Исторически речник
мѣра [+]
Nfos | Nfgs | Nfds | Nfas | Nfis | Nfls |
мѣра | мѣрꙑ, мѣрѫ | мѣрѣ | мѣрѫ, мѣрѹ | мѣроѭ, мѣроѫ, мѣроѧ, мѣрою | мѣрѣ |
Nfvs | NfOp | Nfgp | Nfdp | Nfip | Nflp |
мѣро | мѣрꙑ | мѣръ, мѣрь | мѣрамъ, мѣрамь | мѣрам | мѣрахъ, мѣрахь |
NfOu | NfGu | NfDu | |||
мѣрѣ | мѣрѹ | мѣрама |
мѣра
-ꙑ
ж
1. Начин, съд или уред за измерване на количество по приета единица мярка
ꙇмъже бо сѫдомъ сѫдте сѫдѧтъ вамъ. ꙇ въ нѭже (мѣрѫ) мѣрѫ мѣрте вьꙁмѣртъ сѧ вамъ
М
Мт 7.2
З
А
СК
дате дастъ сѧ вамъ. мѣрѫ добро натъканѫ потрѫсънѫ прѣлѣѭштѫ сѧ
М
Лк 6.38
З
2. Единица мярка за течност, мяра
бѣ же тѹ водоносъ камѣнъ шесть лежѧштъ. по оштеню юдескѹ. въмѣстѧшть по дьвѣма л тремъ мѣрамъ
М
Йо 2.6
З
А
колцѣмь длъженъ ес господнѹ моемѹ. онъ же рее сътомь мѣръ отъ олѣа
М
Лк 16.6
З
3. Вид дребна монета
вдѣ же еднѫ въдовцѫ ѹбогѫ. вьмѣтаѭщѫ тѹ двѣ мѣрѣ
СК
Лк 21.2
4. Краен предел, граница на нещо
да постгнетъ мѣрѫ съвръшенѣ
СЕ
99b 2—3
дівъ бо тварі прінесъ прѣспѣѭштъ. мѣрѫ тварі
К
10а 11
нъ ѹѫ лхо мѣрꙑ не бꙑт. многѫѭ пштѫ отъврѣшт. да не мѣрѫ прѣмнѹѭште. погѹбмъ дѹшевьнаго съдравꙗ
С
494.26, 27—28
5. Правило, изискване, норма
вьсꙙ т ѹкаꙁꙑ дастъ. да хранш тꙑ мѣрꙑ. данааго т правьнꙗ раскаꙁш
С
383.10
сце по ꙁем ходꙙ горѣ сѣдꙙштааго ѧꙁꙑкъ нꙑ покажеш. подобьнꙑ мѣрꙑ хранꙙ. же въ скрьб въ гнѣвѣ. въ желѣтвѣ въ трѹдѣ
С
383.14
да матъ ѹбо око ѹставъ мѣрѫ. да не беꙁ ѹма наскаетъ на вьсе же вдтъ
С
497.14
въ мѣрѫ
ἐκ μέτρου, ἐκ μέτρῳ, μετὰ ἀκριβείας
Според мярката, съобразно някакъв предел, норма, изискване
егоже бо посъла бъ глꙑ бжѩ глтъ. не въ мѣрѫ бо бъ дастъ дха
М
Йо 3.34
натровеші нꙑ хлѣба слеꙁьна. ї напоіші нꙑ слеꙁъ въ мѣрѫ
СП
79.6
ѹстав себѣ ꙁаконъ правло. да вь мѣрѫ вьсе творш
С
496.30
по мѣрѣ
κατὰ τὸ μέτρον
Според
дастъ сѧ благодѣть. по мѣ (вм. мѣрѣ, Нахтигал, с. 332, бел. под линия) дарованью
СЕ
106а 4
беꙁ мѣрꙑ
ἀνείκαστος
Без мярка
теен же го молтва непрѣстанна. а къ богѹ любꙑ беꙁ мѣрꙑ
С
275.1
въ пръвѫѭ мѣрѫ
Преди всичко
в(. .ръ)вѫѭ м(...) (м(ерѫ), Гошев, бел. в индекса)
Р
IV 1.7
поставт въ мѣрѫ
ἵστημι σταϑμῷ
Поставя на теглилка
же естъ ꙁмѣрлъ водѫ моръскѫѭ гръстѭ. пѧдѭ нбо. а вьꙁьрѣнемь свомь ꙁемⷧѭ потрѧсаетъ. ꙇже естъ поставлъ горꙑ въ мѣрѫ. ꙇ странꙑ въ ставла. ꙇ дръжтъ. ꙇ потрѧсаетъ. ꙇ отшаетъ горꙑ. емѹже сѧ вꙿсѣьскаа повнѹѭⷮ҇
СЕ
55b 22—23
М
З
А
СК
О
СП
СЕ
К
С
Р
Гр
μέτρον
βάϑος
μετρητής
λεπτόν
κανών
Нвб
мяра, мера
ОА
ВА
АК
НТ
Дюв
НГер
ЕтМл
БТР
АР
ДА