | AefOui | AefGui | AefDui |
простꙑ | простам | простахъ, простахь | простѣ | простѹ | простама |
Aemosd | Aemgsd | Aemdsd | Aemasd | AemEsd | Aemisd |
простꙑ, простꙑ, просто | простаго, простаего, простааго, простаго, простого, простога, простго | простѹмѹ, простѹемѹ, простѹѹмѹ, простѹмѹ, простоомѹ, простомѹ, простоѹмѹ, простмѹ | простꙑ, простꙑ, просто | простаго, простаего, простааго, простаго, простого, простога, простго | простꙑмь, простꙑмь, простꙑмъ, простꙑмъ |
Aemlsd | Aemvsd | Aemopd | Aemgpd | Aemdpd | Aemapd |
простѣмь, простѣемь, простѣѣмь, простѣамь, простѣмь, простѣмъ, простѣемъ, простѣѣмъ, простѣамъ, простѣмъ, простомь, простомъ | простꙑ, простꙑ, просто | прост | простꙑхъ, простꙑхъ, простꙑхь, простꙑхь, простѣхъ, простѣхь | простꙑмъ, простꙑмъ, простꙑмь, простꙑмь, простѣмъ, простѣмь | простꙑѧ, простꙑꙗ, простꙑе |
Aemipd | Aemlpd | AemOud | AemGud | AemDud | Aenosd |
простꙑм, простꙑм | простꙑхъ, простꙑхъ, простꙑхь, простꙑхь | простаꙗ, простаа, простаѣ | простѹю, простою | простꙑма, простꙑма | просто, простое |
Aengsd | Aendsd | Aenasd | AenEsd | Aenisd | Aenlsd |
простаго, простаего, простааго, простаго, простого, простога, простго | простѹмѹ, простѹемѹ, простѹѹмѹ, простѹмѹ, простоомѹ, простомѹ, простоѹмѹ, простмѹ | просто, простое | простаго, простаего, простааго, простаго, простого, простога, простго | простꙑмь, простꙑмь, простꙑмъ, простꙑмъ | простѣмь, простѣемь, простѣѣмь, простѣамь, простѣмь, простѣмъ, простѣемъ, простѣѣмъ, простѣамъ, простѣмъ, простомь, простомъ |
Aenvsd | Aenopd | Aengpd | Aendpd | Aenapd | Aenipd |
просто, простое | простаꙗ, простаа, простаѣ, простаѧ | простꙑхъ, простꙑхъ, простꙑхь, простꙑхь, простѣхъ, простѣхь | простꙑмъ, простꙑмъ, простꙑмь, простꙑмь, простѣмъ, простѣмь | простаꙗ, простаа, простаѣ, простаѧ | простꙑм, простꙑм |
Aenlpd | AenOud | AenGud | AenDud | Aefosd | Aefgsd |
простꙑхъ, простꙑхъ, простꙑхь, простꙑхь | простѣ | простѹю, простою | простꙑма, простꙑма | простаꙗ, простаа, простаѣ, простаѧ | простꙑѧ, простꙑꙗ, простѫѭ, простꙑе |
Aefdsd | Aefasd | Aefisd | Aeflsd | Aefopd | Aefgpd |
простѣ, просто | простѫѭ, простѹю, простоѭ, простою | простѫѭ, простоѫ, простоѧ, простою | простѣ | простꙑѧ, простꙑꙗ, простꙑе | простꙑхъ, простꙑхъ, простѣхъ, простꙑхь, простꙑхь, простѣхь |
Aefdpd | Aefapd | Aefipd | Aeflpd | AefOud | AefGud |
простꙑмъ, простꙑмъ, простѣмъ, простꙑмь, простꙑмь, простѣмь | простꙑѧ, простꙑꙗ, простꙑе | простꙑм, простꙑм | простꙑхъ, простꙑхъ, простꙑхь, простꙑхь | простѣ | простѹю |
AefDud | Armosi | Armgsi | Armdsi | Armasi | ArmEsi |
простꙑма, простꙑма | простѣ, простѣш | простѣша | простѣшѹ, простѣшю | простѣ | простѣша |
Armisi | Armlsi | Armvsi | Armopi | Armgpi | Armdpi |
простѣшемь, простѣшемъ | простѣш | простѣ | простѣше, простѣш | простѣшь, простѣшъ | простѣшемъ, простѣшемь |
Armapi | Armipi | Armlpi | ArmOui | ArmGui | ArmDui |
простѣшѧ | простѣш | простѣшхъ, простѣшхь | простѣша | простѣшѹ, простѣшю | простѣшема |
Arnosi | Arngsi | Arndsi | Arnasi | ArnEsi | Arnisi |
простѣе, простѣ, простѣше | простѣша | простѣшѹ, простѣшю | простѣе, простѣ, простѣше | простѣша | простѣшемь, простѣшемъ |
Arnlsi | Arnvsi | Arnopi | Arngpi | Arndpi | Arnapi |
простѣш | простѣе, простѣ | простѣша, простѣш | простѣшь, простѣшъ | простѣшемъ, простѣшемь | простѣша, простѣш |
Arnipi | Arnlpi | ArnOui | ArnGui | ArnDui | Arfosi |
простѣш | простѣшхъ, простѣшхь | простѣш | простѣшѹ, простѣшю | простѣшема | простѣш |
Arfgsi | Arfdsi | Arfasi | Arfisi | Arflsi | Arfvsi |
простѣшѧ, простѣшѫ, простѣше | простѣш | простѣшѫ, простѣшѧ, простѣшѹ | простѣшеѭ, простѣшеѫ, простѣшеѧ, простѣшею | простѣш | простѣш |
Arfopi | Arfgpi | Arfdpi | Arfapi | Arfipi | Arflpi |
простѣшѧ, простѣшѫ, простѣше | простѣшь, простѣшъ | простѣшамъ, простѣшамь | простѣшѧ, простѣше, простѣшѫ | простѣшам | простѣшахъ, простѣшахь |
ArfOui | ArfGui | ArfDui | Armosd | Armgsd | Armdsd |
простѣш | простѣшѹ, простѣшю | простѣшама | простѣ, простѣш | простѣшаго, простѣшаего, простѣшааго, простѣшаго | простѣшѹмѹ, простѣшѹемѹ, простѣшѹѹмѹ, простѣшѹмѹ, простѣшюмѹ, простѣшюемѹ, простѣшюѹмѹ, простѣшюмѹ |
Armasd | ArmEsd | Armisd | Armlsd | Armvsd | Armopd |
простѣ | простѣшаго, простѣшаего, простѣшааго, простѣшаго | простѣшмь, простѣшмь, простѣшмъ, простѣшмъ | простѣшмь, простѣшмь, простѣшмъ, простѣшмъ | простѣ | простѣше, простѣш |
Armgpd | Armdpd | Armapd | Armipd | Armlpd | ArmOud |
простѣшхъ, простѣшхъ, простѣшхь, простѣшхь | простѣшмъ, простѣшмъ, простѣшмь | простѣшѧѧ, простѣшее, простѣшѫѫ | простѣшм, простѣшм | простѣшхъ, простѣшхъ, простѣшхь | простѣшаꙗ |
ArmGud | ArmDud | Arnosd | Arngsd | Arndsd | Arnasd |
простѣшѹю, простѣшюю | простѣшма, простѣшма | простѣе, простѣ, простѣшее, простѣше | простѣшаго, простѣшаего, простѣшааго, простѣшаго | простѣшѹмѹ, простѣшѹемѹ, простѣшѹѹмѹ, простѣшѹмѹ, простѣшюмѹ, простѣшюемѹ, простѣшюѹмѹ, простѣшюмѹ | простѣе, простѣ, простѣшее, простѣше |
ArnEsd | Arnisd | Arnlsd | Arnvsd | Arnopd | Arngpd |
простѣшаго, простѣшаего, простѣшааго, простѣшаго | простѣшмь, простѣшмь, простѣшмъ, простѣшмъ | простѣшмь, простѣшмь, простѣшмъ, простѣшмъ | простѣе, простѣ, простѣшее, простѣше | простѣшаꙗ, простѣшаѣ, простѣшаѧ | простѣшхъ, простѣшхъ, простѣшхь, простѣшхь |
Arndpd | Arnapd | Arnipd | Arnlpd | ArnOud | ArnGud |
простѣшмъ, простѣшмъ, простѣшмь | простѣшаꙗ, простѣшаѣ, простѣшаѧ | простѣшм, простѣшм | простѣшхъ, простѣшхъ, простѣшхь | простѣш | простѣшѹю, простѣшюю |
ArnDud | Arfosd | Arfgsd | Arfdsd | Arfasd | Arfisd |
простѣшма, простѣшма | простѣшꙗ, простѣшѣ, простѣшаꙗ | простѣшѧѧ, простѣшѧѩ, простѣшѫѫ, простѣшаѧ, простѣшее, простѣшеѥ | простѣш | простѣшѫѫ, простѣшѫѭ, простѣшѧѧ, простѣшѧѩ, простѣшюю | простѣшѫѫ, простѣшѫѭ, простѣшѧѧ, простѣшѧѩ, простѣшюю, простѣшеѭ, простѣшеѫ, простѣшеѧ, простѣшею |
Arflsd | Arfvsd | Arfopd | Arfgpd | Arfdpd | Arfapd |
простѣш | простѣшꙗ, простѣшѣ | простѣшѧѧ, простѣшѧѩ, простѣшѫѫ, простѣшаѧ, простѣшее, простѣшеѥ | простѣшхъ, простѣшхъ, простѣшхь, простѣшхь | простѣшмъ, простѣшмъ, простѣшмь, простѣшмь | простѣшѧѧ, простѣшѧѩ, простѣшѫѫ, простѣшаѧ, простѣшее, простѣшеѥ |
Arfipd | Arflpd | ArfOud | ArfGud | ArfDud | |
простѣшм, простѣшм | простѣшхъ, простѣшхъ, простѣшхь, простѣшхь | простѣш | простѣшѹю, простѣшюю | простѣшма, простѣшма |
простъ
-ꙑ
прил
1. Прост, обикновен
ꙗко паулъ нѣкꙿто пол҄ьскьі рата. ꙁдрꙙдь беꙁълобенъ простъ жтмъ. съ красьноѭ женоѭ съпрꙙже сꙙ
С
169.5
мъш бо того ждове ѹмьръша боѧтъ сꙙ. цѣ ашт простъ ловѣкъ лѣпо бꙑ пъват
С
444.11
Който изразява простота, безхитростен, обикновен.
кротъкъ бо бе ꙁълобꙑ бѣаше рѣѭ простѫѫ. не бо бѣѣше отъ н҄его съплетъка рѣемъ. не бо вѣдѣѣше
С
46.30
2. Открит, непресторен, искрен, чист
свѣтльнкъ тѣлѹ естъ око. аще ѹбо бѫдетъ око твое просто. вьсе тѣло твое свѣтъло бѫдетъ
М
Мт 6.22
З,
А, СК. Срв.Лк 11.34
М
З
блаженꙑ велкꙑ антонї. ꙗко съвръшена стъ ꙁѣло дѹша го. хрстовъ же рабъ ꙁѣло простъ сꙑ. нѣ по колцѣхъ мѣсꙙцхъ хрстовоѭ благодѣтѭ ... сътвор мѹ хꙑꙁнѫ
С
171.4
радѹѭ сꙙ такожде. же вждѫ отрокꙑ простомъ ѧꙁꙑкомь дѣлесемь. пѣснь цѣсарѹ творꙙштꙙ
С
333.1
3. Свободен
пакꙑ готовꙙтъ ждове сьребро да въ адъ пѹстꙙтъ же въ мрьтвꙑхъ простъ
С
424.29
4. Прост, който не превъзхожда останалите
нъ да навꙑкнеш ꙗко не простꙑ го ѹенкъ прѣда. нъ отъ ꙁбранааго рꙙдѹ днъ
С
409.12
5. Прост, обикновен
простꙑ мꙙ котꙑгꙑ лшсте. се въ багърѣнцѫ облѣенъ сѣждѫ
С
368.10
6. Прав, изправен
по тоⷨ҇ рееⷮ҇ дⷺ҇ прѣмѫдроⷭ҇ прⷭ҇о. слꙑшмъ. стааго евћлѣ. ппъ реⷮ҇е ѡⷮ҇ оаⷩ҇
СЕ
10а 18
7. Първичен, изначален, абсолютен
еднъство бжства. вь трехъ сѫще ѹпостасехъ. несъмѣсъно прѣбѫдѫще. просто нераꙁдѣльно ꙇ непрстѫпъно
СЕ
86а 20
въ простѫ
ἁπλῶς
Свободно, безконтролно
того бо дѣлꙿма ꙁѫб ѹстьнѣ на ѹтврьжден҄ ѧꙁꙑка сътворенꙑ сѫтъ. да нколже въ простѫ ѹврьꙁъ ѧꙁꙑкъ двьр ꙁдетъ
С
497.18—19
не простъ
πανοῦργος
Коварен, лукав, хитър
бѣаше бо мѫжь тъ не простъ. грѫбъ. нъ прокаꙁвъ. славоѭ мѣнмъ. въꙁгражденꙑхъ на пѣсьꙿцѣ дшꙙ прѣльштаѧ
С
214.25
просто жть
ἰδιωτεία
Чист, непорочен живот
а се стъ ѹдьнѣ. же въ мноꙁѣ прѣмѫдрост с. простꙑмъ же жтмъ. съмѣренмъ. отъгъна прѣмѫдростьно велан
С
273.17
простъ бꙑт
a) ἀνορϑόομαι
Стоя прав, изправен
ті съпѩті бꙑшѩ і падѫ. мꙑ же въстахъмъ і прості бꙑхомъ
СП
19.9
b) συγχωρεῖταί μοι
Опростен съм, извинен съм, получил съм опрощение
ꙇ рекъ е. проста бѫд отъ вꙿсего недѫга. тѧ молмъ влко. прꙁьр нꙑнѣ отъ стꙑхъ жлщь свохь
СЕ
40а 4—5
ра емѹ рещ. простъ бѫд отъ недѫга сего. ꙇ отрѣш отъ ѫꙁꙑ сеѩ непрѣꙁннꙑ
СЕ
40а 17
то како бол҄е въꙁьмѫ рее. оставш врагѹ грѣхꙑ. простъ бѫдеш же къ владꙑцѣ съгрѣш. он бес цѣлбꙑ сѫтъ беꙁ млост а с много мѣѭште ѹтѣшен млостꙿ
С
407.9
c) ἀφίεμαι
Опростен е дългът ми
тѣмь оно тьмѫ талантъ нарее богъ. ꙗже къ владꙑцѣ съгрѣшенꙗ. а с р҃ днар. прост р҃ днар. да простъ бѫдеш тьмѣ талантъ
С
407.21
простъ люднъ
Мирянин
ⷠ҇ аще которꙑ простъ люднъ. вражъдѫ мꙑ. ѹдартъ ка. окръвавтъ . і҃ день да покаетꙿ с
СЕ
103а 24
простъ поставт
ἐγείρω, ἀνορϑόω
Изправя някого, накарам да стои прав
абе поставтъ ꙇ простъ. ꙇ къ людеⷨ҇ глⷮ҇е. свщенъ
СЕ
95b 1—2
аб ꙁлѣꙁе мрьтвꙑ. съвꙙꙁанама рѫкама ногама ѹкро. ѡ гласа сло адъ спровръгъш ... ѡ гласа сло. раꙁно стоѧштꙙѧ ѹдꙑ. въ дно събъравъш. простъ поставьш. не бꙑвъшааго въ бꙑт прведъш
С
317.11—12
простъ стат
a) ἵσταμαι ὀρϑός
Изправя се, застана прав
страхомъ же клонꙙ сꙙ ꙁапрѣштенмъ сьпаде кѹмрь съ мѣста свого. валꙙ сꙙ прде блꙁъ стааго. ста простъ. ѹжаснѫшꙙ же сꙙ вьс отъ страха
С
33.16—17
многѹ же асѹ мнѫвъшѹ. повелѣ ꙁꙙт ꙁ врѣтшта. мьнꙙ ꙗко ѹмрълъ . ꙗкоже отрѣшшꙙ врѣтште. сковъ стꙑ ста простъ
С
112.8
b) ἀνορϑόομαι
Освободя се, отворя се
аште невол҄еѭ бꙑсте сꙙ покланл. льжа б бꙑла мо сънъ. а бꙑ не проста стала моꙗ рѫкоѧть
С
368.6
съ простомь срьдьцемь
ἐν ἁπλότητι καρδίας
Чистосърдечно, с открито сърце
да ѹвѣс ꙗко отъ дьне того отън҄елже пода м съ длъготръпѣнмъ. простомъ срьдьцемь. нарее тꙙ гъ патрархѹ бꙑт. свꙙтѣ црькв сво
С
122.14
М
З
А
СК
СП
СЕ
С
Гр
ἁπλοῦς
λιτός
ψιλός
ἐλεύϑερος
ὀρϑός
ἰδιώτης
φωτεινός
Нвб
прост
ОА
ВА
АК
НТ
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА