Исторически речник
съставъ  
съставъ -а м. р. 1. Същност, естество, природа тѣмъ бо раꙁбонкъ въско съ крьста въ ра. же бо  вдѣ га посрѣдѹ всꙙшта.  вьсь мръ трꙙсѫштъ сꙙ страхомь ... дьньнꙑ же свѣтъ бѣжꙙшть.  съставѹ нѹ свого отьмештѫть сꙙ С 426.23 Дьньсь Адамъ лкѹетъ премлѧ въ съставъ сво ꙁждтелѣ своего. КО благ. Вьсѣ же юдеса  благодѣт сма велкꙑма архстратгома данꙑ бꙑшѧ отъ б͞га родѹ ͞лвьскѹ• овѣмъ побѣда на протвьнꙑѧ• а дрѹгꙑмъ благовѣщене на радость ꙁемльнѹемѹ съставѹ. отъ неѩ же и ловѣю стьствоу съставъ бꙑстъ и съетани сѫпротивьнꙑми дѣиствꙑ и гоубительнꙑми каьствꙑ вьсемогѫщааго. ЙЕ Шест 50а море велїствоⷨ всѧ прѣвъсходѧ съставы. акы каплѧ с къбьла.  акы кропѧ всѧьскаѧ. Пс. Кес. въпрос 177/175 Пѡⷣбнѣ же  ѡ плющнѣмъ съставѣ въ кратцѣ реⷱмы. Пс. Кес. въпрос 154/153 тако да раꙁѫмѣетьⷭ  дѹꙁѣ съставъ в рамѣныⷯ дожⷣехъ. акы ꙁнаменїа беꙁбоꙗꙁнїа всемѹ мрѫ подаваемо. Пс. Кес. въпрос 113/112 глющаꙗ же вѣ врѣмѧ ѥгда не бѣ•и ꙗко отъ небꙑтиꙗ бꙑсть или отъ иного соущьства или състава• или прѣложена. ЕК Картаг. събор 135/134 послѣжⷣе же ѿц͠ь гл͠а намь сн͠ѡмь своимь , имꙿже и вѣкы сътвори . иже сы̏и сїанїе славы и ѡбраꙁь съставаего. жена добра съставъ домоу и съпасъ. овѣмъ побѣда на протівныѫ. а дроугымъ бл͠говѣщенє на радость ꙁемꙿномоу състав. Герм сб 70б 2. Същество, организъм, физическо тяло ꙇ вълож ѹмъ въ срце мое стааго твоего дха. хранѧща дшѭ моѭ  тѣло. ꙇ вꙿсѧ ѹдꙑ тѣлес моего. ꙇ вꙿсь жвотъ състава моего. отъ вꙿсего ꙁълодѣѣ. ꙇ отъ вꙿсѣкоѩ сѣт непрѣꙁннꙑ СЕ 37b 11 даждъ м ѡ владꙑко. сего всꙙштааго на дрѣ (!) нага. да покрꙑѭ покрꙑвьшааго мого състава наготѫ С 455.10 сплънъ лв͠къ съвръшенъ. въ едномъ тѣлѣснѣ съставѣ. юємъ  вдмъ. Герм сб 142а И – како от сих четверица съставом ражаетсꙗ: кровь, и флегма, и желчь желтаꙗ же и чернаꙗ, – от нихже телеса наша състоꙗтсꙗ человѣкмъ. Диоп. 3. Ипостас, лице — едно от проявленията на единния Бог еже сѧ прѣстаа троца реетъ. оць  снъ ꙇ стꙑ дхъ. тр състав съльно въ едномь бжьствѣ СЕ 67а 14 не бо н отьць прѣстанетъ кол же бꙑт ꙗкоже стъ съставомъ. не бо нтоже троцꙙ охѹдѣ С 327.30 покланꙗем естъ единъ Богъ по всей твари въ триех съставѣх, не оубо ино волных, едина бо волꙗ Трием и едина власть: три съставы чтем, Божество же едино. Диоп. Не три оубо богы глаголемъ, но три съставы въ единѣмъ Божествѣ, и силѣ, и власти. щѫщомѹ длъжно є ⷭ҇раꙁѹмѣват сї глаⷭ҇, е҆гда раꙁꙋмѣваєт сѧ гь е҆днь съставь съє҆дненѣ ѡ҆бо ҆мѧщь єстъствѣ. Диоп. Вѣдѧщмь хво е҆дно  ҆тогожде състава. въ сѫществѣ ⷯраꙁдѣлѣема. ҆ то̏ съꙁдан[но] ҆ несъꙁданно. вдмо  ҆[нев]дмо. БС Изч СЕ С Гр τὰ στοιχεῖα φύσις ὑπόστασις Нвб състав ОА ВА АК НТ ЕтМл БТР АР Срв състава ’става’ ж. ДА 4. Съединение, сбор. Блаженꙑ Клментъ лѹам просвѣщаѧ състава водьнаего  сѫщѧѧ въ немь жвотꙑ. КО Клим. и въꙁъва богъ соушѫ ꙁемлѭ, и съставꙑ водьнꙑѩ нарее морѣ. ЙЕ Шест 94с Въспроⷭ. Да како съставы водьныа море гь нареⷱ. Пс. Кес. въпрос 82 / 81 5. Съставна част. ꙗкоже есть пьꙗньство и блоудьство и обѣдѣни, требование миноущаѧ, не бо ни насъ съставъ жиꙁни нашеи съставлꙗють сѧ. ЙЕ Бог.187а 6. Състав, устройство. с имьже съвѣдѣтельства си въ нихъ сѫтъ вьсѣ, ꙗже мꙑ приносимъ на съставъ свомоу ꙁаконоу. ЙЕ Шест195 вс ѹбо длъжън смь сътешт сѧ•  многꙑ тѣлесꙑ• днѣмь хотѣнмь• ꙗко дно тѣло сѫште• ꙗкоже бо ро бьелъ• дѣлать сътꙑ• тако съставъ братьꙗ црство бжь. ПА 167а 7. Състав, съвкупност от отделни части. тае дльго помѫдивъ огѫстѣтъ и на свои съставъ и сласть въꙁвращатъ сѧ. ЙЕ Шест 188с немощьно стъ и свѣтоу о себѣ имѣти свои съставъ. ЙЕ Шест 112а 8. Става. не держа сѧ главы из неꙗже всемꙋ тѣлꙋ состави и съвꙋзи подают сѧ (Колос. 2:19). ПК 66 9. Създаване. прежде же състава мира сего. ЙЕ Бог 102 наоучи мѧ моудрость вѣдѣти. съставъ съложени мира и дѣиство съставꙑ. СС 225г вѣдѣти състоꙗни мироу дѣиства съставомъ. СС 154в 10. Стихия. философи мира сего, ови рекѫще, ꙗко съложено стьство небесьно стъ отъ етꙑръ съставъ. ЙЕ Шест 18а и тѣло же оубо чловѣче отъ четꙑрь съставъ съзьдано. СС 245г по прѣданиѫ человечьскоу по съставомъ мира сего. СС 202а