Старобългарски речник
мъногъ 
мъногъ -ꙑ прил 1. В голямо количество; многоброен, многочислен — превежда се често с нареч. много отъпѹштаѭтъ сѧ е грѣс мьноꙁ М Лк 7.47 З А СК с вдѣвъ ѣко мъногъ народъ грѧдетъ къ немѹ. гла къ флпѹ М Йо 6.5 З А ꙇ се мъноѕ грѣшънц  мꙑтаре, пршедъше въꙁлежаахѫ съ смъ М Мт 9.10 З А СК моⷧ҇ наⷣ҇ болемь пⷿ҇щемь многѫ водѫ СЕ 29b 10—11 да въꙁьметъ славѫ велкѫ.  дарꙑ отъ цѣсара многꙑ.  санъ велкъ С 264.18 a) мъного ср ед мънога ср мн a) πολύ, πολλά Многото, много нещо, много неща вѣрънꙑ въ малѣ  въ мъноѕѣ вѣренъ естъ М Лк 16.10 З А СК мноѕ богат въмѣтаахѫ многа М Мк 12.41 З помлѹ мꙙ рабе бога вꙑшьнꙗго. даждъ м дрѹго благословьн ꙗко много погѹбхъ С 120.20 многа рад достонъ с жвъ бꙑт С 129.27 b) мъноꙃ, мъноꙃ м мн [οἱ] πολλοί Мнозина глаахѫ же мьноѕ отъ нхъ М Йо 10.20 З А мноѕ въсташѩ на мѩ СП 3.2 се естъ тѣло мое ломімое ꙁа многꙑ К 7b 19 2. Голям, значителен радѹте сѧ ꙇ веселте сѧ. ѣко мъꙁда ваша многа естъ на небесехъ З Мт 5.12 А СК ѣко отъ гі млості мьного отъ него їꙁбавлене СП 129.6 грѣхъ мо многъ бо естъ СЕ 75а 8 въ градѣ прѣбꙑваахѫ въ мноꙁѣ радост С 98.11 3. Продължителен, дълъг [за време] ꙇ ѹже асѹ мъногѹ мнѫвъшѹ. прстѫпьше къ немѹ ѹенц его глашѧ М Мк 6.35 самъ бо отъ многа всѣнꙗ не можааше о себѣ рѫкѹ вьꙁдѣт С 143.1  прѣбꙑвъ тѹ врѣмꙙ много. молꙗаше стааго прѧт го С 564.1 въꙁдѣвъ о на небо. на многъ асъ прлежно помол сꙙ С 530.22 по мъногѹ ἐπὶ πολύ Доста ѣко по мьногѹ їсплънхомъ сѩ ѹньженіѣ СП 122.3 не по мъногѹ, не по мъноꙃѣ μετὰ βραχύ, μετὰ μικρόν Не след дълго време ꙇ не по мъногѹ дрѹгꙑ вдѣвъ і рее М Лк 22.58 З не по мъногѹ же прстѫпьше стоѩште рѣшѧ петров М Мт 26.73 З, А, СК. Срв.Мк 14.70 М З  абь не по мноꙁѣ полѹвъш о н҄емже мол. ѧ сꙙ прѣдълежꙙштааго пѫт С 559.15 на мъноꙃѣ Продължително, дълго време томѹ же на мноꙁѣ мѫꙙштѹ сꙙ. ꙗкоже ꙁмъкнѫт коп ... наꙙ самовднѣ ... съвраштат сꙙ С 560.3 продат на мноꙃѣ πιπράσκω πολλοῦ Продам скъпо можаше бо се мѵро продано бꙑт на мьноꙁѣ. ꙇ дано бꙑт нщмъ М Мт 26.9 З А СК мъногꙑ кратꙑ πολλάκις Много пъти ꙁане мъногꙑ кратꙑ пѫтꙑ  ѫж желѣꙁнꙑ съвѧ(ꙁа)нѫ сѫщю. прѣтръꙁаахѫ сѧ отъ него М Мк 5.4 мъного глаголань πολυλογία Многословие молѧще же сѧ не лхо глте. ѣкоже  ѩꙁꙑънц. мьнѧтъ бо сѧ ѣко во мъноѕѣ глн своемь ѹслꙑшан бѫдѫтъ М Мт 6.7 З А СК мѣт мъногꙑ дьн Имам, предстои ми дълго да живея отъпѹст старца сего ꙗко дꙿн многꙑ матъ сьде С 553.15 М З А СК Б ЗП О Н У Е СП СЕ К С Р ЗЛ Х МЛ Гр πολύς ἱκανός μύριος ἄπειρος πάμπολυς ἀναρίϑμητος συχνός τοσοῦτος βαρύς πλαστός ἐγκύκλιος ποικίλος τὶς πλῆϑος πίων [вар. πλείων] мьногъ многъ мꙿногъ Нвб мног книж остар ВА ЕтМл АР