Старобългарски речник
толкъ 
толкъ -ꙑ местоим показ прил 1. Толкова голям по сила, значимост; такъв амнь глѭ вамъ. н въ ꙁл толкꙑ вѣрꙑ не обрѣтъ М Мт 8.10 А. Срв.Лк 7.9 М А і толікѫ сілѫ дастъ ті да недѫжънꙑѩ ѹбалѹеші. ꙇ прокаженꙑѩ оіштаеші. ꙇ слѣпꙑѩ творіші проꙁьрѣті. ꙇ на многа юдеса такова творіт К 4а 40 стꙑ же кононъ вдѣвъ хъ толко невѣрьство. ꙗко  ꙁнаменꙗ просꙙтꙿ. рее къ н҄мъ ослабте м мало.  се сътвормъ С 30.21 како прѣобдѣвъше вьсѣхъ. къ бѹ  владꙑцѣ  стротелю. отъ толкꙑ славꙑ  отъ сана. вь н҄хъже бѣхѫ вь мрѣ семь С 54.20 н аште  ҃м ѧꙁꙑц довьлѣл бꙑшѧ толікѫ добрѫ дѣтѣль мѫжь вьспѣт С 82. 26 толкъ трепетъ бꙑстъ прѣдъстоѧштмъ. ꙗкоже не тъьѭ кръстꙗномъ днѣмъ плакат сꙙ съ н҄м С 108.25 не мѫ го. н глагола кто с стъ. же дръꙁнѫ прѣдъ всѣм хѹлѫ мьнѣ толкѫ ꙁвѣштат С 360.21 нъ не толка тъштета тъѭ праꙁдънѹѭштѹѹмѹ. нъ несътръпѣтꙗ мѫка  по мѫцѣ отъвѣтъ многъ хѹлъ наплъненъ С 377.29 толка бо сла бѣаше ѹтелꙗ. да  блѫднцꙙ првлѣшт на сво послѹшане С 408.20 толкъ бо даръ дастъ сꙙ мѹ. ꙗкоже мѹ словомъ въскорѣ прогонт нестꙑѧ дхꙑ. по лѣтѣ же дномъ отъгнанѣ бꙑвьш ꙗꙁвѣ то лютѣ С 531.23 2. Толкова много; толкова голям по размер, количество толка же ꙁна(ме)нѣ сътворьшю емѹ прѣдь нм. не вѣроваахѫ во нь М Йо 12.37А гла емѹ с. толко л врѣмѧ съ вам есмъ  не поꙁна л мене флпе М Йо 14.9А ꙇбо свѣтльнікомь сѫштемъ. ꙇ свѣштамъ толкамъ. се бо съкаꙁаѩ еванћлістъ рее. ѣко свѣтільнікꙑ свѣштѧ ношахѫ. ꙇ тако его не обрѣтаахѫ сѧтъ К 5а 7 юдеса відѣлъ есі толіка. ꙇ таковаа ꙇ абье лі ꙁабꙑ створьшаго К 6b 25 глаголаахѫ бо дрѹгъ къ дрꙋгѹ. ꙗко не матъ дот мѣста. до етꙑрь дьнї. како бо матъ сътръпѣт толкъ пѫть. бѣдꙿнѹ сѫштѹ  горънѹ С 31.10 а аште  днъ б бꙑлъ ѹдмꙑ. довьлѣаше наше слѣ одолѣт. а не нъ толко множьство. трѫтъ омъскꙑ. плъкъ непрѣборемꙑ С 82.30 не стꙑдш л сꙙ жърꙙ каменю прѣдъ народомъ прѣдъ толкомъ множъствомъ народа С 115.30 толка ꙁнаменꙗ бꙑшꙙ.  толка ѹдеса.  нъсоже сꙙ оть тѣхъ ѹстꙑдѣшꙙ ждове С 443.1, 2 3. В самостойна употреба. Толкова, такова количество вьлѣꙁе же смонъ пет(р)ъ  іꙁ(в)лѣе м(р)ѣжѫ на ꙁемлѭ плънѫ вел рꙑбъ. съто  пѧть десѧтъ  тр. і толкѹ сѫштю не протръже сѧ мрѣжа М Йо 21.11  погѹб нашꙙ плодъ. толко крадъ днъ С 42.4 4. Като същ. толц м мн οἱ τοσοῦτοι Тези много на брой хора, това множество кто сьде стъ цѣсарь славѣ. кто сь стъ таковъ. таковаꙗ съ толцѣм сьде творꙙ ѹдеса С 466.21 въ [на] толко [толцѣ] ... ꙗкоже ἐπὶ τοσοῦτον ... ὥστε Дотолкова ... че  въ толко ꙁнемогъ. ꙗкоже н жꙁн надежда отꙿ ловѣкъ мѣт С 553.18 на толко же прѣжденареенаа жена. отъ покааньꙗ къ хсѹ сꙙ прведе. ꙗкоже ьстьнѣ ꙗввъш сꙙ е.  дара на бѣсꙑ съподобт сꙙ С 518.1 на толцѣ же жт го славьно бꙑстъ. ꙗкоже по двѣма десꙙтьма  трьмь десꙙтьмь рьнꙿцемъ к н҄емѹ прходт С 519.7 таковꙑ  толкꙑ ὁ τοιοῦτος καὶ τηλικοῦτος Такъв и с толкова достойнства човек нъ таковꙑ  толкꙑ. же толка дара сьподобьнъ. въ скорѣ вьꙁнесенмъ нѣкꙑмъ л велаанмъ ѧтъ. въ сьгрѣшень попѹштенъ бꙑстъ въпаст С 519.11—12 толко ... лко τοσοῦτον ... ὅσον Толкова [такова количество] ... колкото то можеш толко дат. лко тъштш сꙙ отꙙт С 87.17 толкъ пѫть въꙁьмат περιοδεύω Грижа се усърдно, полагам усилия кꙿто помьтъ враев трѹждаѭштѹ сꙙ.  толкъ пѫть вьꙁемьѭштѹ С 361.5—6 лко [ꙗкоже] ... толцѣмъ ὅσῳ [ὅσῳπερ] ... τοσοῦτον Колкото ... толкова лко бо велко въꙁдръжань  жт прѣжде обав. толцѣмь велꙿм  отъпаде.  ꙗкоже велко падень. толцѣмъ вꙙште потомь го бꙑстъ справьнь С 521.1—2 М З А СК СЕ К С ЗЛ Гр τοσοῦτος τοιοῦτος τηλικοῦτος τοσοῦτος καὶ τηλικοῦτος μέχρι τούτου толікъ Нвб толик диал НТ Срв толек диал НТ толък диал ОА толкав, толчав диал БТР АР ДА