Текстов корпус
Поучение за спасението на душата
Заглавие на латински:De salvatione animae catechismus
Жанр:Miscellanea
Автор:Петър Черноризец
Дата на ръкописа:14 век
Дата на превода:
Дата на преписа:
Правопис:Руски
Име на ръкописа:сборник Хлуд.
Хранилище на ръкописа:ГИМ
Сигнатура на ръкописа:30 Д ХІVв.
Страници:л. 98а - л. 110б
doc_iddoc_53

л. 98а Пооуєньє о сп҃н дш

гн блгв оє

Всѧкому лв҃ку подобаѥть братьѥ

жвущє въ кратцѣ сє жꙁн

в тємнѣ помышлѧт о своѥ

полꙁѣ  о сп҃н дша своѥꙗ

прсно жє смртны дн҃ь

прєд ома с дьржат.

 пєщ сѧ како будєть ѡⷮвѣща =

т гордому оному суд

 ѹкланѧт сѧ всєго грѣха

акы ѡⷮⷮ ꙁмнъ ѹстъ

т() ащє сѧ ѹкланѧѥмъ того

то нє тоью нє ѹбом сѧ см҃рт

нъ  вєсєл будємъ ѡⷮходѧщє

жтнꙗ сєго акы с тьмнцѣ (...)

нъ тємннаꙗ жꙁь с ѥсть

постнѣ ѥлмажє акы въ тмѣ

въ грѣсѣхъ жвущє нє вдмъ сѧ

н юѥм сѧ то творѧщє

ащє бо быхомъ юл сѧ

то раꙁумѣл быхомъ кого

мамъ влкⷣу. какого л

л. 98б пото л ѥмѹ стыꙗ

ꙁаповѣд прєступаѥмъ

по всѧ дн. оному кращю

к намъ въ ѥѹагл  въ

аплⷭ̄ѣ.  въ пррцѣхъ  на нбⷭ̄а

ꙁовуща ны  црⷭ̄тво нбонꙴ̄оѥ

подающю  нєгланыꙗ

бл҃гостынѧ то жє мы

акы ꙁатъкъшє ѹш волмъ

ѡⷮ худыхъ схъ тєщ  пєщ сѧ

нєжєл о болшхъ. онъ ражаѥть

ны  кормт ны  растть

 всѧьскы млуѥть

 своꙗ мыслть створт сны

 прастнкы а мы ѡⷮтѧжємъ сѧ

 бѣгаѥмъ онъ ꙁа ны своєго

драгаго ноадого сна

подасть на ꙁаколєнѥ

 кровью ѥго скуп ны

ѡⷮ работы грѣховныꙗ 

клѧтвы ꙁаконьныꙗ а мы

хулмы   гнѣваѥмъ

 всє ꙁлоѥ прєдъ ома ѥго

творѧщє  прєобдѧщє  нє

прєстаѥмъ. да нє вѣдѣ

кыма ома будєть стат

прєдъ правєднымъ ѥго судщємъ

л. 99а л то ѡⷮвѣщат || да сє

вѣдущє братѥ помѧнѣмъ сѧ

то твормъ. какоꙗ славы

ѡⷮ̄паст хощємъ. то жє то 

 вону  въ вѣкы

 нє хотѧщєма то потрудт сѧ.

ащє бо быша  ꙁакон тѧжц

 трудъ вєлкъ то  тако бы

въꙁрающ на мьꙁду ону

вєную нє лѣнт сѧ нынѣ жє

нѣⷭ̄ ны лꙁѣ тѣмь ꙁвѣта мѣт

ѥлмажє худа дѣлма пота 

аса мала нб҃са  ра хощємъ

погоубт  нєꙁрєєнъныꙗ

оны таны  блгⷭ̄тынѧ.

нбоно  лѣта ны суть кратка

 трудъ малъ на ꙁємл бо сѧ ѥсть

трудт а на нбⷭ̄ мьꙁду прꙗт

ѡⷮ лвкъ скорбь прмъшє.

а ѡⷮ ба҃ въ ьст будєш. въ два

дн҃ тєєш въ многыꙗ жє вѣкы

мьꙁда т будєт. въ тлѣньнѣ

ѡⷮмьщєнѥ раꙁвѣ жє сєго

помышлѧт подобаѥть

ꙗко ащє  хаⷭ̄ рад ||

л.99б нє умрєш то дѣ л

смртєнъ будєш  ащє мѣньꙗ

х҃а рад нє раꙁдаѥш то гдѣ

л съ собою маш ѥ

вложт въ гробъ л ѡⷮт

с нмь да того рад прость

ѡⷮ тєбє ѥжє  нєволєю

т ѥсть створт вдш л

какъ т ѥсть ѹдобєнъ трудъ.

ѥгожє т рад нєволєю прꙗт

бєꙁ мьꙁды то жє волєю вар

въствор да сп҃сєш сѧ. ѥжє

бо хощєш дат в ꙁамъ мѣньѥ

лвку то дажь бу да т

сторцєю въꙁдасть.  бєс

погыбєл будєтъ т. тыжє

лвє акы ѹмъ погубвъ

дєжє ѥсть тъщєта  погыбєль

ту жє даѥш. мноꙁ бо лвц

нє хотѣвш дат хо҃у

раꙁбонкомъ т водѣ т молємъ

дають. ащє бо кого раꙁбонкъ

срѧщєть с мєємь хотѧ отѧт

мѣнѥ. то  с радостью

л. 100а ѥму дають. рєкущє въꙁм

мѣньѥ. а тъю главу дажь

скоровѣкую сю  бєрньную

ѥгдажє бы рєщ къ влⷣцѣ

въꙁм нашє мѣньѥ а тъєю

дш҃а спс ны. пакы жє друꙁ

во водахъ плавающє. ѥгда сѧ

слуть бурѧ. то въ воду мєуть

рухло с кораблѧ рєкущє да бы

намъ тѣло ꙁбавт а єбрєжємъ

н мѣньꙗ. ѥгда бы рєщ къ

хс҃у да бы ны г вѣную

жꙁнь подалъ а всє нашє въꙁѧлъ

мѣньѥ. друꙁ жє ꙁємлю  молѣ

пає ба  спса єстьнѣша муть

ов бо въ ꙁємл погрѣбають

своꙗ мѣньꙗ ов жє молємь

ѥ дають. а хс҃у ѡдва  ѹкрухъ

подамы да нє въ стну л сѧ

ѡⷮ насъ ѡⷮвращаѥть.  мут хощєть.

ѥгда онъ ны сѧ самъ въдаꙗ

всѧьскы а мы худѣ радмъ о

нємь  о сп҃сѣ своѥмь  молѧщємъ

сѧ  лѣнмъ сѧ слышащє спсєнаꙗ ||

л. 100б ѹєнꙗ пає жє акы аспды

ꙁатыкаѥмъ ѹш сво

ꙗкожє нє слышат то ны ѥсть

на полꙁу дш.  на вєлку млⷭⷭⷭ̄ть.

къ сєму жє ѥгда стомъ въ цркв.

то акы вѧꙁѧшє нѣ ѹ коѥго ꙁла

съ вєлкою тѧгостью стомъ.

 тоью нє ꙗвѣ молмъ сѧ

рєкущє ащє бы бъ далъ дот

конца нужьнѣ молєбнѣ да быхомъ

бѣжал акы вєлка ꙁла съ црквє.

да тѣмь  братъъ б рєє.

простє нъ ꙁлѣ простє. да тѣмь

 нє прѥмлєтє. друꙁ бо нас

 до конца нє стєрпѣвашє

ꙁбѣгають ѡⷮ молєбъ црквныхъ

ащє л то  ту стоꙗшє бєсѣдуѥмъ

нєподобнаꙗ мѣста того л

мыслмъ бєщньныꙗ мысл.

хотѧщє проводт асъ тъ ꙁлѣ.

 нє на полꙁу н ному н сєбѣ.

нъ ѥгда бы прост добра

л. 101а ѡⷮвѣта на судщ || сєбѣ

 нѣмъ. тогда жє мы стоꙗщє

мыслмъ како бы  нѣмъ

погубт тѣло. а сєбѣ дшю л

како бы братью ѹдавльшє

а сєбѣ кровавоѥ то  погубноѥ

одѣнѥ подъгрєстє. л како быша

своꙗ жтнца рашрл а нѣхъ

съѹꙁт како л бы кому ꙁло

въ ꙁло въꙁдат. бєꙁ ума крат

къ оцю нбному. остав намъ

грѣхы рєкущє ꙗко  мы

оставлѧѥмъ брат своѥ.

нєбонъ ѥгда мы ꙁаклюмъ

ѹтробы своꙗ а млⷭ̄ть къ

свомъ клѣврєтомъ то  к намъ

ꙁатворть сѧ щєдраꙗ бꙗ ѹтроба.

да каꙗ сє ѥсть рать на рать

нє ꙁлъꙁъшє. т тако рать дєржат

на ны  на свою дшю. рєєть

жє нѣкто. каꙗ рать ѥсть въ цркв

намъ нъ вс купно стоꙗщє

обьщаго молмъ влку.  аꙁъ тако-

жє рєку ꙗко нѣⷭ̄ вамъ ꙗвлєна рать.

но та хапаꙗ ( усобнаꙗ) ||

л. 101б купно бо стоꙗщє тєлєсы.

а ѹмы раꙁно стотє с на сєго

нѣто мыслтє а онъ на оного

другоѥ вѣщають. ѥгда бы намъ

съставлєшємъ сѧ въсѣмъ рать мѣт

на обьщаго врага нашєго дꙗвола.

то жє мы въспѧть твормъ с

дьꙗволомъ сѧ съставш на братью

свою воюѥмъ ѥгожє пає всєго

нєнавдть гь нашь. да млтву

оставт погубны сь грѣхъ

ѥщє к сєму лж҃а  клєвєты 

насльꙗ  блудъ ѡⷮ сєбє ѡⷮврєщ.

лъжа бо ѥсть пєрвы грѣхъ.

 художєство дꙗволє мьжє

сългавы спєрва адаму дьꙗволъ

всь нашь родъ в пагубѹ въвєдє

ащє  просты то грѣхъ мнѧть

друꙁ да акы по обыаю

творѧть  лжуть другъ другу 

грѣхы многажды сповѣдавш 

л. 102а оставльшє сѧ лъжа жє || н

сповѣдѧть н останꙗть сѧ нь 

ѥптємью дєржащє лжють акы

просты мѧщь грѣхы ѥгожє

дв҃дъ ѡⷮвѣтъмь послѣднмь рєє

погѹбш всѧ гл҃щаꙗ лъжю.

клєвєтаньꙗ жє  лжѣпослушьства.

пакы вторы грѣхъ сѹть съ ѹбоѥмь.

нєбонъ нє ѥдного погублѧють

н двою нъ цѣлы домы спроста

с корєнє раꙁвращають. ѥднъ бо

будєтъ ѹклєвєтанъ а бѣда въ

многы плаь вндєть.

рєку жє въ дѣт ѥго  въ

ѹжкы  другы.  въ всь домъ

ѥго да тѣхъ всѣхъ плаь 

стєнанѥ кол мать дат млтвѣ

о тхъ клєвєтнкъ. дот бꙗ

слуха. л тѣхъ слєꙁы. какоꙗ мъ

нє ѹгасѧть свѣщѣ южє будєть

вжєглъ клєвєтнкъ л какоꙗ

просфуры нє створѧть гусны

клєвєтна. тѣхъ стєнанꙗ. 

въꙁдыханꙗ. о нхъжє въ стну ||

л. 102б тъжє прркъ рєє.

потрѣбть г҃ь всѧ ѹстьны

льствыꙗ  ꙗꙁыкъ вєлєрѣвъ.

наслныхъ жє грѣхъ кдѣ ѥсть

мощно пртъкут. тат бо 

раꙁбонкъ тац горшє сѹть

мжє тѣмь понѣ худѣ  студєнъ

ꙁвѣтъ ѥсть. нємѣньѥ  нагота

 гладъ. к тому жє т понѣ нощью

крадуть. въ тмѣ. боꙗщ сѧ 

стыдѧщ сѧ. а наслнц 

мьꙁдомьц днью на свѣтѣ

грабѧть.  ѡⷮѥмлють бѣды

творѧщє вєлкы врат своѥ.

блуда жє к сєму.  сквєрньныхъ

дѣлъ пає всєго. ъ  апⷭ̄лъ вєлть

ѹбѣгат рєкы бѣгатє блуда.

всѧкъ бо грѣхъ жє ащє створть

лвкъ кромѣ тѣла ѥсть. а

блудѧ въ своѥ тѣло съгрѣшаѥть

 пакы нє прєлщатє сѧ. н

любодѣц н блуднц нⷭ̄ бо

вълѣст въ црⷭ̄твѥ бє. ащє ||

л. 103а поⷣ каꙗꙁнью крѣпкою.

ащє  мноꙁ ꙁвѣты студєныꙗ

рєкущє. ѥствствомь будєть лвкъ.

другы тєплъ на похоть плотную

створєнъ. да нє можєть ѹдєржат

сѧ. а другы будєть ломь 

студєномь тѣломь сътворєнъ да

можєть ѹдєржат.

аꙁъ жє ꙁвѣт­о­тъ малою пртъєю

раꙁорю. ащє бо ѥстьствомь 

вєщью ѥсть лвкъ похотны

ѹдьржлвъ тако ѥгда кто нудмъ

ѡⷮ похот нѣто хощєтє ꙁло створт.

т уꙁрть сѹдью сєго ꙁємнаго

ѹмрающаго дуща то рєчєть л

родомь ѥсмь тать л блудєнъ.

да нє бѣжю жє аꙁъ оного. н

л дѣжє ѹꙁрѣвъ ту жє ѹбѣжть

грѣха того ꙗвѣ ѥсть ꙗко

ѡⷮбѣжть. то кдѣ ѥмѹжє ѡⷮрада

похоть она ꙁвѣстнаꙗ. нъ

вдш ꙗко страхъ судьꙗ

ꙁємьнаго можєть погубт похоть.

мого жє бы оного пртранаго 

всєвдѧщаго судьꙗ.

л. 103б страхъ моглъ въ насъ погубт

всю ꙁлою похоть. нъ мьжє нє

мамъ грѣха того. тѣмьжє  сꙗ

ꙁвѣты глємъ  тѣхъ дѣлъ

нєтⷭ̄ыхъ полн ѥсмъ то жє ѥщє

 поѥмлємъ бу акы тѧжкы ны

ѥсть ꙁаповѣд ꙁаповѣдалъ а сам

сєбє нє ꙁаꙁраѥмь ащє бо нашь

рабъ л въсмѣѥть сѧ прєдъ нам

л въсклонвъ сѧ стоть. то

вєлка обднка нарєємъ  раны

достона а влⷣцѣ нбнⷭ̄ому ѥгожє

трєпєщєть нбо  ꙁємлѧ єгожє

ѥста о свѣтлѣш тмам пає

слнца тому жє надъ нам сѣдѧщу

 въꙁрѧщу на наша грѣхы 

бєꙁаконьꙗ нє съдрогнємъ сѧ

понѣ акы ꙁємнаго судью.

нъ ꙁрѧщому тоью нє дѣѥмъ

тако т горє а мы тєбє нє

бомъ сѧ н стыдм сѧ вєлкоѥ

ѥго долготєрпѣньѥ. пає о

л. 104а вєльѥ нашє ꙁабъвєнѥ

 обдѣньѥ. да ѡⷮ лвкъ

ꙁатворѧѥмъ двєр ꙁло творѧщє

а прєдъ ома оного блудмъ

крадємъ ѹбваѥмъ насльꙗ

дѣѥмъ давмъ братью свою

погыбающаго сєго рад мѣньꙗ

да какоꙗ млⷭ̄т хощємъ достон

быт. пає какоꙗ нє мамъ мукы

прꙗт оному вєлм любѧщу 

ꙁовущу к сєбѣ.  въ своѥ бѣдѧщу

ны црⷭ̄тво бѣгаѥмъ акы

ꙁвѣрѥ ѡⷮ любовнка своѥго  спса.

акы ома болѧщ.  о сво

крыющє ѡⷮ свѣта каꙗ мт сцє

л оць своꙗ дѣт любть їл

нѣгуѥть многы бо суть мтєр

бъ бєду пає сєбє щадѧща. нє

пощадѣл свохъ дѣт 

умарѧлы.  ꙁѣдалы  гадомъ

нудмы.  нынѣ жє многы мтр

родвш повєргуть рабынѧмъ

дот  кормт своѥ отроча а

нбєсны оц҃ь н гь нє сцє. нъ

л. 104б съ нбнаго ||  огньнаго

прєстола посла прснаго  драгаго

ѥдноадаго сна своѥго прєдасть

на кртную смрть ꙁа своꙗ ада

грѣшнаꙗ ꙗжє створ свома

рукама ѡⷮ нєбытꙗ въ бытѥ

првєдє  самъ дъждѧ растварѧꙗ

 растѧ  овоща раꙁлныꙗ

подаꙗ по рѧду кормть  поїть

 грѣѥть. слнцємь  луною

свѣтть.  покоꙗ всѧкы даꙗ

нє прєстаѥть нє жє сє тоью

но  сна своѥго тѣло подасть

намъ ꙗст на осщньѥ дшмъ

нашмъ  тѣломь. вдш л

вєлкую ѥго любовь. вдш

л нашє ꙁумѣньѥ. да ѡⷮⷮ такого

млⷭ̄твьца  га ѹкланѧющє сѧ

а къ дьꙗволу бѣжмъ  того

ѥдного въсєлл ѥсмъ въ

пєрс своꙗ. хъⷭ̄ рєє ѹсттє сѧ

да прду съ оцмь  въсєлю сѧ

въ вы. мы жє тому нє дадмы

въ своꙗ пєрс въсєлт сѧ нє

врагу своѥму дьꙗволѹ тъ бо

л. 105а всєгда въ нашхъ || срⷣцьхъ

гнѣꙁдѧ сѧ творть помыслы

ꙁлыꙗ намъ подаꙗ о пошбєньѥ

нашє сѣтноѥ. да другоц ꙁмью

ѹꙁрѣвш л въ хлѣвнѣ л

подъ постєлєю. нє поѥмъ да-

жє прожєнємъ ю л ѹбѥмъ а

нынѧ нє ꙁмꙗ нъ оца ꙁмꙗмъ

дьꙗвола лєжть ны сѧ сввъ

ꙁлым помыслы на срⷣц то жє

 нє подвгнємъ сѧ н мнмъ сѧ

ꙁла мыслѧщє на своѥмь срцⷣ̄.

рєєть жє м нѣкто дѣ л

бѣшєн ѥсмъ да ны ѥсть въ

пєрсьхъ дьꙗволъ. аꙁъ жє рєку

добро бы ащє сє быхомъ нужєю

творл. то нє быхомъ ѡⷮвѣта

оного боꙗл сѧ. то болшє

бѣшєныхъ твортє. бѣшєны.

бо нужєю сѧ бѣсть а мы

волєю. онъ бо с тѣло погублѧѥть

а мы дшю да коѥ ѥсть ꙁлѣѥ

онъ капь а мы стръжа. онъ

гнєющє тѣло а мы вѣныꙗ дш҃а ||

л. 105б онъ бо сѧ бодєть ножємь

другоїц  на огь нападаѥть

нъ нє на вѣнь нъ на

ѹгасаємы. н волєю акы

мы нъ нєволєю. нъ нє онъ л

камєнѥмъ ꙗвѣ мєщєть лвкъ.

а мы ота сѣті лѧємъ другъ

другу. онъ пакы нє вѣсть сѧ

то вѣщаꙗ. нъ нєволєю.а мы

волєю. ѥгда сѧ гнѣваѥмъ другъ

на друга. то которыхъ нєсторѣ

нє гл҃мъ. ащє бо бы сѧ вдѣлъ

кто ѥгда сѧ гнѣваѥмъ. како

ѥсть попустьнѣлъ  поꙁєлєнѣлъ.

 како ѥму слны падають ꙁъ

ѹстъ. то (нѣ)лꙁѣ ѥму рєщ.

нєстовъ ѥсмь. мноꙁ бо ꙗко

ⷯ ѹпьхнєть. глють къ нѣмъ

пото нѣстє мєнє ставл акы

нє вѣды сѧ то вѣщаꙗ да

коѥго ны ѥсть пає.

нєстовѣ()ша нарцат л

нєволєю мню аꙁъ жє волєю

 жє л самохотью то тъ

ѥсть нєстовъ

 врѣдєнъ ѹмомь. нъ нравъ ѥсть

л. 106а лкмъ стовому || ꙁлу 

грѣху нє ꙁаꙁрат нъ тому ѡⷮ

нєгожє нѣ ⷭ̄ нкоѥгожє ꙁла н

врѣда.а ꙗко нє лжю ѡⷮ сєго

раꙁумѣтє. мноꙁ бо лвц

вдѣвшє нѣкого на нцє сѧ

оболкъшє в рꙁу л раꙁль

обувъшє сѧ. плєщущє ругають сѧ

ѥму урода  нарцють. а кы

врѣдъ ѥсть ѡⷮ рꙁы да како ѹбо

лєжть на лвцѣхъ нъ врѣдъ ѥсть

ѡⷮ стоваго грѣха. ѥжє на нцє

жвємъ дш҃ам нє по ꙁаповѣдємъ

стмъ. то жє тому нє ꙁаꙁраѥмъ

н мнмъ сѧ ꙁла нкоѥгожє

творѧщє н скорбмъ о томь

въну како прѣступмъ въ онъ

мръ кы л ѡⷮвѣтъ дат къ

суд правєдному о грѣсѣхъ

ѥгда ммо лѣтть въ нєбытьѥ

стѣньнаꙗ с жꙁньца. лѣпо бы

нє вѣдущє прсно о сємь. пыта

у вѣдущхъ а вѣдущмъ нєвѣ-||

л.106б дущꙗ наставлѧт. нъ вс

о сємь худѣ родѧть ов лѣнѧщє

сѧ въпрашат а друꙁ нє хотѧщє

наставт на стовы путь. то

л ѥсть ѡⷮ многыхъ вѣщат. нъ

ѹжє прсн оц о снѣхъ свохъ

нє пєкуть сѧ н матєр о

дъщєрьхь свохъ погыбающмъ

хытростємъ наставт дѣт

своꙗ нєжє дх҃овнымъ н

спсєнымъ д... ны бо

свєрѣпы мущє. мноꙁ пає

пєкуть сѧ како ꙗ бы ѹкротт.

 бє­садна снабдѣт а друꙁ

ада своꙗ буꙗ  нєнакаꙁана

вдѧщє худѣ радѧть о нхъ (д)а

сєго бєꙁумьꙗ то ѥсть гор(ѣ).

да н скоту мѣт то(ью) нъ

свохъ адъ тоью повєлѣват

мъ буѥст събрат. рєкъшє

мѣньѥ. ѥгда бо кто въ вєлцѣ

мѣнь к сєму  нєнакаꙁаны...

л.107а слть нъ псы ѹмножт

съ ласкъꙗм сво домъ

въ сквєрнахъ окаꙗнѣ растрошт

да нє будє л сєму вна погыбєл

мѣньꙗ повѣжь м. сє творѧть

мжє помыслѧть ꙗко въ тѣлѣ бъ

дѣтьмъ хъ двѣ о всадть двѣ

жє ѹш. руцѣ жє  ноꙁѣ такожє

да ащє  околоснѣѥть ѥдно ѡⷮ

тѣхъ ѹдовъ то можєть ѥднѣмь

работат тѣлу. а дш҃у ѥдноаду

створлъ ѥсть в тѣлѣ да ту

ѥдну погубвш кдє ѥсть

другую обрѣст но то ѥ глат

въ мртвыꙗ наша слухы въ

омраєныꙗ ѹмы омрал бо

с ѥсмы постнѣ дшьнаꙗ

ꙁрака сластьм морѧщм овъ насъ

ѹбъдрвъ сѧ да бы нѣкому

нѣто ст(є)ргнулъ пострашвъ

л облѣпу то давъ мнѧ ||

л.107б мьжащє бъдро око б҃є овъжє

пакы сѣт та хапаꙗ лѧєть

брату своѥму да того днⷭ̄ь

погубвъ а ѹтро въслѣдъ ѥго

подєтъ на страшны онъ ѡⷮвѣтъ

 другы пакы на ны стрⷭ̄т

ѹпадъ сѧ ослѣпль ѥсть  нє

вдть кто с горы на нь ꙁрть.

друꙁ пакы нѣм грѣхы

смѣжвшє о ѹмнѣ  постнѣ

въ тмѣ пагубьнѣ жвуть нє

хотѧщє горѣ въꙁрѣт н

раꙁмыслт то ны вєлть

надъ нбмⷭⷭⷭ̄ь сѣдѧ суд  влⷣ̄ка но

ак ꙁмыꙗ по ꙁємл ѹмомоь

полоꙁмъ нъ понє она нє мущ

ногѹ тѣмжє по ꙁємл полоꙁть а

мы нє ноꙁѣ тоью но  крлѣ

ѹмнѣ мущ с тою равно полоꙁмъ

єгожє рад бєꙁъ ꙁвѣта ны будєть

осужєньє. ащє хощємъ ꙁбыт то

л. 108а скоро въспрѧнѣмъ ѡⷮ лѣ || ност

 всю мысль свою тамо вьпрѣмъ

ащє бо  всь мръ прѣжвємъ 

пробрѧщємъ а стовы сь 

ѹтрьн лвкъ рєкшє дш҃ю погубмъ

кы будєть ѹспѣхъ ащє бо бы

пєрвы л҃къ адамъ досєлѣ жвъ

т днⷭ̄ь ѹмєрлъ бы л ѥму каꙗ

полꙁа ѡⷮ мнувшхъ тѣхъ лѣтъ мню

аꙁъ нкаꙗжє. нъ акы младєнєць

бывь нє помнѧ сѧ пожвъ

нколкожє лѣтъ т тако ѹмєрлъ.

сєго рад н на лѣто н на

мѣньѥ въꙁрамы нъ ѥдномо

ѹмъ с въпєрмъ да сѧ спсємъ

подражамъ понѣ псы жє ѥгда

ꙁаꙗць ѹꙁрѧть  пожєнуть то

како т сѧ нє оꙁрають другъ

на друга  н пьрвы ождаѥть

послѣднѧго но ѥднамо о

въпєръ жєнєть  постгнєть.

а мы ащє кто хощєть по пут

л. 108б сп҃сєному || потєщ то дажє

сѧ на слабыꙗ оꙁраѥть дажє

ѹпустть нє ꙁаꙗць но црⷭ̄тво

нбнⷭ̄оѥ вдѣ л како т суть

слаб тѣхъ ꙁвѣр  горшє нє

тѣхъ жє тъью нъ  всѣхъ ꙁвѣр.

намъ бо по ѥстьству дано

самовольство любо ꙁломъ любо

добромъ быт. любо ꙗко 

волкомъ ѹмомь створт  любо

кроткомъ акы овцамъ а ꙁвѣрь

нѣⷭ̄ самовластєнъ н можєть

своѥю волєю кротокъ быт 

на раны ꙗкожє ѥкожє ѥсть родомь

створєнъ тожє вдш  како т

рѣсъ родъ сво малыꙗ кормлѧ род 

худыꙗ рад раны боꙗ сѧ

лвьскы наѹєваѥть 

кротѣваѥть. мєдвѣдь бо ѹмъ

лⷭ̄вкы нравы подражат  сам

того нравы прмъшє ркаѥмъ ово

гнѣвомь ово жє пꙗн пакы

л. 109а волкы прѹаѥмъ въ дво||рѣхъ

кротко ходт а сам акы волц

съ буꙗкы ходѧщє грабмъ южаꙗ

мѣньꙗ. лсцю жє поносмъ

лукавьствомь нъ нѣⷭ̄ нктожє

слышалъ н вдѣлъ ꙗко лсца

лсцю прѣлукаввш погуб. нъ

ащє нъ ꙁвѣрь. лвкъ свомь

братомь лукавьствуѥть. ꙁмю

жє ѥщє ꙗдовту мнѧть нъ пакы

гл҃ють ꙗко ѥгда сє клюнувъш

пьрвѣѥ грѣшть то ꙗдъ на ꙁємлю

ꙁлѣѥть да второѥ ащє сѣкєть

то бєꙁъ ꙗду да нє ѹморть. а

ꙁлобвы лвкъ ащє пєрвоѥ нє

погубть брата то второѥ прсно

бо ꙗдъ ꙁлобны на сⷣрц ность

 на ꙗꙁыцѣ. да вдш л како

т рѣсъ ѥстьство ꙁвѣрьѥ

кротѧть сѧ а мы по ѥстьству

н кротмъ сѧ н бомъ сѧ

своѥго влакⷣ̄ы ц намъ ||

л. 109б вєлкъ ранъ боꙗт сѧ 

нєꙁгланыхъ онѣхъ бл҃гъ надѣꙗт

сѧ  нбⷭ̄наго жтьꙗ съ оцмь

ангѣльскымь бмь славы жє оноꙗ

нєꙁглныꙗ  єртога того

свѣтлаго въ нємьжє ꙁѧть

црквны съ оцмь  съ стмь дхмь

прєбываѥть нъсєны бываѥть

нє ражєн мжє нє послушахомъ

то ны въпють к намъ

ѥѵанглⷭ̄т то л глть павєлъ

апⷭ̄лъ. нъ  ѥщє жє лѣт ны 

послушат ꙗ створт. да

поспѣшмъ  астмъ въ цркв.

плаємъ  камъ сѧ о пьрвыхъ

грѣсѣхъ молмъ жє сѧ да нє въ

другыꙗ впадємъ. нє вѣмы бо

кол прдуть на ны. пламєньн

т англ. дшѣ ны хотѧща ꙁѧт

нѣкоѥ добро створшє будємъ бу

ѹгодн  лвкомъ сладц.

л. 110а оставмъ на ꙁємл добру ||

помѧть. прѣступмъ добрѣ на нбⷭ̄а

будємъ стов кртⷭ̄ьꙗнє а нє

мєны тоью. дадмъ всє тѣло

бу отьмъшє ѥ дьꙗволу. главою

жє пєрвоѥ т(...)цѣмъ прєд нмь.

а нє накывамъ ѥю ома сл(ь)ꙁы

томъ прєд нмь а нє сквєрньнѣ-

ма въꙁраѥмъ на южаꙗ доброты.

руцѣ прєподобнѣ въꙁдвжємъ к нєму

 прострємъ на добро поданѥ.

нє овцѣ подаꙗщє а волы

ѡⷮѥмлющє. н дєсѧтєро ѡⷮѥмъшє

а ѥдно ѥдва подающа. ѹтробу

въꙁдєржащє ѡⷮ свєрѣпыхъ брашєнъ.

срⷣ̄цмь стєнющє а дшєю сѧ

ѹмлѧющє. колѣнѣ асто

прєкланѧющє въ млтвѣ ногама

тєкущє асто въ црквь акы пєтръ

т ѡанъ на гробъ гнⷭ̄ь да с тѣма

прастмъ сѧ црⷭ̄тва нбⷭ̄наго въ

свѣтлы словущ онъ днь ѥгда

прдєть правєдны тъ  страшьны

л. 110б суд на облацѣхъ нєсомъ ||

огньным анг҃лы вѣнц

прєсвѣтлым стыꙗ вѣнаваꙗ

а грѣшныꙗ пламєнємь огньнымь

каꙁнѧ  ѡблаꙗ глубны

срⷣныꙗ вѣдѣнью мудрост

своѥꙗ ѡⷮлуаꙗ мтр ѡⷮ дщєр 

 оца ѡⷮ снвъ  братью ѡⷮ братьꙗ

 мужа ѡⷮ жєнъ  спроста всє

ѹжьство ѡⷮлуаѥть акы коꙁлѧта

ѡⷮ агнєць. тогда жалостью въскрть

всѧка дш҃а  всѧкъ лвкъ годъ

ѹпуствшє  ѡⷮвѣщаѥть мъ

правєдны суд жє ны много

тєрпѣ дѣтє проклѧт ѡⷮ мєнє

въ огнь вѣны пакы жє къ

стмъ грѧдѣтє блгⷭ̄н оца моѥго

прдѣтє въ ѹготовано вамъ

црⷭ̄тво ѡⷮ съставлєнꙗ мра всєго.

ѥмужє слава  вєлєлѣпьѥ єсть

жє  мръ  блгнⷭ̄ѥ ѡⷮ всєꙗ

твар съ прєстымь оцмь

 жвотворѧщмь дхомь нынѧ

 прⷭ̄.