Исторически речник
глава  [+]
NfosNfgsNfdsNfasNfisNfls
главаглавꙑ, главѫглавѣглавѫ, главѹглавоѭ, главоѫ, главоѧ, главоюглавѣ
NfvsNfOpNfgpNfdpNfipNflp
главоглавꙑглавъ, главьглавамъ, главамьглавамглавахъ, главахь
NfOuNfGuNfDu
главѣглавѹглавама
глава -ꙑ ж 1. Глава [част от тялото] вамъ же  главꙑ вьс щътен сѫтъ М Мт 10.30 З А ꙇ въшедъш абе съ тъщанемь къ цсрю. прос глѭшт хощѫ да дас м. отъ него на блюдѣ главѫ оана крьсттелѣ М Мк 6.25 З А ꙇ вон съплетъше вѣнецъ отъ трънѣ. въꙁложшѧ на главѫ емѹ М Йо 19.2 З, А, СК. Срв. СЕ50а 2 въс вдѧще мѧ порѫгашѧ м сѧ. глашѧ ѹстънам. покꙑвашѧ главам Е 31б 12 ѹмастілъ есі олѣемъ главѫ моѭ СП 22.5 тꙑ ѹтвръді сілоѭ твоеѭ море. тꙑ съкрѹші главꙑ ꙁмьемъ въ водѣ СП 73.13 братръ нашъ сь мѧⷬ҇. стржетъ власꙑ главꙑ своеѩ СЕ 96b 9 днъ оставъ на мѣстѣ. тѹ лѫштѫ своѭ потъкъ  ножь сво поврьгъ сѣде.  положь главѫ своѭ на колѣнѹ плака по н҄хъ С 38.4—5 вълаꙁꙙштѹ же піѡню вь темнцѫ. днъ отꙿ вонъ ѹдар  по главѣ велꙿм ꙗкоже врѣдт го С 139.8 марна глава  рѫка антохск(а)ъѧ П4 Образно. гла емѹ съ. лс ѣꙁвнꙑ мѫтъ. ꙇ птцѧ нбскꙑѩ гнѣꙁда. а снъ лвскꙑ не матъ къде главꙑ подъклонт М Мт 8.20 З, А, СК. Срв.Лк 9.58 З, А, СК;К 6а 24 С416.8 С432.25 ѣко беꙁаконѣ моѣ прѣвьꙁдѫ главѫ моѭ. ѣко брѣмѧ тѩжько отеготѣшѩ на мѩ СП 37.5 Срв. СЕ76а 11 мо естъ галаадъ  моі естъ манасі. ї ефремъ крѣпость главꙑ моеѩ СП 59.9 въꙁведе лкꙑ на главꙑ нашѩ. продомъ сквоꙁѣ огнъ і водѫ. ї ꙁведе нꙑ вь покоі СП 65.12 напасть бо мі створі вельѭ. тъштетѫ мі сътворі. много м ꙁглагола. до главꙑ мі ꙁъло съдѣа К 9а 1 лъстїю варварꙑ прѣлъст мнѡга тѣмь дат ѻбѣщавае се, на кѡнстантіна пакꙑ воеват нанааше • нъ ть̏ къꙁн его по дробнѹ раꙁѹмѣвь, посла  ѿсѣе сквръннѹю его главѹ Конст. 428v.8. 2. Прен. Същина, същност; най–важното, най–главното глава же о глемꙑхъ. такъ мамъ архере. еже сѣде о деснѫѫ прѣстола Е 24а 12—13 прѣклонлъ ес себѣ вꙿсѣ вдмаа. съкрѹшлъ ес главꙑ хъ. ꙇ слꙑ хъ. съкрѹшлъ ес главѫ вꙿсеѩ ѩꙁѧ.  ѹнжлъ ес слѫ еѩ СЕ 28b 6—7, 8 тꙑ влко гі. ра нꙑнѣ прꙁьрѣт. на раба твоего сего. ... съкрѹш главѫ болѣꙁн СЕ 28b 15—16  да не продьл҄ѫ слова. да прдемъ вь самѫ главѫ вешт С 481.27 Вѣсте, ꙗко глава въсеѫ нашеѫ жꙁн благоьстваа ест(ь) вѣра Филот. 89.28. 3. Прен. Човек съкрѹшлъ ес ... вꙿсеѩ ѩꙁѧ.  ѹнжлъ ес слѫ еѩ. вьꙁвгнѫлъ ес многꙑ главꙑ. повненꙑѩ грѣхꙑ.  болѣꙁньм СЕ 28b 10—11 аꙁъ же жьрѫ богѹ момѹ їс хсѹ  томѹ дномѹ слꙋгѹѭ. арꙗнъ вовода раꙁгнѣвавъ сꙙ рее. ꙁълаа главо дръꙁнѫ л досадт добрꙑѧ нашꙙ црꙙ С 148.6 4. Наслов, заглавие, глава [на книга] глаⷡ҇ еванⷸ҇ълѣ еже отъ маръка М 114.2 Б главꙑ еваћлѣ еже оⷮ лѹ(кꙑ) З 79.1 евⷸ҇а ѿ лоⷦ҇у глаⷡ҇ р҃д҃ А 118.16 5. Предводител, началник [за Христос] аще л Хрстос єднь єдна глава ст(ь) цр(ъ)кв,  жена єдна, втораа же въ ꙁаꙁорѣ ст(ь) Антим 243.19. въꙁдвгнѫт главѫ a) ἐπαίρω τὴν κεφαλήν Ободря се, насърча се, вдигна глава нанаѭштемъ же смъ бꙑват. въсклонте сѧ  въꙁдвгнѣте гла(въ)вꙑ вашѧ. ꙁане прблж сѧ ꙁбавлене ваше М Лк 21.28 З b) αἴρω κεφαλήν Проявя непокорство, разбунтувам се ѣко се враѕі твоі въшюмѣшѩ. ї ненавідѩштеі тебе въꙁдвігѫ главѫ СП 82.3 глава ѫгълѹ κεφαλὴ γωνίας Крайъгълен камък гла мъ с. нѣсте л ьл нколже въ кънгахъ. камень егоже не врѣдѹ сътворшѧ ꙁждѫште. съ бꙑстъ въ главѫ ѫгълѫ М Мт 21.42 ЗI, СК. Срв.Мк 12.10 М, З;Лк 20.17 М, З;СП 117.22 въ главѫ εἰς κεφαλήν Начело ꙁбаві мѩ отъ пр.рѣканъѣ людъска. поставіші мѩ въ главѫ ѩꙁꙑкомъ СП 17.44 пробт главѫ [комѹ] κεφαλιόω [τινά] Строша главата [някому] ꙇ пакꙑ посъла къ нмъ дрѹгꙑ рабъ. ꙇ того каменемь бвъше пробшѧ главѫ емѹ. ꙇ посълашѧ бещьстъна М Мк 12.4 З отъсѣщ главѫ [комѹ] κρούω [τινὰ] ξίφει Обезглавя, посека стаа ... съ радостѭ протꙙже вꙑѭ своѭ.  сѣьца отъсѣе главѫ  С 14.18 меемь отъсѣщ главѫ [комѹ] ὑποβάλλω [τινὰ] ξίφει Отсека главата [на някого], обезглавя аꙁъ надѣахъ сꙙ ꙗко меемъ отъсѣеш м главѫ. ꙁан҄е мол҄ѭ тꙙ повел  то сътворт С 254.2 обрѣтень главꙑ прѣдътеевꙑ Църковен празник Намиране главата на Йоан Предтеча (24 февруари и 25 май) ꙗко аще слѹт сѧ ѡбрѣтенїе главꙑ прѣдтеевꙑ  свѧтꙑхь м꙯ памѧт(ь) въ свѧтѫѧ етворѡдесѧтнцѫ, по сконан: Да сѧ справтъ молтва моа СВВ 394.25. М З А СК Б О Н Е СП СЕ К С П4 Гр κεφαλή κεφάλαιον τὰ κεφάλαια κορυφή κόμη κέλλη Нвб глава ОА ВА АК Бот НТ Дюв НГер МлБТР ЕтМл ЕтБАН БТР АР РБЕ ДА Срв Глава МИ АМС,Слав. нас. Алб Главата МИ АМС,Мак. код Глава МИ Главан МИ СНМБ Глава Панега МИ ВлГ,БЕО Главчо ЛИ Главчев ФИ Главинов ФИ Главанаков ФИ СтИл,РЛФИ